Του Αχιλλέα Ροδίτη

Έλληνες και Ιταλοί είναι δυο λαοί που πάντα αισθάνονταν κοντά ο ένας με τον άλλον. Για αυτό και έχει ξέχωρη σημασία κάθε εκδήλωση που αφορά την μια ή την άλλη χώρα και εκπέμπει σαφή και βαθυστόχαστα μηνύματα για την κοινωνία και την συνείδηση του καθενός.

Όπως ακριβώς συνέβη την Τρίτη, στο θέατρο του ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης», με την παράσταση:

«Το τελευταίο καλοκαίρι

Ο Φαλκόνε και ο Μπορσελίνο 30 χρόνια μετά…»,

του Κλάουντιο Φάβα, σε μια ιδέα του Σιμόνε Λούλιο και σε σκηνοθεσία του Κιάρα Καλεγκάρι.

Ειδικότερα, το ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης» και ο Σύνδεσμος Επιστημόνων Ιταλικών Πανεπιστημίων – ΣΕΠΙ, ένωσαν τις δυνάμεις τους με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, την Ιταλική Πρεσβεία και την Γενική Διεύθυνση Δημόσιας & Πολιτιστικής Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας της Ιταλίας που ενέκρινε τις περιοδείες της παράστασης στο εξωτερικό, ακριβώς επειδή τα μηνύματα του έργου πρέπει να «ταξιδέψουν» σε κάθε γωνιά αυτού του πλανήτη (περισσότερες πληροφορίες στη διεύθυνση:  www.mcf.gr ) .

Η παράσταση, παραγωγής του Θεάτρου Mεταστάζιο του Πράτο, εξιστορεί τους τελευταίους μήνες της ζωής των δυο γενναίων δικαστών από το Παλέρμο, το 1992.

Μια δραματική, σημαδιακή χρονιά που άλλαξε για πάντα την ιστορία της Ιταλίας.

Η χρονιά που η Κόζα Νόστρα δολοφόνησε τον Τζοβάνι Φαλκόνε και τον Πάολο Μπορσελίνο στην Σικελία. Οι δυο άνδρες, μακριά από μύθους και επισημότητες, θέτουν ερωτήματα και αφηγούνται την ιστορία τους, έρχονται σε αντιπαράθεση μεταξύ τους και με τους θεατές, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις σημαντικότερες στιγμές της φιλίας τους και ταυτόχρονα της Ιταλικής ιστορίας…

 

PATRIZIA FALCINELLI : «Να τιμήσουμε την μνήμη δύο ηρώων, αλλά για να αντλήσουμε διδάγματα»

Η Ιταλίδα Πρέσβης στην Ελλάδα Πατρίτσια Φαλτσινέλι παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στην εφημερίδα «Αχαϊκή ΠΟΛΙΤΕΙΑ» και στο POLITEIANEWS.GR, μιλώντας για μια παράσταση «σταθμό» που ανέβηκε στο θέατρο του ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης».

Και απαντώντας για την στόχευση και τα μηνύματα που η Ιταλία επιδιώκει να μεταλαμπαδεύσει στην κοινωνία, μέσα από την εν λόγω θεατρική παράσταση αλλά και την πρωτοβουλία για περιοδεία της στο εξωτερικό και ειδικά στην Ελλάδα.

Κυρία Φαλτσινέλι, ποιο είναι το μήνυμα που θέλει να περάσει προς τον κόσμο η Ιταλία μέσα από αυτό το θεατρικό έργο;

«Η παράσταση γεννήθηκε στην Ιταλία, για να αφηγηθεί με έναν νέο τρόπο – ευαίσθητο, οικείο, αληθινό, πέρα από κάθε ρητορική – τις μορφές δύο εξαιρετικών κρατικών λειτουργών, αυτές των Δικαστικών GiovanniFalcone και PaoloBorsellino, με αφορμή την συμπλήρωση τριάντα ετών από τις φρικτές σφαγές των οποίων έπεσαν θύματα.

Ο συγγραφέας του κειμένου είναι ο ClaudioFava, Σικελός δημοσιογράφος, συγγραφέας και πολιτικός, γιος, με τη σειρά του, ενός δημοσιογράφου που δολοφονήθηκε από τη μαφία. Μέσα από την παράσταση αυτή, προσπάθησε όχι μόνο να περιγράψει τους δύο δικαστές ως ήρωες, αλλά και να αναπαραστήσει στη σκηνή την ανθρωπιά τους, τις τρωτές και τις πιο μύχιες πτυχές τους, που είναι και άγνωστες για τους περισσότερους.

Αποφασίσαμε να παρουσιάσουμε την παράσταση και στο εξωτερικό (η Αθήνα αποτελεί σταθμό μιας περιοδείας που ξεκίνησε στην Αλβανία πριν από λίγες μέρες και θα συνεχίσει σε διάφορες άλλες χώρες τους επόμενους μήνες) γιατί η αφήγηση της ιστορίας του Falcone και του Borsellino είναι σημαντική παντού, σε οποιαδήποτε χώρα: και αυτό όχι μόνο επειδή η γνώση της ιστορίας τους μάς επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα την ιστορία της Ιταλίας, η οποία σημαδεύτηκε καθοριστικά από αυτές τις δύο σφαγές.

Αλλά και επειδή η αναδρομή στη ζωή τους εγείρει μια ολόκληρη σειρά ερωτημάτων σχετικά με το βαθύτερο νόημα της ενεργής συμμετοχής των πολιτών, πάνω στην αξία του θάρρους, του τι σημαίνει να αγωνίζεται κανείς για δικαιοσύνη (και, εν τέλει, για ελευθερία) διακινδυνεύοντας την ίδια τη ζωή του. Όλα θέματα που βρίσκονται στο επίκεντρο και είναι εξαιρετικά επίκαιρα για όλους τους λαούς.

Η γνώση και μετάδοση της γνώσης αυτής της δραματικής στιγμής της ιταλικής ιστορίας, καθώς και η κατανόηση σε βάθος της πολυπλοκότητας του φαινομένου της μαφίας, είναι θεμελιώδους σημασίας. τόσο στην Ιταλία όσο και σε άλλες χώρες. Γι’ αυτό θελήσαμε να φέρουμε εδώ «Το τελευταίο καλοκαίρι »: όχι μόνο για να αναδείξουμε και να τιμήσουμε την μνήμη δύο ηρώων, αλλά για να γίνει πραγματικά γνωστή η ιστορία τους και να αντλήσουμε διδάγματα, κατά κάποιο τρόπο, από αυτά που κληροδοτήσαν στις επόμενες γενιές».

Η τέχνη και το θέατρο πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν στο να παρουσιάσει μια χώρα την ιστορία της και την ταυτότητα της;

Η τέχνη ήταν ανέκαθεν ένα ιδιαίτερα ισχυρό μέσο για να παρουσιάσει κανείς έναν λαό, και το θέατρο αποτελεί μάλλον μια από τις μορφές τέχνης που μπορεί να αποδώσει με μεγαλύτερη σαφήνεια και με διαφωτιστικό τρόπο την ιστορία μιας χώρας.

Καταφέρνει με τρόπο μαγικό να περικλείει ενός του την ίδια την ουσία μιας εποχής ή ενός συγκεκριμένου γεγονότος ή ενός χαρακτήρα, και πετυχαίνει, πάνω απ΄όλα, να κάνει την κοινωνία να προβληματιστεί, σαν να τη βάζει μπροστά στον καθρέφτη. Για δύο χώρες όπως η Ιταλία και η Ελλάδα, όπου ο πολιτισμός και η τέχνη έχουν (ευτυχώς!) θεμελιώδη σημασία για την κοινωνία εδώ για χιλιετίες, αυτό έχει φυσικά ιδιαίτερη αξία.

Το να έχει κανείς επίγνωση της ταυτότητας και του παρελθόντος του, το να σταθεί κανείς απέναντι σε αυτό που είναι (και σε αυτό που υπήρξε), αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την αντιμετώπιση των προκλήσεων του μέλλοντος.

Και αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο σε έναν κόσμο σαν τον δικό μας, που χαρακτηρίζεται όλο και περισσότερο από αβεβαιότητες και φόβους: η τέχνη και το θέατρο έχουν, υπό αυτή την έννοια, μεγάλη ευθύνη, από την οποία σίγουρα δεν προσπαθούν να ξεφύγουν παραστάσεις όπως το «Το τελευταίο καλοκαίρι». Και αυτός είναι άλλος ένας λόγος να είμαστε υπερήφανοι που παρουσιάζουμε εδώ, στην Αθήνα, αυτήν την παράσταση.

 

Ξένια Καλδάρα : «Πυλώνας και εγγυητής ευνομίας η Δικαιοσύνη»

Η Πρόεδρος Δ.Σ, Γενική Διευθύντρια Ιδρύματος «Μ. Κακογιάννης» κα Ξένια Καλδάρα (φωτο) δηλώνει στην «Πολιτεία» για την σημασία που έχει η συνεργασία του ιδρύματος με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών, αλλά και η ίδια η παράσταση:

«Ο πυλώνας, ο εγγυητής της ευνομίας, της ισονομίας, στην ουσία του δημοκρατικού πολιτεύματος στον Δυτικό Πολιτισμό είναι η δικαιοσύνη. Πάντα κατέχει μία υψηλή θέση στις μετρήσεις που αφορούν στην εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.

Οφείλουμε να θυμόμαστε πως υπάρχουν αυτοί οι άνθρωποι που υπηρετούν έντιμα τη δικαστική εξουσία, ακόμη κι όταν διακυβεύεται η ίδια η ζωή τους. Έχουμε ανάλογα παραδείγματα και στην Ελλάδα που πέρασαν στην Ιστορία. Η συνεργασία μας με το Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών μετράει χρόνια κι έχει λάβει πλέον θεσμικό χαρακτήρα.

Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης έχει ένα οδηγό στις πολιτιστικές του δράσεις. “Η Τέχνη από όλους και για όλους”, με μοναδική προτεραιότητα να υπάρχει χώρος για τους νέους, για όλους τους νέους».

 

Θεόδωρος Αγγελόπουλος : «Συνεργασίες που φέρνουν πιο κοντά τους δύο λαούς»

 

Ο Εκπρόσωπος του Συνδέσμου Επιστημόνων Ιταλικών Πανεπιστημίων – ΣΕΠΙ, Θεόδωρος Αγγελόπουλος, αγγίζει μια άλλη σημαντική πτυχή των πραγμάτων:

«Τις τελευταίες δεκαετίες περισσότεροι από μισό εκατομμύριο Έλληνες αποφοίτησαν από ιταλικά πανεπιστήμια. Πρόκειται για έναν τεράστιο αριθμό επιστημόνων, οι οποίοι έζησαν και βίωσαν τον πολιτισμό και την κουλτούρα του γειτονικού ιταλικού λαού.

Είναι σίγουρο , στη γειτονιά μας κάποιος φαρμακοποιός , κάποιος γιατρός στο νοσοκομείο μας, κάποιος αρχιτέκτονας που θα έχει ασχοληθεί με τις κατασκευές μας θα έχει σπουδάσει στην Ιταλία. Είναι σαφές ότι πολλές από τις συνήθειες , ο πολιτισμός, οι τέχνες, η γαστρονομία, η ένδυση, η γευσιγνωσία , ο espresso, όπως τα ζούμε σήμερα, επηρεάστηκαν σε μεγάλο βαθμό από αυτούς τους ανθρώπους.

Πέρα από αυτά, όμως, κυρίως στην περίοδο της δικτατορίας στην Ελλάδα οι χιλιάδες Έλληνες φοιτητές που είχαν κατακλύσει τα Ιταλικά πανεπιστήμια μεταλαμπάδευαν ρηξικέλευθες και δημοκρατικές ιδέες, οι οποίες, σε πολύ μεγάλο βαθμό, επηρέασαν τις γενιές της εποχής και διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην μετέπειτα μεταπολιτευτική περίοδο.

Σήμερα ένας μεγάλος αριθμός αυτών των επιστημόνων συνδέεται άμεσα με την ιταλική πραγματικότητα είτε γιατί έχουν διατηρηθεί οι δεσμοί φιλίας της φοιτητικής περιόδου είτε γιατί υπάρχουν μεικτοί γάμοι είτε γιατί υπάρχουν πλέον και επιχειρηματικές ή επιστημονικές συνεργασίες με την Ιταλία.
Πρόσφατα ξεκίνησε και ουσιαστική συνεργασία ανάμεσα στις κυβερνήσεις των δύο χωρών.

Σημαντικές συμφωνίες στον οικονομικό, επιχειρηματικό, επενδυτικό χωρο είναι σε εξέλιξη μεταξύ των δύο κρατών. Ουσιαστικό ρόλο σε αυτές τις πρωτοβουλίες διαδραματίζουν προσωπικότητες, οι οποίες βρίσκονται σε κέντρα εξουσίας και έχουν αποφοιτήσει από Ιταλικά πανεπιστήμια.Είναι σαφές, λοιπόν, ότι τέτοιες εκδηλώσεις πολιτιστικού χαρακτήρα φέρνουν όλο και πιο κοντά τους δύο λαούς.

 

“Το τελευταίο καλοκαίρι”

Ο Φαλκόνε και ο Μπορσελίνο 30 χρόνια μετά…

του Κλάουντιο Φάβα
μια ιδέα του ΣιμόνεΛούλιο
Σκηνοθεσία Κιάρα Καλεγκάρι
Στις 10.00 (για σχολεία) & στις 21.00 (για το κοινό)

Η θεατρική παράσταση Το τελευταίο καλοκαίρι. Ο Φαλκόνε και ο Μπορσελίνο 30 χρόνια μετά, ήρθε στην Αθήνα χάρη στο Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών και στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την Τρίτη 17 Μαΐου.

Το 1992 είναι η χρονιά που η Κόζα Νόστρα δολοφόνησε τον Τζοβάνι Φαλκόνε και τον Πάολο Μπορσελίνο στην Σικελία. Μια δραματική, σημαδιακή χρονιά που άλλαξε για πάντα την ιστορία της Ιταλίας.

Το τελευταίο καλοκαίρι (κείμενο του Κλάουντιο Φάβα, σκηνοθεσία της Κιάρα Καλεγκάρι) παρουσιάζει τους τελευταίους μήνες της ζωής των δυο δικαστών από το Παλέρμο μέσα από γνωστά και λιγότερο γνωστά, δημόσια και ιδιωτικά γεγονότα, με επίκεντρο το σθένος, την ανθρωπιά και την βαθιά προσήλωση στο καθήκον αυτών των δυο σπουδαίων ανδρών.

 

Ταυτόχρονα όμως παρουσιάζει στιγμές ανεμελιάς, την ειρωνική διάθεσή τους, τον θυμό τους και κυρίως τη μοναξιά στην οποία καταδικάστηκαν.

 

Πρόκειται για την παρακαταθήκη δυο απλών ανθρώπων και όχι δυο ηρώων. Πάνω στη σκηνή ένα ψηφιδωτό με πικρές και ειρωνικές στιγμές, γεμάτο δημόσια και ιδιωτικά γεγονότα.

Οι δυο ήρωες θέτουν ερωτήματα και αφηγούνται την ιστορία τους, έρχονται σε αντιπαράθεση μεταξύ τους και με τους θεατές, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν τις σημαντικότερες στιγμές της φιλίας τους και ταυτόχρονα της Ιταλικής ιστορίας. Ένα ταξίδι στον χρόνο με ένα ερώτημα να αιωρείται: τι πρέπει να κάνουμε εμείς τώρα;

Παίζουν: Σιμόνε Λούλιο και Τζοβάνι Σαντάντζελο
Φωνή: Λούκα Μασάρο
Σκηνικά και Κουστούμια: Σιμόνε Λούλιο
Πρωτότυπες Μουσικές: Σάλβο Σεμινατόρε
Σχεδιασμός Φώτων: ΜάσιμοΓκαλαρντίνι
Ηλεκτρολόγος: Αλμπέρτο Μαρτίνο
Τεχνικός Συντονισμός Παράστασης: Μάρκο ΣεραφίνοΤσέκι
Τεχνικός βοηθός: Τζούλια Τζάρντι
Επιμέλεια Παραγωγής: Φραντσέσκα Μπετάλι και ΚαμίλαΜπορατσίνο
Γραφείο Τύπου: Κριστίνα Ρονκούτσι
Φωτογραφική Τεκμηρίωση: Ντούτσο Μπούρμπερι
Γραφιστικά και Editing: Βερόνικα Φράνκι

Παραγωγή: Θέατρο Mεταστάζιο του Πράτο σε συνεργασία με ChinnicchinnacchiTeatro και CollegamentiFestival περιοδείες στο εξωτερικό σε συνεργασία με την Γενική Διεύθυνση Δημόσιας και Πολιτιστικής Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών Υποθέσεων και Διεθνούς Συνεργασίας.