Ένα αίτημα της ηρωίδας του αντιδικτατορικού αγώνα το ’73 που ποτέ δεν υλοποιήθηκε. Λίγες ημέρες μετά το τελευταίο «Αντίο», το ρεπορτάζ είναι «φόρος τιμής» στη μνήμη της

του Αχιλλέα Ροδίτη |

«Κεραυνός εν αιθρία» τις προηγούμενες ημέρες η είδηση του αιφνίδιου θανάτου της Τζόγιας Καππάτου, καθηγήτριας του Πανεπιστημίου Πατρών και προέδρου επί σειρά ετών του Συλλόγου των Εν Πάτραις Κεφαλλήνων. Η εξόδιος ακολουθία τελέστηκε την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου στον Ιερό Ναό της Μητροπόλεως στο Αργοστόλι.

Η Τζόγια υπήρξε ένα από τα πλέον πολιτικοποιημένα μέλη της τοπικής και ελληνικής κοινωνίας. Σαν φοιτήτρια είχε ενεργό δράση στον Αντιφασιστικό Φοιτητικό αγώνα, διώχθηκε από τη δικτατορία και φυλακίστηκε.  Όταν έπεσε η δικτατορία και γύρισε στην Κεφαλονιά, συνάντησε τον διώχτη της στην πλατεία Βαλλιάνου. Τον έφτυσε και τον αποκάλυψε στον κόσμο του νησιού. Ο «κύριος» αυτός έκανε πολλά χρόνια να ξαναπάει στην Κεφαλονιά μετά την αποκάλυψη του ρόλου του ως «καρφί» της χούντας…

Αυτή ήταν η Τζόγια!

Σας επιστήμονας, διέπρεψε διαγράφοντας μια καταπληκτική Πανεπιστημιακή καριέρα. Ήταν επίσης δραστήρια πρόεδρος του Συλλόγου των Εν Πάτραις Κεφαλλήνων. Σαν άνθρωπος, κράτησε πάντα χαμηλούς τόνους. Ζώντας τις στιγμές δίπλα στον άνθρωπό της, τον πρώην αντιδήμαρχο και επίσης αγωνιστή του αντιδιδακτορικού κινήματος, τον αείμνηστο Μήτσο Αθανασίου με τον οποίο απέκτησαν δυο υπέροχα παιδιά.

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΤΖΟΓΙΑ…

Με την Τζόγια Καππάτου, είχα την τιμή να μιλήσω το 2018, σε μια συνέντευξη για τον αντιδικτατορικό αγώνα των φοιτητών της Πάτρας του ’73.

Τότε μου εκμυστηρεύτηκε το μεγάλο της «όνειρο» – παρόμοιο είχαν και άλλοι σύντροφοί της – που δυστυχώς δεν ικανοποιήθηκε ποτέ.

Ποιο ήταν αυτό το όνειρο;

Το Παράρτημα της Πάτρας να λειτουργήσει ως Αρχείο αντιδικτατορικού αγώνα «ώστε οι παλιοί να θυμούνται», όπως μου είχε πει, «κι οι νέοι να μαθαίνουν και να καθοδηγούνται».

Μου είχε, παράλληλα, εκφράσει τη στεναχώρια της για το γεγονός ότι η Πάτρα ουδέποτε τίμησε όπως έπρεπε αυτόν τον αγώνα των φοιτητών της πόλης.

Σε αντίθεση, όπως είχε πει, με την Θεσσαλονίκη που αντιθέτως όχι μόνο τίμησε, αλλά φρόντισε να προβάλει και να αναδείξει τον αντιδικτατορικό αγώνα της Πάτρας, αφού ήταν η πιο σημαντικά αντίσταση στη χούντα αμέσως μετά το γνωστό μας «Πολυτεχνείο» της Αθήνας.

Τιμώντας την μνήμη της, μεταφέρω αυτολεξεί την τότε δήλωση που μου είχε κάνει:

«Μέχρι και πριν μερικά χρόνια προβάλαμε το αίτημα να λειτουργήσει το Παράρτημα ως Αρχείο του αντιδικτατορικού αγώνα του φοιτητικού κινήματος της Πάτρας και να λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις νέων και πολιτισμού, αλλά και να μπορεί ο καθένας να μαθαίνει τι ακριβώς συνέβη τότε. Δυστυχώς όμως κανείς δεν μας άκουγε.

Εκτιμώ βέβαια πως οι αγώνες των φοιτητών της Πάτρας δεν θα σβήσουν ούτε θα χαθούν, όμως επισημαίνω ότι θα ‘πρεπε να υπάρξει κάτι πιο συντονισμένο και οργανωμένο, ενδεχομένως από τον Δήμο Πατρέων ή το Πανεπιστήμιο, ώστε οι νέοι να μάθουν τι έγινε τότε. Να συνειδητοποιήσουν οι νέοι μας τι ήταν η δική μας κατάληψη. Γιατί έγινε. Τι σήμαινε: χούντα. Ποιες επικίνδυνες συνθήκες επικρατούσαν.

Και ότι αντιδράσαμε φανερά με πρόσωπα ανοιχτά. Και πως κανείς από τους τότε πρωταγωνιστές δεν σκέφτηκε ποτέ να εκμεταλλευτεί τον αγώνα. Κάθε 17 Νοέμβρη το πρωί περνώ από το Παράρτημα, στέκομαι, κοιτάζω και θυμάμαι. Ο αγώνας μας εκείνος είναι κομμάτι της ιστορίας του Πανεπιστημίου μας και της πόλης. Πρέπει πράγματι να αναδειχθεί. Και με τη βοήθεια των σχολείων ακόμα. Να μεταφερθεί το κλίμα της εποχής στα σημερινά παιδιά για να καταλάβουν».

Η Τζόγια Καππάτου  ουκ ολίγες φορές είχε καταλήξει στα γραφεία της Ασφάλειας, στην Κανακάρη, μετά από παρακολουθήσεις και συλλήψεις. Όμως επέμενε στον αγώνα όπως και οι άλλοι συμφοιτητές της. Η Τζόγια ήταν το «Εδώ Πολυτεχνείο» της Πάτρας. Ένα «Εδώ Πολυτεχνείο» που το κράτησε στην ψυχή της και δεν το αντάλλαξε ποτέ με τίποτα… Αντίο Τζόγια!

ΟΤΑΝ ΜΕ ΧΤΥΠΗΜΕΝΟ ΠΟΔΙ ΠΗΔΗΞΕ ΣΤΗΝ ΤΑΡΑΤΣΑ!

Την ημέρα της επέμβασης των «δυνάμεων» της χούντας (17 Νοέμβρη ’73) στο Παράρτημα της οδού Κορίνθου στην Πάτρα, οι φοιτητές προσπαθούσαν να διαφύγουν από την πίσω πλευρά του κτιρίου προς την οδό Κανακάρη. Τα τανκς θέρμαιναν μηχανές στο ΚΕΤχ και ήταν έτοιμα να κατέβουν στο Παράρτημα, όπως ακριβώς συνέβη στην Αθήνα. Δεν ξεκίνησαν όμως με εντολή του τότε διοικητή της αστυνομίας.

Όχι από ευσπλαχνία αλλά επειδή μια ημέρα νωρίτερα είχε πραγματοποιηθεί στην πόλη η μεγαλύτερη πορεία όλων των εποχών και σε πανελλαδική κλίμακα! Από το Παράρτημα ως τα Ψηλαλώνια. Ξεκίνησαν φοιτητές και ενώθηκαν πολίτες. Χιλιάδες κόσμου διαδήλωνε! Η αστυνομία φοβήθηκε για τις συνέπειες της εξόδου των τανκς γι’ αυτό και δεν προχώρησαν.

Επιστρέφουμε όμως στην διαφυγή των φοιτητών. Η Τζόγια Καππάτου είχε χτυπήσει το πόδι της όταν προσπάθησε να διαφύγει από το Παράρτημα. «Μας βοήθησε μια γιαγιά που έμενε στο γωνιακό σπίτι προς την Αράτου. Με βοηθούσε να πηδήξουμε στην ταράτσα της και να κρυφτούμε. Την ευχαριστώ τόσο πολύ για τον ηρωισμό της…», είχε πει.

ΟΤΑΝ  ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΙΜΗΣΕ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

Όπως αναφέρθηκε ήδη, το παράδοξο είναι πως μέχρι σήμερα μόνο ο Δήμος Θεσσαλονίκης, κι όχι της Πάτρας, φρόντισε να τιμήσει τον αντιδικτατορικό αγώνα στην Αχαϊκή πρωτεύουσα! Είχε ζήτησε υλικό το 2017, το οποίο εξέθεσε σε τέσσερα διαφορετικά σημεία της συμπρωτεύουσας, ώστε να διδαχθούν οι νεότεροι για τον αγώνα των Πατρινών φοιτητών!

Με κοινή επιστολή τους, τότε, τα μέλη της τότε Επιτροπής Αγώνα στο Παράρτημα της Πάτρας, είχαν ζητήσει από την Σύγκλητο του Πανεπιστημίου Πατρών (σε προσυνεννόηση με τις Πρυτανικές Αρχές) να φιλοξενήσει στη διαδικτυακή βιβλιοθήκη του ιδρύματος όλο το υλικό που ήταν δημοσιευμένο σε ειδική ιστοσελίδα με τίτλο «Αντιδικτατορικό κίνημα Πάτρας». Σκοπός ήταν να μη χαθούν τα στοιχεία που αποτελούν ιστορία του Πανεπιστημίου και της Πάτρας. Και να είναι προσβάσιμα από όλους.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ