Να αναγεννήσει το κόμμα του και να του δώσει δυναμική ώστε να μπορέσει να ανακάμψει ουσιαστικά σε όλα τα επίπεδα και παράλληλα να μεγαλώσει θα επιχειρήσει το επόμενο διάστημα ο Αλέξης Τσίπρας. Η προ ημερών πρότασή του στο Πολιτικό Συμβούλιο του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία για εκλογή του προέδρου από τη βάση του κόμματος και 3 θητείες ή 12 έτη για βουλευτές και ευρωβουλευτές κούνησε τα… λιμνάζοντα κομματικά ύδατα. Ηταν η πρώτη φορά, δυόμισι χρόνια μετά την εκλογική ήττα του 2019, που προκλήθηκε μεγάλη συζήτηση για τα εσωκομματικά και κυρίως για τις κινήσεις του πρώην πρωθυπουργού.

Μονόδρομος

Η απόφαση αυτή ήταν μονόδρομος για τον ίδιο, καθώς ή θα έκανε μια ουσιαστική κίνηση ή θα τον «κατάπινε» το κόμμα, όπως θεωρούσαν πολλοί ειδικοί επί των εσωκομματικών της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Εξάλλου, ό,τι είχε να δώσει ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με τη σημερινή του δομή το έχει δώσει, όπως λένε οι πιο μυημένοι. Δεν είναι λίγες οι φορές που και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας έχει εκμυστηρευτεί σε συνομιλητές του την ανάγκη να αλλάξει πορεία και να ξεφύγει από τη νοοτροπία του μικρού και κλειστοφοβικού κόμματος που επί της ουσίας κατέστη βαρίδι με τον τρόπο που λειτουργεί.

Η πρόταση που έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στο Πολιτικό Συμβούλιο ήταν προϊόν πολύμηνης εσωτερικής συζήτησης σε μια πολύ κλειστή ομάδα υπό τον κ. Τσίπρα. Ουδείς όμως περίμενε από τις άλλες τάσεις, ακόμα και από την ομάδα των «προεδρικών» (πλην ελαχίστων), ότι θα το έκανε πράξη ο κ. Τσίπρας. Και αυτό διότι πολλοί πίστευαν ότι η απευθείας εκλογή δεν θα έμπαινε στο τραπέζι, παρά τις κατά καιρούς δημόσιες δηλώσεις υπέρ της από στελέχη όπως οι Γιώργος Τσίπρας, Νίκος Παππάς και Χρήστος Σπίρτζης. Γι’ αυτό τη μια στιγμή το έθεταν στον δημόσιο διάλογο ορισμένοι «προεδρικοί», μετρούσαν αντιδράσεις και μετά το θέμα υποχωρούσε.

Ομως, η προοπτική αλλαγής των πολιτικών δεδομένων άλλαξε και τους σχεδιασμούς και ουσιαστικά ο κ. Τσίπρας δεν ακολουθεί το παράδειγμα της ΝΔ και του ΠαΣοΚ, αλλά υιοθετεί αυτό που εφάρμοσαν πολλά κόμματα με μακρά πολιτική παράδοση στην Ευρώπη, όπως π.χ. οι βρετανοί Συντηρητικοί αλλά και οι Εργατικοί, τους οποίους επικαλείται και ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μιλώντας για τον Τζέρεμι Κόρμπιν, που το 2015 εξελέγη αρχηγός από την κομματική βάση. Ειδικά μετά την ήττα του 2019, ο κ. Τσίπρας, όπως είχε γράψει τότε μόνο «Το Βήμα», εξέταζε το μοντέλο Κόρμπιν και επί αυτού είχε αρθρογραφήσει και μιλήσει σχετικά και ο ένας εκ των θεωρητικών και «σοφών» του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, ο καθηγητής και πρώην υπουργός Αριστείδης Μπαλτάς.

Επιδιώξεις

Τι επιδιώκει ο κ. Τσίπρας με τις αλλαγές; Εκτός της αναγέννησης και του ανοίγματος, θα προσπαθήσει να κάνει ελκυστικό το κόμμα (μένει να φανεί αυτό στην πράξη) και να καταφέρει να κινητοποιήσει και να προσελκύσει νέα μέλη (όχι μόνο ηλικιακά) με παρεμβατικότητα στις τοπικές κοινωνίες, ώστε να υπάρξει ουσιαστική ανανέωση. Θέλει εφαρμογή μοντέλου συμμετοχικής δημοκρατίας και ψηφιακής κινητοποίησης των μελών. 

Δεν ήταν τυχαίο και το κλείσιμο της εισήγησής του στο Πολιτικό Συμβούλιο, όταν απέναντι σε μια «μπετοναρισμένη» ομάδα που διαφώνησε με την εκλογή προέδρου και Κεντρικής Επιτροπής από τη βάση, όπως οι Νίκος Βούτσης, Ευκλείδης Τσακαλώτος, Νίκος Φίλης, Πάνος Σκουρλέτης, Δημήτρης Βίτσας, Θοδωρής Δρίτσας, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Ράνια Σβίγγου, Πάνος Λάμπρου και Εφη Καλαμαρά, αλλά και ο Κώστας Βλαχάκης (νέος γραμματέας της Νεολαίας), είπε, σύμφωνα με μέλος του οργάνου: «Να μη διστάσουμε να ανοιχτούμε, να ανοιχτούμε, να ανοιχτούμε. Με τόλμη, χωρίς φοβίες, επιφυλάξεις, γραφειοκρατικές αγκυλώσεις. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν κινδυνεύει να αλλοιωθεί αν ανοιχτεί στον κόσμο εκείνων που τον στηρίζουν. Κινδυνεύει αν αποκοπούν οι ρίζες του από το εύφορο κοινωνικό έδαφος του λαού μας και της προόδου».

Στο πλαίσιο αυτής της ανανέωσης ήταν και η προ καιρού δημιουργία του think tank, το οποίο του δίνει την ευκαιρία να συνομιλεί με πρόσωπα εκτός του κομματικού σωλήνα, με άλλες παραστάσεις και βιώματα και με ενδιαφέρουσες προτάσεις, στοιχεία που δεν του τα δίνουν οι τάσεις πολλές φορές, που, κατά ένα μέρος των «προεδρικών», «ό,τι είχαν να το δώσουν το έδωσαν και όταν θεσπίστηκαν ήταν μια πρωτοποριακή κίνηση». Οι εποχές όμως αλλάζουν, κατά τον κ. Τσίπρα, και γι’ αυτό διευκολύνεται και η εγγραφή νέων μελών, ενώ ακόμα και προκριματικές εκλογές (γίνονται στις ΗΠΑ) δύναται να γίνουν σε μια περιφέρεια για τους υποψήφιους βουλευτές εάν υπάρχουν πολλοί ενδιαφερόμενοι.

Κόμμα-παράταξη

Ο ίδιος θέλει να ενισχύσει το θεώρημα περί ενός κόμματος-παράταξης όπως αρέσει σε ορισμένους να λένε – και κυρίως, όσο και εάν δεν το παραδέχεται, θα επιδιώξει να καλύψει το χαμένο έδαφος δυόμισι ετών. Μάλιστα, δεν είναι λίγοι όσοι υποστήριζαν ότι ο κ. Τσίπρας έχασε χρόνο και θα μπορούσε με ένα κομματικό «blitzkrieg» («κεραυνοβόλος πόλεμος» ή «πόλεμος-αστραπή» από τον γερμανικό όρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου για την πολεμική τακτική) να αλλάξει τα πάντα. Αυτό δεν έγινε. Τώρα ανακατεύει πλήρως την εσωκομματική τράπουλα και επιχειρεί να κάνει φυγή προς τα εμπρός και στο Πολιτικό Συμβούλιο το απόγευμα της περασμένης Τετάρτης αιφνιδίασε τις εσωκομματικές τάσεις.

Ο ίδιος αναγνωρίζει ότι είναι ζήτημα επιβίωσης για όλους ένα διαφορετικό κόμμα και δεν παρέλειψε να πει στο Συμβούλιο για την ανάγκη το κόμμα να αποκτήσει ρίζες με τα κινήματα, με την αυτοδιοίκηση, με τα συνδικάτα, με τους αθλητικούς και πολιτιστικούς συλλόγους, με τη νέα γενιά. «Εκεί πρέπει να παραδεχθούμε ότι υπάρχει πρόβλημα» είπε, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», στην πρόσφατη συνεδρίαση και συνέχισε με νόημα, σύμφωνα με καλά πληροφορημένη πηγή: «Εκεί πρέπει να παραδεχθούμε ότι δεν τα πάμε καλά. Οτι υπολειπόμαστε πολύ για ένα κόμμα με τόσο μαζική υποστήριξη ψηφοφόρων σε διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις από το 2012 και μετά. Εδώ και δέκα συναπτά έτη συγκεντρώνουμε στην κάλπη το ένα τρίτο των ψηφοφόρων. Δεν μπορεί αυτό να αγνοηθεί».

ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ

Οι αλλαγές που θα ψηφιστούν από το Συνέδριο, το οποίο και θα τις εγκρίνει ή όχι (η πλειοψηφία είναι των «προεδρικών» παρά το γεγονός ότι δεν είναι ενιαία ομάδα), είναι οι εξής:

Ψηφιακή δομή και λειτουργία. Θεσπίζεται σε όλα τα επίπεδα του κόμματος η δυνατότητα ψηφιακής ή υβριδικής λειτουργίας των οργάνων εκτός της διά ζώσης, που παραμένει φυσικά ο κανόνας. Η ψηφιακή πλατφόρμα αναβαθμίζεται ως εργαλείο και διαβούλευσης και ψηφοφορίας.

Απλοποίηση της διαδικασίας ένταξης στο κόμμα.

Με μια απλή αίτηση είτε στην Οργάνωση Μελών είτε κεντρικά στο κόμμα είτε στην ηλεκτρονική πλατφόρμα ο κάθε πολίτης που το επιθυμεί γίνεται αυτοδίκαια μέλος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Ενίσχυση της συμμετοχικής και άμεσης δημοκρατίας. Τα μέλη έχουν πολύ πιο ουσιαστικό ρόλο από το να συζητούν ήδη ειλημμένες αποφάσεις. Αποκτούν δικαίωμα να λαμβάνουν τις κρίσιμες αποφάσεις, όπως π.χ. για τη συμμετοχή σε μια κυβέρνηση, μέσα από τη διεξαγωγή καθολικών δημοψηφισμάτων. Επίσης αποφασίζουν με προκριματικές εκλογές, στις οποίες δύναται να συμμετέχουν και οι φίλοι του κόμματος, για τη συγκρότηση τοπικών ψηφοδελτίων για εθνικές ή τοπικές εκλογές.

Θητείες στελεχών σε Βουλή – Ευρωβουλή – Κεντρική Επιτροπή.

Τρεις θητείες ή δώδεκα συνεχόμενα χρόνια στη Βουλή και αντίστοιχα στην Κεντρική Επιτροπή του κόμματος, ώστε απρόσκοπτα να διασφαλίζεται η ανανέωση του στελεχικού δυναμικού.

Ισότητα φύλων στην Κεντρική Επιτροπή

Πρόκειται για μια μεγάλη καινοτομία για τα ελληνικά πράγματα, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ θα είναι το πρώτο κόμμα στη χώρα που υιοθετεί την απόλυτη ισότητα 50%-50% σε άνδρες και γυναίκες στη συλλογική του ηγεσία. Μέχρι σήμερα υπήρχε ποσόστωση φύλου στο 30%.

Στόχος να εκλεγεί η νέα ηγεσία πριν από το Πάσχα

Με βάση τον σχεδιασμό, το Συνέδριο θα γίνει στις αρχές Απριλίου, οπότε και θα εγκρίνει τις προτεινόμενες αλλαγές. Εάν εγκριθούν, θα γίνει άμεσα η νέα εκλογή από τη βάση του κόμματος (από τα εγγεγραμμένα μέλη, δηλαδή από κλειστούς εκλογικούς καταλόγους που δεν θα ενισχυθούν την ημέρα της εκλογής) τόσο του προέδρου όσο και της ΚΕ (με ενιαία λίστα). Το Συνέδριο του κόμματος θα εγκρίνει πέρα από το κείμενο πολιτικής απόφασης και τις υποψηφιότητες για την ΚΕ καθώς και για την προεδρία του κόμματος. Στόχος είναι πριν από το Πάσχα, δηλαδή τα τέλη Απριλίου, να έχει εκλεγεί η νέα ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.

Οι διαφωνίες, ο λάθος δρόμος και το… star system

Είναι σαφές με τα όσα συζητούνται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ότι το συνέδριο δεν θα είναι μια εύκολη διαδικασία. Στο πρόσφατο Πολιτικό Συμβούλιο ακούστηκαν πολλές ενστάσεις. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος (ο κ. Τσίπρας μόνο θετικά σχόλια κάνει και λέει σε συνομιλητές του ότι τον θέλει δίπλα του) διαφώνησε με τη λογική «όσο πιο πολλοί ψηφίζουν τόσο το καλύτερο», ο Πάνος Σκουρλέτης μίλησε για λάθος δρόμο και σημείωσε ότι υπάρχει ο κίνδυνος να εκλεγούν τα προβεβλημένα στελέχη (αρκετοί μιλούν για «star system» που μπορεί να δημιουργήσει ρήγματα). Ο εκπρόσωπος του κόμματος Νάσος Ηλιόπουλος κατέθεσε μια άκρως αριστερή ταυτοτική πρόταση για το προοίμιο του καταστατικού του κόμματος, κάτι που δεν αρέσει σε τμήμα των «προεδρικών» και των «πασοκογενών».

Οι υπουργοί Ανάπτυξης Πάνος Σκουρλέτης (Α) και Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος συζητούν τη δεύτερη ημέρα των εργασιών του 2oυ Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ: «Με την Αριστερά μπροστά για την Ελλάδα που μας αξίζει», στο Κλειστό Γυμναστήριο Παλαιού Φαλήρου -Τae Kwon Do, Παρασκευή 14 Οκτωβρίου 2016. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΟΡΕΣΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ

Στο Συμβούλιο δεν ετέθη η πρόταση Τσίπρα για ψηφοφορία, καθώς είπε πως γι’ αυτή θα αποφασίσει το Συνέδριο, αλλά του Νίκου Βούτση που πρότεινε η εκλογή του προέδρου να γίνεται από το Συνέδριο. Επ’ αυτής έγινε το 27-11 κατά της πρότασης Βούτση και κατ’ ουσίαν στήριξης της γραμμής Τσίπρα, αν και ο τελικός λόγος θα υπάρξει στο Συνέδριο, με τους «πασοκογενείς» να είναι αυτοί που θα γείρουν την πλάστιγγα υπέρ του πρώην πρωθυπουργού. Στη συνεδρίαση, ο Νίκος Μπίστης («Γέφυρα») στήριξε την πρόταση Τσίπρα διότι εντάσσεται στη λογική της διεύρυνσης και του μετασχηματισμού. Στο θέμα αυτό βρέθηκαν απέναντι στην «Ομπρέλα» (που έχει ως κεντρικό άξονα τους «53+»), αλλά ήταν μαζί στην κριτική για τον Παύλο Πολάκη, θέμα που ετέθη από τους Ν. Μπίστη, Σπύρο Δανέλλη, Π. Σκουρλέτη, Ν. Βούτση και Δημήτρη Χατζησωκράτη, λέγοντας ουσιαστικά ότι ο τρόπος που κινείται και μιλά αναιρεί τη στρατηγική του κόμματος και δημιουργεί προβλήματα, ενώ αποξενώνει κόσμο.

Ο κ. Τσίπρας δεν απάντησε εκεί, αλλά την περασμένη Πέμπτη σε συνέντευξή του (Kontra) είπε – και ενώ είχαν ακουστεί και προτάσεις για διαγραφή του, όπως από τον ευρωβουλευτή Στέλιο Κούλογλου – ότι «η ΝΔ παράγει περισσότερο Πολάκη απ’ όσο μπορούμε να καταναλώσουμε. Ο Πολάκης είναι ένα στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ… Με άλλα που κάνει συμφωνώ και άλλα που λέει συμφωνώ, με άλλα που κάνει διαφωνώ και άλλα που λέει διαφωνώ. Σε κάποια συμφωνώ, σε κάποια διαφωνώ. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα». Ιδιαίτερη βαρύτητα είχε η παρέμβαση του πολύπειρου Γιάννη Δραγασάκη που αναφέρθηκε στην ανάγκη τήρησης του καταστατικού του κόμματος, λέγοντας ότι με βάση αυτό το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ αποφασίζει για τον τρόπο εκλογής του αρχηγού.