του Αχιλλέα Ροδίτη

ΧΥΤΑ Ξερόλακκας. Δεν είναι βέβαιο αν εκτός όσων ασχολούνται εξ αντικειμένου με το ζήτημα, οι υπόλοιποι συνειδητοποιούμε την πλήρη διάσταση του δαιδαλώδους προβλήματος που αφορά σε μια πόλη η οποία «τρέχει» καταϊδρωμένη για να ανταποκριθεί στις σύγχρονες απαιτήσεις της διαχείρισης των απορριμμάτων και για να πετύχει τους εξωπραγματικούς για τα τοπικά δεδομένα, στόχους στην Ανακύκλωση.

Ως μόνη ελπίδα φαντάζουν οι προσπάθειες που καταβάλλει ο Σύνδεσμος Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΣΥ.ΔΙ.Σ.Α) Ν. Αχαΐας, που συγκροτήθηκε το 2019 με την συγχώνευση των Αναγκαστικών Συνδέσμων Διαχείρισης Στερών Αποβλήτων της 1ης ,2ης , 3ης και 4ης Διαχειριστικής Ενότητας Ν. Αχαΐας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και αγωνίζεται να κάνει όσα δεν έγιναν πολλά χρόνια τώρα, με επιτυχή έκβαση ως τώρα.

 

 

ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΗΜΑΣΤΑΝ …

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ

Απαραίτητη η αναδρομή που μας κάνει να «τρίβουμε τα μάτια μας» σκεπτόμενοι πόσο «μπροστά» ήταν η Πάτρα πριν από σχεδόν τρεις δεκαετίες, και πόσο «πίσω» είναι τώρα! Πριν 28 χρόνια, λοιπόν, η Πάτρα ήταν συνεπής στο ραντεβού με την ιστορία, δημιουργώντας, το 1995, το πλέον πρότυπο και πρωτοποριακό για την εποχή έργο: Τον ΧΥΤΑ της Ξερόλακκας.

Ο τότε υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Κ.Λαλιώτης, ζήτησε τα σχέδια για ανάλογη εφαρμογή στην ανατολική Αττική. Ενώ η ΕΡΤ δεν χρειάστηκε να πάει σ’ άλλη Ευρωπαϊκή χώρα για να φτιάξει ένα ντοκιμαντέρ για τον σύγχρονο τρόπο διαχείρισης απορριμμάτων. Ταξίδεψε μόνο μέχρι την Πάτρα! Και το ντοκιμαντέρ της εκείνο, έπαιξε και στο BBC!

Το ντοκιμαντέρ αφορούσε τον ΧΥΤΑ της Πάτρας που αναδείκνυε την Ελλάδα ως διευρωπαϊκό παράδειγμα προς μίμηση, στον θέμα των σκουπιδιών. Ο τότε Αντιδήμαρχος, Γιάννης Κασσίμης, θυμάται:

«Τη δεκαετία του ’90 η πόλη μας βρέθηκε στην πρωτοπορία. Με εντελώς νέο τρόπο αποκομιδής απορριμμάτων, με χώρο υγειονομικής ταφής, με εργοστάσιο ανακύκλωσης και έργα αποκατάστασης του παλιού χώρου στον Ριγανόκαμπο».

Ο χώρος βρέθηκε από τον Δήμαρχο Πατρέων, Ανδρέα Καράβολα, με τη βοήθεια του τότε Αντιδημάρχου Νίκου Αντωνόπουλου, με καθοριστική τη συμμετοχή του Αντιδημάρχου Δημήτρη Αθανασίου.

Τότε ανέλαβε Αντιδήμαρχος Καθαριότητας ο Νίκος Τζανάκος που έφτιαξε ένα ακόμα πρωτοποριακό για την εποχή έργο, το Εργοστάσιο Ανακύκλωσης και πέτυχε να ευαισθητοποιήσει όλη την πόλη σε σχέση με τη διαχείριση σκουπιδιών. Έφυγαν αφίσες, μαζεύονταν σκουπίδια με διαλογή (ανακυκλώσιμα και μη), έπαψαν οι δημότες να πετούν σκουπίδια στο δρόμο και τα πεζοδρόμια…

Άραγε ποιος από τους πρωταγωνιστές εκείνης της εποχής θα φανταζόταν την σημερινή κατάληξη;

«Είναι κρίμα σχεδόν 30 χρόνια μετά να βρεθούμε ουραγοί στη διαχείριση των απορριμμάτων», αναφέρει ο Γ. Κασσίμης.

 

 

Η ΞΕΡΟΛΑΚΚΑ ΔΕΝ

ΚΛΕΙΝΕΙ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ‘23

Όσο κι αν ήταν πρωτοποριακό το έργο της Ξερόλακκας, είχε ορισμένο χρόνο «ζωής». Ο προβλεπόμενος κορεσμός του υποχρέωνε σε εξεύρεση εναλλακτικής, αλλά ουδέποτε αυτή βρέθηκε.

Όπως δήλωνε σε ρεπορτάζ της «Πολιτείας», τον Φεβρουάριο του 2021, ο επικεφαλής της «ΩΡΑΣ ΠΑΤΡΩΝ», Γιώργος Ρώρος, «με την φράση: ‘θα κλείσω την Ξερόλακκα’, πολλοί έκαναν αυτοδιοικητικές καριέρες».

Η Ξερόλακκα δεν έκλεισε, «ούτε θα κλείσει», δηλώνει ο κ. Τζανάκος, παρότι προ διετίας ανακοινώθηκε ότι τέλος του 2023 η Ξερόλακκα θα έκλεινε οριστικά. Έτσι, το θέμα «Ξερόλακκα» θ’ αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης, και σε αυτές τις δημοτικές εκλογές.

 

ΟΙ ΠΑΡΑΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΡΥΠΑΝΣΗ

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος & Χωροταξίας της Αποκεντρωμένης Περιφερειακής Διοίκησης, από την 1^η αδειοδότηση του 1995 ακολούθησαν άλλες τρεις:

• 2001 (102099/23-03-2001) – ΚΥΑ, Ανανέωση Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων ΧΥΤΑ του Δ. Πατρέων

 

• 2007 (126714/20-07-2007) – ΚΥΑ, Ανανέωση – Τροποποίηση απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικής Όρων του ίδιου έργου

 

• 2015 (2531/155266/19-11-2015) – Ανανέωση – Τροποποίηση και κωδικοποίηση της υπ’ αριθ. 126714/20.07.2007 ΚΥΑ, για υλοποίηση έργου: «Βελτίωση – Εκσυγχρονισμός με αύξηση χωρητικότητας και λειτουργία του ΧΥΤΑ Δήμου Πατρέων», με χρονικό διάστημα ισχύος 3 έτη, ήτοι έως 19-11-2018.

Έγινε κι άλλη υποβολή αιτήματος για νέα ανανέωση – τροποποίηση, με ημερομηνία υποβολής 07-09-2018. Αφορούσε σε τρία σκέλη:

• Κατασκευή τοίχου αντιστήριξης
• Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων ΜΕΒ για παραγωγή compost500tn/έτος
• Διόρθωση στη δυναμικότητα του ΚΔΑΥ και του ΣΜΑ και αλλαγή θέσεων δειγματοληψίας επιφανειακών και υπόγειων νερών

Ο φάκελος κατέστη πλήρης μετά από αλληλογραφία και συμπληρώσεις, με την από 12-08-2019 υποβολή του, και εστάλη την 12-09-2019 για τη διαδικασία της διαβούλευσης.

Στο μεταξύ, ο κίνδυνος ρύπανσης είναι «ζωντανός». Και έγκειται σε δύο σημεία:

• Τα στραγγίσματα πού καταλήγουν;
• Το εγκλωβισμένο βιοαέριο ως βραδυφλεγής βόμβα στο υπέδαφος

 

 

ΚΑΤΑΛΗΓΟΥΝ ΣΤΟΝ ΠΑΤΡΑΪΚΟ;

Ανεβαίνοντας στο βουνό απέναντι από τον ΧΥΤΑ, εκτός από την πανοραμική θέα, εξασφαλίζεις πλήρη εικόνα της κατάστασης. Διακρίνεις τον τοίχο αντιστήριξης μήκους 101 μέτρων και ύψους 12m, μια προσωρινή λύση για το πρόβλημα χωρητικότητας. Πίσω, απλώνεται τεράστια και πανύψηλη έκταση από πρανή, από κάτω είναι θαμμένα τα σκουπίδια, σε βάθος 100 – 120 μέτρα. Τόσα χρόνια, δημιουργήθηκε ένα… βουνό καλυμμένων σκουπιδιών.

Βορειότερα, υπάρχει η επέκταση του ΧΥΤΑ, με νέα πρανή και τόνους απορριμμάτων εκτεθειμένα. Στα δυτικά, μια έκταση με παλιοσίδερα που κανείς δεν ξέρει πόσα χρόνια υπάρχουν στο ίδιο σημείο… Και πιο αριστερά, το εργοστάσιο ανακύκλωσης.

Λόγω παλαιότητας του ΧΥΤΑ, το γαιο-ύφασμα που σκεπάζει τα απορρίμματα έχει φθαρεί, με αποτέλεσμα τα στραγγίσματα να διοχετεύονται στον υδροφόρο ορίζοντα», έχει επανειλημμένα προειδοποιήσει η ΟΙΚΙΠΑ.

Τα στραγγίσματα, οδεύουν απ’ όλα τα πρανή σε δίοδο που οδηγεί στη μία απ’ τις δύο δεξαμενές που είναι σε λειτουργία και από κει με αγωγούς οδηγούνται στον Βιολογικό Καθαρισμό. Αν και κάτοικοι καταγγέλλουν διαχρονικά ότι ποσότητες διαφεύγουν προς τον χείμαρρο Καραβά, που ενώνεται με τον Μείλιχο ο οποίος εκβάλει στον Πατραϊκό!

 

 

ΑΔΙΕΞΟΔΟ ΜΕ

ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ

όλα τα παραπάνω συμβαίνουν διότι η Πάτρα δεν έχει πετύχει ρυθμούς στην Ανακύκλωση. Είμαστε ακόμα στο 5%! Και είναι το ποσοστό στο οποίο έχουμε παραμείνει από το 1995, επί εποχής Νίκου Τζανάκου!

Η πόλη, παράγει 95.000 τόνους απορριμμάτων, στον ΧΥΤΑ Φλόκα μπορούν να μεταφερθούν 40.000 τόνοι, άρα απομένουν 55.000 τόνοι, (που θα τα πάμε αν όχι στην Ξερόλακκα;). Η λύση σε αυτόν τον γρίφο θα ‘ρχοταν από την πρόοδο στην Ανακύκλωση. Αν δηλαδή, απ’ το 5% είχαμε φτάσει στο 15 ή 25% κ.ο.κ.. Αλλά αυτό φαντάζει ουτοπία!