Ο κ. Ντακανάλης έχει την εμπειρία από προ ετών συμμετοχή του, σε κλιμάκιο Ψυχιάτρων, που έσπευσε να στηρίξει συγγενείς θυμάτων σιδηροδρομικού δυστυχήματος στην Ιταλία

Του Αχιλλέα Ροδίτη

Τραγωδία στα Τέμπη. Τόσοι νεκροί, κυρίως παιδιά… Δικαιολογημένο το βαρύ πένθος και η οργή πολιτών, αλλά το ζητούμενο περιστρέφεται γύρω από το πώς πρέπει να το διαχειριστεί κανείς όλο αυτό, ιδίως όταν κατέχει θέση ευθύνης ως προς τον χειρισμό της κοινής γνώμης, όπως οι δημοσιογράφοι. Και σε αυτό ακριβώς επικεντρώνεται ένας από τους πενήντα κορυφαίους επιστήμονες στον τομέα του διεθνώς, ο άνθρωπος που τον περασμένο Ιανουάριο είχε μιλήσει αποκλειστικά στην «Πολιτεία» αναφερόμενος στις επιπτώσεις της πανδημίας και των lockdown στον ψυχισμό της κοινωνίας.

Ο λόγος, για τον κ. Αντώνη Ντακανάλη, Καθηγητή Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο Μπικόκα του Μιλάνου, Μέλος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας, ο οποίος έχει συμμεάσχει σε κλιμάκιο στήριξης μετά από αντίστοιχο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην Ιταλία, έχει δηλαδή την εμπειρία αυτού του ανείπωτου πόνου που στην Ελλάδα είναι διάχυτος αλλά αφορά άμεσα τους συγγενείς των θυμάτων. Το πρώτο που υπογραμμίζει μετά το ασύλληπτο γεγονός της τραγωδίας από το σιδηροδρομικό δυστύχημα των Τεμπών είναι ότι προκάλεσε: «Φρίκη, τρόμο, σπαραγμό. Και οδύνη, αμέτρητη». Εξηγώντας ότι είναι τα πρώτα αυθόρμητα συναισθήματα που κυριεύουν κάποιον «για τα θύματα που έφυγαν, για τους υπολοίπους που μένουν πίσω…».

 ΔΙΑΠΙΣΤΩΝΕΙ ΥΠΕΡΒΟΛΙΚΗ ΠΡΟΒΟΛΗ

Ωστόσο εφιστά την προσοχή και τάσσεται υπέρ της άποψης ότι απαιτείται σωστός χειρισμός στην προβολή του θέματος, διότι, όπως τονίζει, «σε κάθε δυστύχημα ή έγκλημα, η κοινή γνώμη αποσβολωμένη παρακολουθεί, συλλέγει τις αναλυτικές πληροφορίες που δημοσιεύονται προσπαθώντας να ερμηνεύσει το ακατανόητο, να εξηγήσει την τραγωδία, να ξορκίσει το κακό. Αλλά, όμως, οι πληροφορίες, η διάρκεια και ο τρόπος που προβάλλονται είναι πολύ περισσότερες από αυτές που ο μέσος άνθρωπος μπορεί να αντέξει…». Ο κ. Ντακανάλης προβαίνει και σε συγκρίσεις ως προς την μετάδοση γεγονότων επισημαίνοντας: «Ζω και εργάζομαι στην Ιταλία πάνω από είκοσι χρόνια. Τον τελευταίο καιρό πηγαινοέρχομαι για επαγγελματικούς λόγους στην Αθήνα και παρατηρώ μια τεράστια διαφορά στην κάλυψη τραγικών συμβάντων».

Αναφέρεται μάλιστα σε συγκεκριμένο περιστατικό που αφορά σε ένα μεγάλο σιδηροδρομικό ατύχημα στο Μπάρι της Ιταλίας, το 2016. «Ήταν μια τραγωδία ανάλογη με αυτήν στα Τέμπη. Την έζησα από κοντά ως συντονιστής του κλιμακίου ψυχιάτρων και κλινικών ψυχολόγων που έσπευσαν επιτόπου για να υποστηρίξουν τους επιζώντες, τους συγγενείς των θυμάτων και τα σωστικά συνεργεία. Ίδια μυρωδιά θανάτου, ίδιος αβάστακτος πόνος, ίδια η απόγνωση», σημειώνει.

Αλλά σπεύδει να επισημάνει μια αξιοπρόσεχτη και «τεράστια», όπως λέει, διαφορά: «Η τηλεόραση ανακοινώνει άπαξ το γεγονός και σταματάει κάπου εκεί, τουλάχιστον έτσι θυμάμαι. Με κατάπληξη, απορία και θα έλεγα οργή, βλέπω εδώ την τηλεόραση να κατακλύζεται από μια πλημμυρίδα φρίκης. Από το πρωί μέχρι το βράδυ οι ίδιες φρικτές εικόνες και περιγραφές στο εμπόριο του πόνου. Κάποιοι δημοσιογράφοι θεωρούν ότι επιτελούν το έργο τους με το να δίνουν πληροφορίες, να περιγράφουν διαμελισμένα πτώματα λες και πρόκειται για κομμάτια κρέας και να θέτουν στα σοκαρισμένα θύματα περισπούδαστες ερωτήσεις του είδους: «Νιώσατε πανικό;» ή «Έχετε ξαναβιώσει τέτοια τραγωδία;».

«ΠΟΙΟΣ ΩΦΕΛΕΙΤΑΙ…;»

Ποιόν ωφελεί όλο αυτό, είναι το ερώτημα που θέτει ο Έλληνας Καθηγητής Ψυχιατρικής. «Τα θύματα σίγουρα όχι», απαντά. Συμπληρώνοντας: «Οι οικογένειες των θυμάτων και οι επιζώντες χρειάζονται σιωπή, σεβασμό και κυρίως προστασία της ιδιωτικότητας τους». Και καταλήγει στο ότι… ούτε το κοινό ωφελείται. Διότι, όπως βεβαιώνει, «οι πληροφορίες, η διάρκεια και ο τρόπος που προβάλλονται είναι πολύ περισσότερες από αυτές που ο μέσος άνθρωπος μπορεί να αντέξει. Η κλινική μας εμπειρία το πιστοποιεί». Αυτό που χρειαζόμαστε ως κοινωνία είναι να αναλυθούν οι πραγματικές αίτιες του δυστυχήματος, να αποδοθούν ευθύνες εκεί που πρέπει και να παρθούν διορθωτικά μετρά ώστε να μη ξαναθρηνήσουμε θύματα. «Το αυτονόητο δηλαδή», καταλήγει.

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ