Του Αχιλλέα Ροδίτη

Ο Γεωπόνος, MSc Waste Management και Πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Πελοποννήσου & Δυτικής Στερεάς Ελλάδας, Θανάσης Πετρόπουλος, ηχεί τον συναγερμό για έναν κίνδυνο που μέχρι πριν λίγοκαιρό ήταν πέρα κι έξω από κάθε ρεαλιστικό πλαίσιο και φιγουράριζε μόνον ως σενάριο επιστημονικής φαντασίας ή συζητήσεων συνωμοσιολογικού περιεχομένου.

Μιλάμε για τον κίνδυνο επισιτισμού ο οποίος πλέον γίνεται πια ορατός ακόμα και για την πιο νηφάλια και προσγειωμένη σκέψη.

«Ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε με βίαιο τρόπο τον κίνδυνο για παγκόσμια επισιτιστική κρίση»,δηλώνει στην «Πολιτεία» ο κ. Πετρόπουλος. Δίνοντας στον δημόσιο διάλογο το υπέρτατο θέμα συζήτησης που πρέπει κυρίαρχα να μας απασχολήσει.

Και προσθέτει:

«Η Ουκρανία και η Ρωσία προμηθεύουν την Ε.Ε. με το 20% των αναγκών της σε μαλακό σιτάρι. Επιπλέον είναι οι βασικοί προμηθευτές σε δημητριακά και ηλιέλαιο για Τουρκία, Συρία, Αίγυπτο, Μαρόκο και τις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής. Οι δε φτωχότεροι κάτοικοι του πλανήτη διατρέφονται κυρίως με δημητριακά, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικά για την επιβίωση τους».

Ως εκ τούτου, ο κ. Πετρόπουλος επισημαίνει την απειλή μιας χιονοστιβάδας κοσμοϊστορικών εξελίξεων που θα περιλαμβάνουν από νέες μετακινήσεις πληθυσμών, ίσως τις μεγαλύτερες που έχουμε δει ως τώρα αλλά και κοινωνικές αναταραχές.

Συγκεκριμένα αναφέρει:

«Η έλλειψη τροφής στην Αφρική με πληθυσμό 1,3 δις κατοίκων, εκ των οποίων περισσότεροι από 800 εκατομμύρια είναι κάτω των 35ετών, θα δημιουργήσει μεγάλες μεταναστευτικές πιέσεις στην Ευρώπη.Επίσης η έλλειψη τροφής προκαλεί και κοινωνικές αναταραχές. Ενδεικτικό είναι ότι η Αραβική Άνοιξη ξεκίνησε με αφορμή την άνοδο της τιμής του ψωμιού όταν η Ρωσία είχε μειώσει τις εξαγωγές της σε σιτηρά». 

Παράλληλα, όμως, επιστεί την προσοχή στις επιρροές που θα υπάρξουν και στη ζωική παραγωγή με προορισμό τις πλούσιες χώρες, αφού, όπως σημειώνει: «Η Ρωσία είναι ο κυρίως προμηθευτής λιπασμάτων που χρησιμοποιούν και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής για την παραγωγή ζωοτροφών, τις οποίες πωλούν στην Ευρώπη. Η παγκόσμια αλυσίδα της παραγωγής τροφής, αρχίζει να σπάει και δημιουργεί τριγμούς σε όλο τον πλανήτη».

Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ…

Ερ: Ποια, κ. Πετρόπουλε, είναι η εξάρτηση της χώρας μας;

Απ: Όσον αφορά την Ελλάδα, θα πρέπει να λάβουμευπόψιν μας δύο παραμέτρους:

Η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε. και είναι μια χώρα που παράγει από μόνη της πολλά διατροφικά προϊόντα.Οι ανάγκες μας σεμαλακό σιτάρι υπολογίζονται από το ΥΠΑΑΤ σε900.000 τόνους τοχρόνο και από αυτούς παράγουμε μόλις το 10%.

Παράλληλα η άνοδος στις τιμές του πετρελαίου, του ρεύματος, των λιπασμάτων και γενικά όλων των συντελεστών που διαμορφώνουν το κόστος παραγωγής, επηρεάζουν τη βιωσιμότητα των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Η παραγωγή σιτηρών στην Ε.Ε. είναι αρκετή για να θρέψει τους λαούς της, όμως τις τελευταίες ημέρες παρατηρήθηκεότι πολλές Ευρωπαϊκές χώρες περιορίζουν τις εξαγωγές σε σιτηρά για να δημιουργήσουν διατροφικά αποθέματα. Υπάρχουν χώρες που προνόησαν για να έχουν διατροφικά αποθέματα.

Η Κίνα είναι μία από αυτές, καθώς από την έναρξη της προηγούμενης κρίσης (COVID – 19) άρχισε να δημιουργεί αποθέματα σε σιτάρι παρότι ο πληθυσμός έχει ως κύριο διατροφικό προϊόν το ρύζι. Το ίδιο και η Γαλλία, που επίσης έχει αποκτήσει ικανοποιητικά αποθέματα.

Για τη χώρα μας, η πληροφόρηση που έχουμε από την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων είναι «έχουμε διατροφική επάρκεια για τους… προσεχείς μήνες!»

Ερ: Πώς η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερη επάρκεια;

Απ:   Η μόνη Κοινή πολιτική που εφαρμόζεται στην Ευρώπη είναι η Αγροτική (Κοινή Αγροτική Πολιτική) και ως εκ τούτου τα κράτη μέλη έχουν την ευελιξία να διαμορφώνουν τις εγχώριες παραγωγές τους.

Είμαι λοιπόν οπαδός της άποψης ότι η χώρα μας θα πρέπει άμεσα να αυξήσει την παραγωγή της σε μαλακό σιτάρι. Ένα τέτοιο πρόγραμμα εφαρμόστηκε με επιτυχία στην Ελλάδα μετά τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις ήταν περισσότερες από 7.000.000 στρέμματα! Με την είσοδό μας στην ΕΟΚ, όμως, αντικαταστάθηκαν με άλλες καλλιέργειες, περισσότερο επικερδείς.

Ερ:  Τι θα προτείνατε;

Απ: Προσωπικά έχω προτείνει τρία άμεσα μέτρα.

Η καλλιέργεια του μαλακού σίτου να συμπεριληφθεί στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, (κάτι που πρόσφατα ανακοινώθηκε).

Να επιδοτηθεί το κόστος παραγωγής της σιτοκαλλιέργειας με κοινοτικές ενισχύσεις και σε περιπτώσεις που δεν είναι εφικτό με εθνικές (καθεστώς de minimis).

Να επιτραπεί η καλλιέργεια των χέρσων εκτάσεων που προορίζονται για αγρανάπαυση, με σιτηρά.

ΕΙΔΙΚΑ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ

Ερ:  Ανά Περιφέρεια θα μπορούσε να υιοθετηθεί μια μικρότερης κλίμακας τέτοια πολιτική; Για παράδειγμα, στη Δυτική Ελλάδα τι θα προτείνατε;

Απ:   Ξέρετε, είναι πολύ δύσκολο και κατά την άποψη μου λάθος κάθε χώρα της Ε.Ε. να ακολουθεί δική της πολιτική τροφίμων. Είναι δε, αδύνατο κάθε Περιφερειακή Αρχή να χαράζει δική της γεωργική πολιτική. Αυτό που θα μπορούσε να γίνει σε περιφερειακό επίπεδο είναι η υποστήριξη της αγροτικής παραγωγής μεστοχευμένα έργα υποδομήςόπως τα αρδευτικά, ενίσχυση δράσεων ευφυούς γεωργίας, προσλήψεις γεωτεχνικών, επιδότηση δημιουργίας ασφαλών αποθηκευτικών χώρων τροφίμων και υποστήριξη της γεωργικής έρευνας για τη δημιουργία περισσότερων παραγωγικών και ανθεκτικών υβριδίων.

  ΑΝΑΓΚΗ ΓΙΑ ΜΙΑ… «ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΓΕΩΡΓΙΑ»

Ερ:    Πώς εκτιμάτε ότι θα εξελιχθεί η κατάσταση; Πιστεύετε ότι ο πόλεμος ήχησε επαρκώς το καμπανάκι του κινδύνου άρα και της υποχρέωσης κάθε χώρας και συνολικά της Ευρώπης να πράξει τα δέοντα για την διατροφική της κάλυψη;

Απ:    Δεν είμαστε σε θέση να προβλέψουμε την έκβαση του πολέμου, διαπιστώνουμε όμως ότι ο πόλεμος ήχησε σαν ξυπνητήρι στους ηγέτες της Ευρώπης. Άρχισε να ωριμάζει η ιδέα του Ευρώ-στρατού και της κοινής Εξωτερικής πολιτικής.

Ο Γάλλος υπουργός Γεωργίας ΖουλιένΝτενορμαντίσε πρόσφατη δήλωση του ήταν σαφής: Η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει την παραγωγή σιτηρών για να αποφύγει μια παγκόσμια επισιτιστική κρίση. Και αυτή είναι η «Ιδέα της Ευρώπης», η Δημοκρατική λειτουργία των κρατών, η αλληλεγγύη στους λαούς και  η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Γεωργία, σε συνθήκες απειλής πολέμου, οφείλει να παράγει όχι μόνο για τους λαούς της αλλά και για όσους είναι αδύναμοι να το κάνουν από μόνοι τους.