Συγκλονίζουν τα στοιχεία που αφορούν στις ακτογραμμές της Δυτικής Ελλάδας που βρίσκονται υπό διάβρωση. Π.Δ.Ε. και Πανεπιστήμιο δίνουν αγώνα για να επουλώσουν «πληγές» και να προστατέψουν το «αύριο»…

Του Αχιλλέα Ροδίτη

Τα τελευταία χρόνια η παράκτια ζώνη πιέζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες, µε σηµαντικότερο το πρόβληµα  της διάβρωσης των ακτών. Το πρόβληµα μάλιστα εντείνεται λόγω της κλιµατικής αλλαγής, που επηρεάζει και τη λειτουργία των λιµενικών και παράκτιων τεχνικών έργων τα οποία χρήζουν πλέον επανασχεδιασµού και αναβάθµισης.

Η χώρα µας περιβάλλεται από πολύ µεγάλο µήκος ακτών – 16.300 km – συγκριτικά µε την επιφάνειά της και µε επι τοις εκατό ποσοστό ακτογραµµής/περίµετρο 93% κατατάσσεται στην 4η θέση  µετά την Ισλανδία,  τη Μ. Βρετανία και  τη Νορβηγία.

Δυστυχώς όμως το πρόβλημα της διάβρωσης των ακτών είναι ήδη εμφανές και η επιστημονική κοινότητα το έχει εντοπίσει και καταγράψει σε όλο το μέγεθος το μέσα από εκτεταμένες έρευνες της. Τα δε αποτελέσματα όχι μόνο δεν είναι ενθαρρυντικά αλλά αντιθέτως πρέπει να μας θέσουν σε κατάσταση συναγερμού ώστε να προληφθεί η επιδείνωση από την απειλή που συνεχίζει να είναι παρούσα και μάλιστα σε ολοένα και πιο αισθητό βαθμό.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΟΚ ΓΙΑ ΕΛΛΑΔΑ & ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ!

Το πόσο μεγάλο είναι το πρόβλημα καταγράφηκε αρχικά σε έρευνα του 2019 που έδειξε ότι οι ακτογραμμές στην Ελλάδα είχαν ήδη υποστεί διάβρωση σε ποσοστό που αγγίζει το 28,6%.

Τα στοιχεία της ίδιας έρευνας έδειχναν επίσης ανησυχητική την κατάσταση στην Δυτική Ελλάδα, καθώς από τα συνολικά 859,3 χλμ ακτογραμμών που διαθέτει η Περιφέρεια μας, τα 198 χλμ βρίσκονταν ήδη υπό καθεστώς διάβρωσης. Δηλαδή, ένα ποσοστό της τάξη;ς του 23%!

Τα παραπάνω είναι νούμερα διόλου ευκαταφρόνητα αλλά άξια προσοχής αφού δείχνουν αλλά και αποδεικνύουν ότι πλέον μιλάμε για μια απειλή που έχει αρχίζει να κατατρώγει και να μετριάζει το έδαφος, οδηγώντας την σκέψη στις ανυπολόγιστες συνέπειες που θα υπάρξουν τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

ΤΟ ΑΠΟΣΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

 «Ευθύνεται περισσότερο η ανθρώπινη παρέμβαση»

 Είναι χρήσιμο να σημειωθεί ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, με προσωπική πρωτοβουλία του Περιφερειάρχη Νεκτάριου Φαρμάκη, έδειξε πως διαθέτει ισχυρά αντανακλαστικά αφού υπήρξε έγκαιρη κινητοποίηση για το πρόβλημα. Με το ευρωπαϊκό έργο TRITON, από το 2014 έως το 2020, διερευνήθηκε η εκτεταμένη διάβρωση ακτών τόσο από φυσικά όσο όμως και ανθρωπογενή αίτια, αφού και το «ανθρώπινο χέρι» διαδραματίζει δυστυχώς πρωτεύοντα ρόλο στην εξελισσόμενη καταστροφή.

Ήταν ένα έργο για το οποίο επιστρατεύτηκαν η Διεύθυνση Τεχνικών Έργων της Π.Δ.Ε., ο ευρωπαϊκός Όμιλος Εδαφικής Συνεργασίας «ΕΥΞΕΙΝΗ ΠΟΛΗ», αλλά και το Πανεπιστήμιο Πατρών με διακεκριμένους Επιστήμονες. Σύμφωνα με τον Καθηγητή του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και υπεύθυνου του Εργαστηρίου Υδραυλικής Μηχανικής του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Αθανάσιο Δήμα, έγινε αποτίμηση της κατάστασης σε όλη την ακτογραμμή από τον Άραξο μέχρι το Ρίο, κι όχι μόνο.

Όπως λέει ο Καθηγητής, του οποίου το ερευνητικό εύρος ξεκινά από την Παράκτια Υδραυλική και τις Ροές με Ελεύθερη Επιφάνεια και επεκτείνεται στους Θραυόμενους Κυματισμούς και την Υδραυλική Μηχανική, το πρόβλημα οφείλεται πολύ στην ανθρώπινη παρέμβαση.  «Σε λανθασμένες κατασκευές, όπως, για παράδειγμα, όταν πας και φτιάχνεις έναν δρόμο δίπλα στη θάλασσα», εξηγεί. Παρά, δηλαδή, στην κλιματική αλλαγή η οποία όμως σαφώς βρίσκει έδαφος για να ολοκληρώσει πιο εύκολα και γρήγορα την καταστροφή.

Σύμφωνα με τον κ. Δήμα, μέσω του έργου ΤΡΙΤΟΝ διαπιστώθηκαν τα προβλήματα και περνώντας απ’ την θεωρία στην πράξη, η Π.Δ.Ε. δρομολόγησε τις παρεμβάσεις που ήταν αναγκαίο να γίνουν. «Υπήρξε προγραμματική σύμβαση για έργα προστασίας σε Βραχνέικα και Τσουκαλέικα», τονίζει ο ακαδημαϊκός.

Έργα που όμως… «σκόνταψαν στο ΣτΕ

Βέβαια, καθώς ζούμε στην Ελλάδα όπου αυτά λίγο – πολύ δυστυχώς συμβαίνουν και αποτελούν σύνηθες χαρακτηριστικό της καθημερινότητας μας, εκεί που καταγράφηκαν τα προβλήματα και σκιαγραφήθηκε το μέγεθος της καταστροφής προκειμένου να προσδιοριστούν επ’ ακριβώς τα έργα προστασίας που πρέπει να γίνουν ώστε να εμποδιστεί η περαιτέρω διάβρωση των ακτών στην Αχαΐα, όλα σταμάτησαν στις προσφυγές κατοίκων στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Έτσι, ενώ υπήρχε η Προγραμματική Σύμβαση για τις τεχνικές παρεμβάσεις με εργασίες, κάθε ενέργεια ανεστάλη μέχρι νεωτέρας και απλώς αναμένουμε την τελική έκβαση για να προχωρήσουν και σε τι βαθμό τα αναγκαία έργα. Που επί της ουσίας θα στοχεύουν αφενός στην επούλωση των ήδη υπαρχουσών πληγών, αφετέρου θα θέτουν τις βάσεις για την υπεράσπιση της ακτογραμμής στο μέλλον από την κλιματική κρίση η οποία επιτείνεται ακατάπαυστα αλλάζοντας άρδην τα δεδομένα.

ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΕΤΑΙ Η ΔΙΑΒΡΩΣΗ

Κωδικοποιώντας τις αιτίες στις οποίες οφείλεται η διάβρωση των ακτών αυτό στο οποίο καταλήγουν οι ειδικοί είναι ότι κυριαρχούν δύο κατηγορίες, η κλιματική αλλαγή από την μια και η ανθρώπινη επέμβαση από την άλλη. Στην πρώτη κατηγορία, ανήκουν: η μεταβολή στη συχνότητα εµφάνισης και έντασης των ανέµων, η δράση µεγάλου ύψους κυµατισµών, η αύξηση της µέσης στάθµης της θάλασσας, οι μεταβολές στην ένταση και την συχνότητα των βροχοπτώσεων.

Και στην δεύτερη κατηγορία, αυτή δηλαδή που βάζει στο κάδρο του υπαίτιου τον ίδιο τον Άνθρωπο, είναι: η κατασκευή παράκτιων έργων, οι λατοµεύσεις παράκτιου υλικού, η κατασκευή φραγµάτων και φυσικά η έντονη αστικοποίηση των παράκτιων περιοχών. Όπως διατείνονται οι επιστήμονες, κάθε έργο που κατασκευάζεται στην παράκτια ζώνη αποτελεί εµπόδιο στη φυσική εκτόνωση των παράκτιων µηχανισµών επί της ακτής και µεταβάλλει την παράκτια κίνηση των ιζηµάτων, δηλαδή την άµµο και τα χαλίκια.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΑΧΑΪΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ: