Οι Ιταλοί κατασκευαστές, σύμβολα της παγκόσμιας βιομηχανίας μόδας, παραμένουν συνώνυμοι με τη χειροποίητη τελειότητα και τα υλικά τοπικής προέλευσης. Ωστόσο, η παράδοση του Made-in-Italy δοκιμάζεται. Από την έλλειψη νέων μαθητευόμενων έως την εισβολή της τεχνητής νοημοσύνης, η βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με μια υπαρξιακή κρίση.
Σε διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στη Βενετία, όπως μεταδίδει το Euronews, εμπειρογνώμονες του κλάδου παρουσίασαν το όραμά τους για την ανανέωση του Made-in-Italy, επισημαίνοντας την ανάγκη να συνδεθεί η τεχνική δεξιοτεχνία με τη βιωσιμότητα και την τεχνολογική εξέλιξη.
Στον πυρήνα της ιταλικής μόδας βρίσκεται η χειροποίητη τέχνη που απαιτεί πολυετή μαθητεία και υπομονή. Οι νέοι, ωστόσο, διστάζουν να ακολουθήσουν αυτόν τον δρόμο, προτιμώντας πιο γρήγορες και αποδοτικές καριέρες. Στη Νάπολη, το κοστούμι κατά παραγγελία —το θεμέλιο της ναπολιτάνικης σχολής— κινδυνεύει να χαθεί. Τα ατελιέ, κάποτε γεμάτα μαθητευόμενους, παλεύουν να βρουν νέους τεχνίτες.
Η κρίση επεκτείνεται σε όλη τη χώρα – από τα εργοστάσια δέρματος της Τοσκάνης έως τους υφαντουργούς του Πιεμόντε. Σύμφωνα με τη Confartigianato Imprese, το δεύτερο τρίμηνο του 2025 έκλεισαν 1.035 επιχειρήσεις ενδυμάτων και δέρματος. Ο τζίρος του κλάδου μειώθηκε από 104 δισ. ευρώ το 2023 σε 90 δισ. το 2024 και εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στα 80 δισ. ευρώ το 2025.
Τεχνητή νοημοσύνη: απειλή ή ευκαιρία;
Η ιταλική μόδα έχει οικοδομηθεί πάνω στη σχέση δημιουργού και καταναλωτή. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η άνοδος της τεχνητής νοημοσύνης απειλεί αυτό το ανθρώπινο στοιχείο. Ο δημοσιογράφος Alessandro D’Ercole έγραψε στη La Voce di New York: «Πιο σημαντικό από το Made-in-Italy είναι το Made by Italians».
Ο Simone Balducci, πρόεδρος της Federmoda Φλωρεντίας, τόνισε πως ο ανθρώπινος παράγοντας είναι αναντικατάστατος.
«Χρειάζονται πέντε χρόνια μαθητείας και δέκα χρόνια εμπειρίας για να αποκτήσεις την ακρίβεια ενός πραγματικού τεχνίτη. Η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν αντικαθιστά την ανθρώπινη αφή», δήλωσε.
Στο Φόρουμ Βιώσιμης Μόδας της Βενετίας, το βασικό μήνυμα ήταν σαφές: το Made-in-Italy χρειάζεται επανεφεύρεση. Απαραίτητοι κρίκοι της νέας εποχής είναι η διαφάνεια, η ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η πιστοποίηση βιωσιμότητας.
Η Confindustria Moda αναπτύσσει μια ψηφιακή πλατφόρμα ανοιχτού κώδικα που θα επιτρέπει την επαλήθευση των εταιρειών με «ενάρετες πρακτικές». Παράλληλα, το Εθνικό Επιμελητήριο Μόδας δημιουργεί ενιαίο σύστημα κριτηρίων βιωσιμότητας και βάση δεδομένων επιχειρήσεων που τα πληρούν.
Η ιταλική μόδα βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο καμπής. Για να διατηρήσει τη φήμη της, πρέπει να παντρέψει την παράδοση με την καινοτομία, να εμπνεύσει μια νέα γενιά δημιουργών και να αποδείξει ότι η ανθρώπινη δεξιοτεχνία εξακολουθεί να είναι η πιο πολύτιμη τεχνολογία.
