Οι πληθυσμιακές ομάδες που αντιμετωπίζουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο HIV, όπως οι γκέι άνδρες και οι χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών, αντιμετωπίζουν σήμερα υψηλότερα επίπεδα ποινικοποίησης σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, προειδοποιεί ο οργανισμός του ΟΗΕ για το AIDS.
Για πρώτη φορά από τότε που το UNAIDS άρχισε να παρακολουθεί το θέμα των τιμωρητικών νόμων, ο αριθμός των χωρών όπου απαγορεύεται η ομοφυλοφιλία και η έκφραση της ταυτότητας φύλου έχει αυξηθεί, διαπιστώνει η τελευταία έκθεση σύμφωνα με τον Guardian.
Πέρυσι, το Μάλι ποινικοποίησε την ομοφυλοφιλία, ενώ μέχρι τότε η νομοθεσία απαγόρευε μόνο την «προσβολή δημοσίας αιδούς». Στο Τρινιντάντ και Τομπάγκο της Καραϊβικής, εφετείο ακύρωσε απόφαση-ορόσημο του 2018 που αποποινικοποίησε τις ομοφυλοφιλικές σχέσεις. Η Ουγκάντα ψήφισε το 2013 νόμο κατά της ομοφυλοφιλίας, ενώ η Γκάνα αυστηροποίησε τις ποινές για τις ομοφυλοφιλικές σεξουαλικές σχέσεις.
Το κύμα καταστολής, επισημαίνει η έκθεση του UNAIDS, έρχεται την ώρα που η μάχη κατά της επιδημίας AIDS πλήττεται από τη μείωση της αμερικανικής διεθνούς βοήθειας και τις «πρωτοφανείς» ανθρωπιστικές κρίσεις.
Το 2025, οι 185 από τις 193 που εξετάζονται στην έκθεση προέβλεπαν ποινές είτε για τις ομάδες υψηλού κινδύνου, είτε για τη μη δήλωση της λοίμωξης HIV, την έκθεση στον ιό ή τη μετάδοσή του.
Στις ομάδες υψηλού κινδύνου περιλαμβάνονται οι σεξεργάτες, οι άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες, οι τρανς, οι χρήστες ενέσιμων ναρκωτικών και οι τρόφιμοι φυλακών.
Το θετικό είναι ότι οι νέες λοιμώξεις HIV περιορίστηκαν το 2024 στα 1,3 εκατομμύρια, ο χαμηλότερος αριθμός εδώ και πάνω από 30 χρόνια. Το ίδιο ισχύει για τους θανάτους που συνδέονται με το AIDS, οι οποίοι περιορίστηκαν στους 630.000.
Ο τάσεις πάντως ποικίλλουν ανά περιοχή, με την υποσαχάρια Αφρική να καταγράφει μείωση των λοιμώξεων κατά 56% από το 2010 και την Μέση Ανατολή και την Βόρεια Αφρική να εμφανίζουν αύξηση κατά 94%.
Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη φαρμάκων πρόληψης της λοίμωξης, η διεθνής κοινότητα έχει «τα μέσα και τη δυναμική» να τερματίσει την απειλή του HIV/AIDS για τη δημόσια υγεία έως το 2030, όπως προβλέπει ο διεθνώς συμφωνημένος στόχος.
