«Στέγαση, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο» αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών των νοικοκυριών στην ΕΕ. Το 2022, σχεδόν το ένα τέταρτο του συνόλου των οικιακών δαπανών (24,1%) διατέθηκε για αυτές τις βασικές ανάγκες, δείχνοντας σαφώς τη σημαντική βαρύτητα που έχουν στους προϋπολογισμούς των ευρωπαϊκών νοικοκυριών.

Το ποσοστό αυτό διαφέρει σημαντικά μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών και, το σημαντικότερο, ανάλογα με τα επίπεδα εισοδήματος εντός κάθε χώρας. Ειδικότερα, οι χαμηλόμισθοι επηρεάζονται σημαντικά, καθώς διαθέτουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για «στέγαση, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο», σύμφωνα με το euronews Business.

Η Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων (ETUC) αναφέρει ότι σε 14 κράτη μέλη της ΕΕ το ενοίκιο για ένα ακίνητο με το πολύ δύο υπνοδωμάτια καταλαμβάνει τουλάχιστον το 35% του εισοδήματος των εργαζομένων με τον νόμιμο κατώτατο μισθό. Το 2024, κατά μέσο όρο, οι εν λόγω εργαζόμενοι δαπανούν το 45% των αποδοχών τους μόνο για τη στέγαση, γεγονός που καταδεικνύει τη βαριά οικονομική επιβάρυνση που συνεπάγεται το κόστος στέγασης για τους χαμηλόμισθους σε όλες αυτές τις χώρες.

«Εκατομμύρια εργαζόμενοι στα περισσότερα κράτη μέλη βλέπουν ένα τεράστιο μέρος του μισθού τους να φεύγει από τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς αμέσως μετά την είσοδό του, απλώς και μόνο για να διατηρήσουν μια στέγη πάνω από το κεφάλι τους», δήλωσε η Γενική Γραμματέας της ETUC Έστερ Λιντς.

Ο κατώτατος μισθός παρουσιάζει μεγάλες διακυμάνσεις, από 477 ευρώ έως 2.571 ευρώ

Μεταξύ των 14 χωρών που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα, οι νόμιμοι κατώτατοι μισθοί κυμαίνονταν από €477 στη Βουλγαρία έως €2.571 στο Λουξεμβούργο. Μόνο έξι από αυτές τις χώρες έχουν κατώτατο μισθό άνω των 1.000 ευρώ, ενώ τρεις υπερβαίνουν τα 2.000 ευρώ: το Λουξεμβούργο, η Ιρλανδία και η Ολλανδία.

Η Δανία, η Ιταλία, η Αυστρία, η Φινλανδία και η Σουηδία δεν έχουν εθνικό νόμιμο κατώτατο μισθό.

Το ενοίκιο για ένα ακίνητο με το πολύ δύο υπνοδωμάτια κυμαίνεται από €215 στη Βουλγαρία έως €1.340 στο Λουξεμβούργο, ενώ ο μέσος όρος των 14 χωρών είναι €599.

Σε επτά χώρες, το μέσο ενοίκιο ήταν κάτω από 400 ευρώ, μεταξύ των οποίων η Βουλγαρία (215 ευρώ), η Ρουμανία (277 ευρώ), η Κροατία (311 ευρώ), η Ελλάδα (344 ευρώ), η Σλοβακία (371 ευρώ), η Εσθονία (387 ευρώ) και η Πορτογαλία (391 ευρώ). Στο υψηλότερο επίπεδο, το μέσο ενοίκιο ξεπέρασε τα 1.000 ευρώ στο Λουξεμβούργο, την Ιρλανδία και την Ολλανδία, ενώ ήταν 618 ευρώ στη Γαλλία και 578 ευρώ στην Ισπανία.

Ποσοστό του κατώτατου μισθού που δαπανάται για ενοίκιο

Το τμήμα του εισοδήματος του κατώτατου μισθού που δαπανάται για το ενοίκιο προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την οικονομική επιβάρυνση που προκαλεί το ενοίκιο στους χαμηλόμισθους.

Μεταξύ των 14 χωρών, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται από 35% στη Γαλλία έως 56% στην Ολλανδία. Κατά μέσο όρο, οι κάτοχοι κατώτατου μισθού σε όλες αυτές τις χώρες δαπανούν το 45% ή το 46% του εισοδήματός τους για ενοίκιο, ανάλογα με τη μέθοδο υπολογισμού που χρησιμοποιείται.

Εκτός από την Ολλανδία, όπου το ποσοστό φτάνει το 56%, το ενοίκιο αφορά πάνω από το 50% του εισοδήματος του κατώτατου μισθού τόσο στην Ιρλανδία (55%) όσο και στο Λουξεμβούργο (52%).

Η Γαλλία έχει το χαμηλότερο ποσοστό με 35%, πράγμα που σημαίνει ότι το ενοίκιο αντιπροσωπεύει περίπου το ένα τρίτο του εισοδήματος των εργαζομένων με κατώτατο μισθό. Η Κροατία (37%) και η Ελλάδα (38%) ακολουθούν σε απόσταση αναπνοής από τη Γαλλία με χαμηλότερη αναλογία ενοικίου προς εισόδημα για τους εργαζόμενους με ελάχιστο μισθό.

Στη Βουλγαρία, όπου τόσο ο κατώτατος μισθός όσο και το ενοίκιο είναι τα χαμηλότερα, οι εργαζόμενοι εξακολουθούν να δαπανούν ένα σημαντικό 45% του εισοδήματός τους για ενοίκιο. Στην Ισπανία, η αναλογία αυτή είναι παρόμοια υψηλή, 44%.

Το κόστος του ενοικίου βασίζεται σε εθνικούς μέσους όρους – ωστόσο, η κατάσταση μπορεί να είναι ακόμη πιο δύσκολη στις πόλεις και στις περιοχές της πρωτεύουσας, όπου συγκεντρώνονται οι περισσότερες θέσεις εργασίας.

«Παρά το γεγονός ότι πληρώνουν υψηλά ενοίκια με χαμηλούς μισθούς, η στέγασή τους είναι συχνά εντελώς ανεπαρκής, εκθέτοντας τους ίδιους και τις οικογένειές τους σε ζητήματα υγείας», δήλωσε η Λιντς.

«Άλλοι αναγκάζονται να κοιμούνται στον καναπέ στα διαμερίσματα των φίλων τους, να συνεχίσουν να ζουν με τους γονείς τους όταν αυτό είναι δυνατό, ακόμα και να κοιμούνται στα αυτοκίνητά τους», πρόσθεσε η ίδια.

Πόσα ξοδεύουν οι ευρωπαϊκές χώρες για στέγαση και λογαριασμούς;

Μπορούμε επίσης να εξετάσουμε πρόσθετα στοιχεία από τη Eurostat που υπερβαίνουν μόνο τον κατώτατο μισθό και το ενοίκιο. Αυτό το σύνολο δεδομένων αντικατοπτρίζει το ποσοστό των συνολικών δαπανών των νοικοκυριών που διατίθενται για στέγαση, νερό, ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα, το οποίο διαφέρει σημαντικά σε ολόκληρη την Ευρώπη.

Το 2022, η Σλοβακία βρέθηκε στην κορυφή της λίστας, με πάνω από το 30% των δαπανών των νοικοκυριών να διατίθεται για στέγαση, νερό, ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα. Από κοντά ακολουθούν η Φινλανδία και η Δανία, με τα νοικοκυριά να δαπανούν 29,6% και 29,1%, αντίστοιχα, για στέγαση και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.

Αντίθετα, η Μάλτα (13,9%) και η Κροατία (14,9%) διαθέτουν πολύ μικρότερο ποσοστό των δαπανών τους για στέγαση και υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.

Το διάγραμμα υπογραμμίζει ότι οι χώρες της Βόρειας και Κεντρικής Ευρώπης αντιμετωπίζουν σημαντικές οικονομικές πιέσεις που σχετίζονται με αυτές τις δαπάνες.

Οι δαπάνες αυτές περιλαμβάνουν:

Πραγματικά ενοίκια για στέγαση
Υπολογιζόμενα ενοίκια για στέγαση
Συντήρηση και επισκευή της κατοικίας
Ύδρευση και διάφορες υπηρεσίες που αφορούν την κατοικία
Ηλεκτρική ενέργεια, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα
Το 2019, το ποσοστό αυτό ήταν 25,7% στο Ηνωμένο Βασίλειο, πρώην μέλος της ΕΕ.