Υψηλές επιδόσεις κατέγραψαν οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες με βάση όλους τους δείκτες απόδοσης το 2024 και τη σύγκρισή τους με τις ευρωπαϊκές. Στην κορυφή των υψηλών επιδόσεων φιγουράρουν η αποτελεσματικότητα, η απόδοση ιδίων κεφαλαίων και η κεφαλαιακή επάρκεια, αλλά και το σταθερά, διπλάσιο σχεδόν, με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο, επιτοκιακό περιθώριο που συντηρήθηκε και το 2024 λόγω των υψηλών επιτοκίων. Αυτό προκύπτει από τα συγκριτικά στοιχεία του SSM για την πορεία των 109 ευρωπαϊκών τραπεζών που εποπτεύει, βάσει των οποίων οι ελληνικές τράπεζες κατέγραψαν:

• Τον χαμηλότερο αμέσως μετά την Πορτογαλία δείκτη κόστους προς έσοδα, που διαμορφώθηκε στο νέο ιστορικό χαμηλό του 35,1%. Ο δείκτης δείχνει την αποτελεσματικότητα των τραπεζών και είναι χαρακτηριστικό ότι στη Γερμανία ο αντίστοιχος δείκτης είναι 61,6%, στη Γαλλία 67,6% και στην Ισπανία 43,6%, ενώ ο μέσος ευρωπαϊκός όρος διαμορφώνεται στο 53,8%. Να σημειωθεί ότι ο δείκτης κόστους προς έσοδα των ελληνικών τραπεζών ήταν το 2021 στο 66% και η μείωσή του αποδίδεται στην περικοπή των λειτουργικών εξόδων και στη σημαντική αύξηση από το 2022 των οργανικών εσόδων μετά την άνοδο των επιτοκίων.

• Υψηλό επιτοκιακό περιθώριο λίγο πάνω από το 3%, που είναι σχεδόν διπλάσιο από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης που διαμορφώθηκε στο τέλος του 2024 στο 1,6%. Οι ελληνικές τράπεζες βρέθηκαν το 2024 στην 6η θέση της κατάταξης με το υψηλότερο επιτοκιακό περιθώριο –μετά τη Σλοβενία, τη Λετονία, την Εσθονία, τη Λιθουανία και την Κύπρο– και είναι αποτέλεσμα της συγκράτησης των επιτοκίων στις καταθέσεις καθ’ όλη τη διάρκεια της ανοδικής πορείας των επιτοκίων τα δύο προηγούμενα χρόνια. Σύμφωνα με τις τράπεζες, το επιτοκιακό περιθώριο συνδέεται και με το υψηλότερο κόστος κινδύνου που χαρακτήριζε επί σειράν ετών το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, δηλαδή τον κίνδυνο αθέτησης πληρωμών. Το κόστος κινδύνου ήταν σταθερά πολλαπλάσιο του μέσου ευρωπαϊκού όρου –το 2021 ήταν στο 5,2%– και πλέον έχει υποχωρήσει στο 0,5% που είναι ο μέσος ευρωπαϊκός όρος.

• Υψηλή απόδοση ιδίων κεφαλαίων κοντά στο 13% έναντι 10,5% που ήταν ο μέσος ευρωπαϊκός όρος, εξαιτίας της υψηλής κερδοφορίας που ανήλθε στα 4,4 δισ. ευρώ έναντι 3,6 δισ. ευρώ το 2023 και 3,7 δισ. ευρώ το 2022. Η απόδοση ιδίων κεφαλαίων ήταν αρνητική μέχρι το 2021 (-20,15%) και έχει περάσει σε θετικό έδαφος από το 2022 και μετά, λόγω της μείωσης των αναγκών για προβλέψεις από τα κόκκινα δάνεια του παρελθόντος.

• Ο συνολικός δείκτης κεφαλαιακής επάρκειας κινήθηκε στα ευρωπαϊκά επίπεδα και συγκεκριμένα στο 19,9% για τις ελληνικές τράπεζες έναντι 20,2% που ήταν ο μέσος όρος στην Ευρώπη. Και οι τέσσερις ελληνικές τράπεζες εμφανίζουν πλεόνασμα κεφαλαίων, πάνω από τα ελάχιστα εποπτικά όρια, που επιτρέπει τη διανομή αυξημένου μερίσματος και επιπλέον ανοίγει τον δρόμο για κινήσεις εξαγορών.

• Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις διαμορφώθηκε σε ιστορικό χαμηλό κοντά στο 59% –όταν στην Ευρωζώνη υπερβαίνει το 100%– παρά τη σημαντική πιστωτική επέκταση που σημειώθηκε το 2024 στη χώρα μας και η οποία ξεπέρασε τα 10 δισ. ευρώ. Ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις σημαίνει ότι για κάθε 100 ευρώ καταθέσεων οι ελληνικές τράπεζες έχουν χορηγήσει δάνεια 60 ευρώ περίπου και η υποχώρηση του δείκτη των ελληνικών τραπεζών είναι αποτέλεσμα της εκκαθάρισης των ισολογισμών από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και της ανόδου των καταθέσεων κατά 14 δισ. ευρώ το 2024. Η διαμόρφωση του δείκτη σε χαμηλά επίπεδα δείχνει το μεγάλο περιθώριο για νέες χορηγήσεις που διαθέτουν οι ελληνικές τράπεζες, εφόσον υπάρξει ζήτηση ειδικά από την πλευρά των νοικοκυριών που με εξαίρεση για δάνεια μέσω του προγράμματος «Σπίτι μου», αποφεύγουν τον νέο δανεισμό.

• Δραστική μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με αντίστοιχη υποχώρηση του δείκτη οριακά πάνω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Ο δείκτης μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει υποχωρήσει στο 2,2% έναντι 1,6% που ήταν ο μέσος όρος στην Ευρωζώνη το 2024 και είναι αποτέλεσμα των πωλήσεων κόκκινων δανείων, συνολικού ύψους 75 δισ. ευρώ περίπου από το 2018, με έμφαση στις τιτλοποιήσεις που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα κρατικών εγγυήσεων «Ηρακλής».