Ο Κλινικός Ψυχολόγος MSc Γ. Αθανασόπουλος αποκαλύπτει ότι δεν αυξήθηκαν τα εγκλήματα, απλά δεν είναι πια «σκοτεινά». Και αναλύει το πώς η πανδημία οδήγησε σε «παγκόσμια νεύρωση» που με τη σειρά της αύξησε τις αυτοκτονίες

Του Αχιλλέα Ροδίτη

Οι τελευταίοι μήνες ειδικά έχουν κυριολεκτικά γεμίζει την καθημερινότητα μας με «μαύρες» ειδήσεις ενδο-οικογενειακής βίας, γυναικοκτονιών, εκδικητικών ενεργειών με θύματα γυναίκες, ακόμα και αυτοκτονίες.

Είναι ένα από τα κυρίαρχα θέματα συζήτησης σε παρέες, στο δρόμο, στο περίπτερο, παντού. «Μα πόσα πια ακόμα περιστατικά θα ακούσουμε», «γιατί τόση έξαρση», είναι ορισμένα από τα αυθόρμητα ερωτήματα που ο ένας κάνει στον άλλον για να ξεκινήσει η κουβέντα γύρω από τα κρούσματα βίας δίπλα μας.

Αλλά πρόκειται όντως για έξαρση; Πρόκειται για κάτι που δεν γινόταν σε τέτοια συχνότητα στο παρελθόν αλλά γίνεται με εντονότερο ρυθμό σήμερα; Έπαιξε άραγε ρόλο η πανδημία σε όλο αυτό; Ο εγκλεισμός μας στη διάρκεια των λοκντάουν; Και, τέλος, μήπως η πολλή δημοσιότητα σε τέτοιου είδους εγκλήματα εν τέλει βάζει το «χεράκι» της στο τελικό αποτέλεσμα; Μήπως δεν πρέπει να δίδεται τόση έμφαση στην προβολή;

Είναι ορισμένες από τις αυτονόητες απορίες που διατυπώνονται στα πηγαδάκια της κοινωνίας. Στην Πάτρα και παντού στην Ελλάδα. Και δεν υπάρχει λάθος ερώτηση, ούτε απορία. Υπάρχει λάθος απάντηση σε κάθε ερώτημα.

Για αυτό η «Πολιτεία» έθεσε το θέμα σε έναν καθ’ ύλην αρμόδιο. Στον πατρινό επιστήμονα, MSc Κλινικό Ψυχολόγο στον ΟΚΑΝΑ και τακτικό μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Ψυχολόγων κ. Γιάννη Αθανασόπουλο. Θέτοντας του ορισμένα από τα ερωτήματα που πλανώνται στην κοινωνία. Με τον ίδιο να βάζει τα πράγματα στη θέση τους, να απαντά ευθέως σε όλα, αλλά και να αποκαλύπτει σημεία που χρήζουν σκέψης και προβληματισμού…

Ερ:    Η επικαιρότητα κατακλύζεται από περιστατικά που αφορούν σε γυναικοκτονίες και ενδο-οικογενειακή βία. Πού πιστεύετε ότι οφείλεται αυτή η αύξηση;

Απ:   Ανέκαθεν υπήρχαν και προφανώς αυξήθηκαν λόγω του εγκλεισμού και της απορρέουσας έντονης παθολογικής τριβής οικογενειακών συστημάτων που όδευαν προς την καταστροφή εκ των προτέρων. Η βασική διαφοροποίηση όμως στο σήμερα είναι ότι ο σκοτεινός αριθμός των εγκλημάτων μειώθηκε. Έγιναν πλέον φανερά και ορατά. Οι φωνές ακούστηκαν, διαδόθηκαν, σχεδόν κραύγασαν στον κοινό νου. Για δεκαετίες, βρισκόμασταν σε παγκόσμια χειμερία νάρκη επί του θέματος, ενώ συνέβαινε σε απόσταση αναπνοής από εμάς.

Ερ:   Εκείνο που δημιουργεί επίσης απορία και εντύπωση είναι το γεγονός ότι ενώ μια γυναικοκτονία συγκεντρώνει μαζική κοινωνική κατακραυγή εν τούτοις παρατηρούμε ότι οι περιπτώσεις έγιναν… καθημερινές! Μήπως φταίει και η έντονη δημοσιοποίηση και ανάλυση τέτοιων περιστατικών;

Απ:   Όχι, δε νομίζω ότι μπορεί να υπάρξει τέτοια συσχέτιση με ασφάλεια. Γιατί τα εγκλήματα έμφυλης φύσης, είναι εγκλήματα που συνδέονται άμεσα με την εκδίκηση, το θυμό, τη διαστρεβλωμένη κυριαρχία πάνω στον άλλον. Γιατί είναι καταστροφές επί εδάφους παθολογικής συμβιωτικότητας του ίδιου του θύτη. Γιατί αφορούν σε ένα σκληρό “μου ανήκεις” και ένα θυμωμένο “δεν αντέχω τον εαυτό μου” που θέλει να διαλύσει στο διάβα του όλα εκείνα τα ισχυρά καθρεφτίσματα που μπορεί να θυμίζουν πόσο ακριβώς μισεί κάποιος την ίδια του την ύπαρξη. Ένα μίσος που ξεπερνά τον εαυτό μπορεί να ξεπεράσει και κάθε άλλο κοινωνικό φραγμό.

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Ερ:   Άραγε ζούμε σε ένα κράτος που είναι όσο πρέπει οργανωμένο για την προστασία θυμάτων αλλά κυρίως για την πρόληψη τέτοιων φαινομένων; Τι πρέπει να κάνει το κράτος που δεν έχει κάνει ακόμα;

Πρέπει να υπάρξει σοβαρή ενημέρωση, τόσο σε γυναίκες όσο και άνδρες μέσω ισχυρής καμπάνιας υπό την αιγίδα του ίδιου του κρατικού μηχανισμού. Πάρα πολύ σημαντική είναι η εκπαίδευση νεαρών αγοριών για την αποδοχή της θηλυκής πλευράς του εαυτού τους ως αναπόσπαστο μέρος της υγιούς εξέλιξης τους και η μετέπειτα ενίσχυση των αληθινών συναισθημάτων τους προς το άλλο φύλο.

Και το πιο αυτονόητο: Μεγάλες δομές και μηχανισμοί άμεσης παρέμβασης ανά την επικράτεια που μπορούν να προστατέψουν, να φιλοξενήσουν, να στηρίξουν και να επαναφέρουν μια γυναίκα σε μια υγιή πραγματικότητα.

Ερ:  Παράλληλα παρατηρούμε και αύξηση αυτοκτονιών. Η πανδημία παίζει ρόλο σε όλο αυτό; Διαμόρφωσε κακή ψυχολογία στον κόσμο; Μήπως αύξησε την κατάθλιψη;

Φυσικά και οι κρίσεις που βιώνουμε αποτελούν ένα ανοιχτό πεδίο για τη διατήρηση των ανισοτήτων και των στερεοτύπων και για μία άνευ προηγουμένου κατάσταση ψυχικής ισοπέδωσης. Αυτά προκαλούν μία παγκόσμια νεύρωση, η οποία με τη σειρά της οδηγεί και στην αύξηση των αυτοκτονιών. Πλέον, περίπου ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν με μία ψυχική διαταραχή και ένα άτομο πεθαίνει κάθε 40 δευτερόλεπτα από αυτοκτονία. Και, πολλές φορές, η πρόσβαση στην ψυχική υγεία είναι, αν όχι ακατόρθωτη, τουλάχιστον πάρα πολύ δύσκολη. Κάθε άνθρωπος που πάσχει από μία ψυχική ασθένεια έχει το δικαίωμα να λάβει βοήθεια. Δεν του κάνουμε τη χάρη, είναι υποχρέωσή μας.

«ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ, ΣΥΧΝΟΤΕΡΗ ΚΑΙ ΑΠΟ ΓΡΙΠΗ»

Επίσης, ο κ. Αθανασόπουλος επισημαίνει κάτι άκρως σημαντικό στο πλαίσιο όχι μιας υπόθεσης ή αβάσιμης πρόβλεψης, αλλά μιας επιστημονικής εκτίμησης. Λέγοντας:

«Σε λίγα χρόνια η κατάθλιψη μπορεί να είναι μεγαλύτερη μιας απλής γρίπης, αριθμητικά. Ας μην στρέφουμε το κεφάλι μας αντίθετα σε ό,τι δεν κατανοούμε. Είναι μια πραγματικότητα και πάντοτε ήταν.  Ένας άνθρωπος που φωνάζει για βοήθεια στην απέναντι όχθη είναι ένας από εμάς. Όλοι εμείς, οι «εκπρόσωποι» της φυσιολογικότητας (!), άραγε, δεν έχουμε βρεθεί ποτέ στην αντίπερα όχθη; Και όμως, έχουμε βρεθεί. Όλοι έχουμε βρεθεί. Ας κάνουμε επιτέλους κάτι ουσιαστικό για αυτό».

Από την έντυπη έκδοση της Αχαϊκής Πολιτείας: