Του Αχιλλέα Ροδίτη

Τα χτυπήματα του Εγκέλαδου που πρόσφατα άρχισαν να μας αναστατώνουν και πάλι, ξαναφουντώνουν τον εύλογο προβληματισμό για το πόσο καλά προετοιμαζόμαστε για ένα τέτοιο φαινόμενο που δεν είναι «ξένο» στην ελληνική πραγματικότητα αλλά ξέρουμε ότι… ζούμε μαζί του.

Αυτό που καθένας θεωρεί αυτονόητο είναι ότι η ελληνική Πολιτεία παρακολουθεί στενά και καταγράφει, και την κατάσταση των πληγωμένων από παλαιότερους σεισμούς κτιρίων, αλλά και τις αντοχές των υπολοίπων. Θα λέγε κάποιος πως αυτό ίσως είναι το απειροελάχιστο που θα είχαμε ως δεδομένο. Δυστυχώς όμως παραμένει ζητούμενο ακόμα και σήμερα.

Η πρόσφατη σεισμική διέγερση της περιοχής, η πρόληψη και οι επίμονες προτάσεις του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας για την αντισεισμική οργάνωση.

Η τελευταία φορά που ελέγχθηκαν τα κτίρια της Πάτρας και της ευρύτερης περιοχής στην Αχαΐα, όπως αποκαλύπτει σε συνέντευξη του στην «Πολιτεία» ο πρόεδρος του ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας Βασίλης Αϊβαλής, έγινε αμέσως μετά τον σεισμό του 2008. Δηλαδή, πριν από 13 ολόκληρα χρόνια!

Και αυτό δεν λέγεται ούτε κανονικότητα, όσον αφορά τις υποχρεώσεις του κράτους σε μια σεισμογενή χώρα, ούτε αυτονόητη ανταπόκριση στην ελάχιστη υποχρέωση προστασίας του πληθυσμού. Άλλωστε, όπως ορθώς επισημαίνει ο κ. Αϊβαλής, το στοίχημα είναι η πρόληψη.

Και για να έχεις πρόληψη, πρέπει να δουλέψεις επιμελώς και συστηματικά πάνω στη θωράκιση των κτιρίων.

Η συνέντευξη:

Ερ. Είναι καταγεγραμμένη η κατάσταση κτιρίων της πόλης μας και της ευρύτερης περιοχής, σε σχέση με την αντοχή και την αντισεισμική θωράκιση τους; Τι μπορούμε να απαντήσουμε στους πολίτες σχετικά με αυτό;

Απ. Ο έλεγχος στατικής τρωτότητας των κτιρίων στην χώρα μας είθισται να πραγματοποιείται αμέσως μετά από ένα σημαντικό σεισμικό γεγονός, σε μία προσπάθεια εξακρίβωσης της διατήρησης ασφάλειας του κτιρίου. Έτσι, μετά το χτύπημα του Εγκέλαδου οι αρμόδιες υπηρεσίες του Δημοσίου (ΤΑΣ/ΤΑΠ πριν και ΔΑΕΦΚ σήμερα) συγκροτούν κλιμάκια μηχανικών για τον έλεγχο δημοσίων και ιδιωτικών κτιρίων.  Στην περιοχή μας οι τελευταίοι έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν στα κτίρια της πόλης μας ήταν το καλοκαίρι του 2008, μετά τον μεγάλο σεισμό της Πάτρας (Κάτω Αχαΐας). Τότε πραγματοποιήθηκαν 16.000 πρωτοβάθμιοι έλεγχοι και επανέλεγχοι στις ευρύτερες περιοχές των Δήμων Πατρέων, Δυτικής Αχαΐας και Ερυμάνθου. Όχι όμως σε όλα τα κτίρια, αλλά σε αυτά στα οποία υπήρξε κλήση για διενέργεια του αντίστοιχου πρωτοβάθμιου ελέγχου.

Στην περιοχή μας οι τελευταίοι έλεγχοι που πραγματοποιήθηκαν στα κτίρια ήταν το καλοκαίρι του 2008, μετά τον μεγάλο σεισμό της Πάτρας (Κάτω Αχαΐας). Τότε πραγματοποιήθηκαν 16.000 πρωτοβάθμιοι έλεγχοι και επανέλεγχοι.

Όχι μόνο μετά από ένα σεισμό

Ερ. Άρα δεν μπορούμε να μιλάμε για βέλτιστη προληπτική αντιμετώπιση ενός φαινομένου που ξέρουμε ότι είναι εδώ και μας απειλεί ανά πάσα στιγμή.

Απ. Προφανώς η πραγματοποίηση ελέγχων τρωτότητας των κτιρίων μόνο μετά τον σεισμό δεν είναι η βέλτιστη για αντιμετώπιση τέτοιων καταστροφικών φαινομένων. Η βέλτιστη αντιμετώπιση είναι η πρόληψη. Για το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας η πρόληψη είναι προτεραιότητα. Πολλώ δε μάλλον αφού το κόστος της πρόληψης σε μία υφιστάμενη κατασκευή είναι σημαντικά χαμηλότερο σε σχέση με το κόστος της αποκατάστασης, χωρίς βέβαια να ισχυριζόμαστε ότι και αυτό είναι μικρό. Το σημαντικό κόστος για την προληπτική στατική ενίσχυση σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που πέρασε αλλά και συνεχίζει να περνά ο λαός μας μετά την επέλαση της πανδημίας Covid-19, έχει σαν άμεση συνέπεια την αδυναμία του εκάστοτε ιδιοκτήτη, είτε αυτός είναι το δημόσιο είτε είναι ο ιδιώτης να προβεί σε αντίστοιχες προληπτικές ενέργειες αντισεισμικής θωράκισης της ιδιοκτησίας του. Όμως η αντισεισμική θωράκιση των κτιρίων αποτελεί τον βέλτιστο τρόπο για την αντιμετώπιση σεισμικών φαινομένων ιδιαίτερα για τα παλαιά κτίρια. Έτσι, προκειμένου να περιοριστούν πιθανά καταστροφικά φαινόμενα θα πρέπει η Πολιτεία να αναλάβει πρωτοβουλίες, να δώσει κίνητρα προκειμένου οι ιδιοκτήτες του δομημένου περιβάλλοντος της πατρίδας μας να προβούν σε αντίστοιχες ενέργειες αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων τους.

Πρέπει να πειστεί η Πολιτεία

 Ερ. Τι έχει κάνει επ’ αυτών το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας;

Απ. Το ΤΕΕ της Δυτικής Ελλάδας δεν έχει μείνει με σταυρωμένα χέρια απέναντι σ’ αυτό το μείζον και ζωτικής σημασίας ζήτημα που άπτεται της ασφάλειάς μας. Έχουν ασκηθεί πολλαπλές πιέσεις μέσω παρεμβάσεων και επιχειρηματολογίας με επιστημονικές τεκμηριώσεις, προκειμένου η επίσημη Πολιτεία να πειστεί ότι πρέπει άμεσα και άρδην να κάνει στροφή 180 μοιρών και να σκύψει έμπρακτα πάνω στην ανάγκη αντισεισμικής οργάνωσης.

Ερ. Τι προσπάθειες έχει κάνει το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας για να φτάσουμε σ’ αυτό το σημείο;

Απ. Και στο κομμάτι αυτό το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας έχει πάρει πρωτοβουλία. Πριν λίγες ημέρες, μάλιστα, προχώρησε σε πρόταση προς την κυβέρνηση για ένταξη αντίστοιχης δράσης αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που ετοιμάζει η χώρα και αναμένεται να καταθέσει μέχρι το τέλος Απριλίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση προς έγκριση και συνεπώς για χρηματοδότησή του από το Ταμείο Ανάκαμψης (32 δις για την χώρα μας).

Η πρόταση προς τις Περιφέρειες

Ερ. Ξέρουμε ότι οι επιστήμονες έχουν στα χέρια τους μια βάση δεδομένων που αφορά στην καταγεγραμμένη στατική κατάσταση των κτιρίων της περιοχής. Αλλά δεν έχει επικαιροποιηθεί εδώ και χρόνια. Είναι έτσι;

Απ. Η τελευταία προληπτική καταγραφή περί στατικής τρωτότητας που έχει πραγματοποιήσει το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας σε επίπεδα πρωτοβάθμιου ελέγχου είναι εποχής 2002-2003 και προφανώς μόνο για τα δημόσια κτίρια. Από τότε έχουν περάσει αρκετά χρόνια και πολλά πράγματα έχουν αλλάξει. Όμως το ΤΕΕ Δυτικής Ελλάδας έχοντας ως προτεραιότητα την πολιτική προστασία ετοιμάζει συγκεκριμένη πρόταση την οποία θα υποβάλει σύντομα προς τις περιφερειακές αρχές της Δυτικής Ελλάδας και των Ιονίων Νήσων για προσεισμικό έλεγχο των δημοσίων κτιρίων στις περιοχές που το ίδιο έχει χωρική αρμοδιότητα. Προς την κατεύθυνση αυτή έχει ήδη δημιουργήσει, στελεχώσει και επενδύσει πάνω στη συνεχή και τακτική επιμόρφωση ενός Ειδικού Μητρώου Εθελοντών Μηχανικών για την αντιμετώπιση των φυσικών καταστροφών, το οποίο θα αναλάβει όλο αυτό το έργο ενώ είναι έτοιμο και πάντα στην διάθεση της Πολιτείας για να συνδράμει όπου και όταν αυτό χρειαστεί.