Ένας μόνιμος προβληματισμός των εκπαιδευτικών είναι αν θα πρέπει να χρησιμοποιούν φωνές προς τους μαθητές, με σκοπό να επιβληθούν.

Οι φωνές του δασκάλου προς τους μαθητές ήταν διαχρονικά ο πρώτος και κύριος τρόπος επιβολής στην τάξη. Ήταν κάτι γενικά αποδεκτό από όλους. Ακόμα και οι μαθητές είχαν δεχθεί πως σε ένα λάθος ή απειθαρχία ο δάσκαλος είναι λογικό να φωνάξει.

Περνώντας τα χρόνια, αυτό άλλαξε εν μέρει από τους νεότερους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι σιγά-σιγά εγκατέλειψαν αυτόν τον τρόπο επιβολής ψάχνοντας για άλλους πιο φιλικούς προς τα παιδιά.

Και σήμερα όμως, αρκετές φορές οι εκπαιδευτικοί μη μπορώντας να επιβληθούν με άλλον τρόπο καταφεύγουν στις φωνές και τα ουρλιαχτά, ενώ πολλοί είναι και οι γονείς που προτρέπουν τους εκπαιδευτικούς «να φωνάξουν για να συνετίσουν τα παιδιά τους», γιατί προφανώς από την δική τους εποχή είχαν μάθει ότι η φωνή έχει αποτέλεσμα.

Αυτό που μπορούμε να πούμε με σιγουριά είναι ότι πράγματι οι φωνές έχουν αποτέλεσμα, αλλά το αποτέλεσμα αυτό είναι αρνητικό. Συγκεκριμένα:

1. Το αποτέλεσμα της φωνής είναι προσωρινό:

Πρέπει να γίνει σαφές πως οι φωνές του δασκάλου δεν οδηγούν σε μόνιμα αποτελέσματα. Για λίγη ώρα μπορεί να φαίνεται πως ο δάσκαλος επιβλήθηκε στην τάξη και όλοι κάνουν ησυχία, αλλά αυτό είναι ένας παραμορφωτικός καθρέφτης. Το μόνο που έχει καταφέρει ο εκπαιδευτικός είναι να εμφυσήσει τον φόβο στους μαθητές, οι οποίοι συνήθως αποπροσανατολίζονται από την μάθηση και σκέφτονται απλώς το πώς θα ικανοποιήσουν τον αυστηρό δάσκαλό τους.

2. Οι φωνές είναι φαύλος κύκλος:

Όπως είπαμε πιο πάνω οι φωνές έχουν προσωρινό αποτέλεσμα. Από ένα σημείο και μετά αποτελούν κανονικότητα στην τάξη και δεν έχουν τον ίδιο αντίκτυπο στους μαθητές όπως στις πρώτες φορές. Οι πραγματικά απείθαρχοι μαθητές σίγουρα θα βρουν τρόπο να «αντέχουν» τις φωνές του δασκάλου και να φτάσουν σε σημείο να τις περιγελούν, αφού ένας δάσκαλος που φωνάζει συνεχώς δεν εμπνέει σεβασμό. Έτσι, οι μαθητές οδηγούνται σε περισσότερη απειθαρχία, οι δάσκαλοι φωνάζουν και ο φαύλος κύκλος συνεχίζεται…

3. Οι φωνές δεν ευνοούν την ψυχολογία των μαθητών:

Ο φόβος της φωνής από τον δάσκαλο είναι φυσικό πως θα οδηγήσει τους μαθητές σε χαμηλή αυτοεκτίμηση και έλλειψη αυτοπεποίθησης. Τα υγιή όρια παραβιάζονται και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι μαθητές να έχουν άγχος που επεκτείνεται και πέρα από τα όρια της τάξης. Όταν νιώθουν πως το παραμικρό λάθος θα οδηγήσει σε φωνές, απειλές και λεκτική βία, προφανώς αυτό το «κουβαλάνε» και στην εξωτερική και ενήλικη ζωή τους. Το «λάθος» και η «αποτυχία» είναι απαραίτητο μέρος της εκπαιδευτικής διαδικασίας και κατ’ επέκταση της ζωής του ανθρώπου και οι μαθητές που μεγάλωσαν με φωνές δεν έχουν τη σωστή προσέγγιση προς το λάθος. Απλώς το φοβούνται και το αποστρέφονται χωρίς να κατανοούν τα οφέλη του.

Η εκπαιδευτική διαδικασία είναι δυναμική και αλλάζει συνεχώς, πολλές φορές και από μέρα σε μέρα. Οι μαθητές είναι άνθρωποι, όπως και οι εκπαιδευτικοί και είναι φυσικό πως θα κάνουν λάθη. Όμως, στη διαδικασία αυτή απαιτείται ευελιξία και προσαρμοστικότητα και όχι φωνές και δογματισμός.

Και βεβαίως η ευθύνη βαραίνει κυρίως τον εκπαιδευτικό…