του Αχιλλέα Ροδίτη

Το Κτήριο Λιμένα Πατρών τείνει να διχάσει τους Πατρινούς. Να το γκρεμίσουμε ή να το φτιάξουμε; Ιδού το δίλημμα. Κι οι διαφωνίες άρχισαν να γίνονται όλο και πιο έντονες. Φωνές επιστημόνων από την μια πλευρά που λένε «κατεδαφίστε το». Και φωνές, επίσης επιστημόνων, από την άλλη, που λένε «διατηρήστε το, έχει ιστορία και αρχιτεκτονική αξία».

Και σε αυτές τις δύο τάσεις, όταν μπαίνουν επιχειρήματα με πολιτικά χαρακτηριστικά η συζήτηση γίνεται ατέρμονη και δεν οδηγεί πουθενά. Άρα το σίγουρο είναι ότι η απόφαση πρέπει να παρθεί ψύχραιμα, κυρίως τεχνοκρατικά και όχι μέσα από… ιδεολογικό περιεχόμενο.

Η ΨΥΧΡΑΙΜΗ ΦΩΝΗ THΣ Μ. ΚΙΟΥΡΤΗ ΣΤΗ «ΔΙΑΜΑΧΗ»

Μια τέτοια φωνή, ψύχραιμη, είναι αυτή που διατυπώνει η πατρινή στην καταγωγή Αρχιτέκτονας Μυρτώ Κιούρτη η οποία μιλώντας στην «Πολιτεία» το πρώτο που υπογράμμισε ήταν ότι: «έχει μεγάλη σημασία πώς διαχειριζόμαστε την ιστορία της πόλης και την περιουσία της. Τα δύο δεδομένα, είναι πω: το κτίριο ανήκει στην ιστορία της Πάτρας και ότι έχει μεγάλη Αρχιτεκτονική αξία. Ως εκ τούτου, πρέπει να το διερευνήσουμε προσεχτικά για να καταλήξουμε σε μια σωστή απόφαση».

Το δεύτερο που επεσήμανε είναι ότι: «υπάρχουν πολλές και σοβαρές επιστημονικές απόψεις που διαχρονικά τάσσονται υπέρ της διατήρησης του κτιρίου». Ξεχωρίζει δε, το έκδηλο ενδιαφέρον φοιτητών που στο άκουσμα πιθανής κατεδάφισης έσπευσαν να φτιάξουν μελέτες ανακαίνισης μη θέλοντας να δουν το κτίσμα να γίνεται σωρός από μπάζα.

Και το τρίτο, ίσως και πιο καθοριστικό, που τονίζει, ότι: «όλα τα κτίρια ξαναφτιάχνονται. Κι εκεί που βλέπουμε μια αποκρουστική εικόνα μετά την αναγέννησή του το θαυμάζουμε». Προσθέτοντας επίσης ότι: «δεν υπάρχει το ‘γκρεμίζεται’ ή το ‘διατηρείται’ μόνο, αλλά και το ‘φτιάχνεται μέσα από αλλαγές’».

Πράγματι, η τωρινή εικόνα ενός κτιρίου συχνά μπερδεύει την κρίση μας. Είναι άλλο να βλέπουμε το αποτέλεσμα της εγκατάλειψης και άλλο να το αντικρίζουμε αναγεννημένο. Δεδομένο επίσης είναι ότι πάντα υπάρχει η δυνατότητα αυτής της αναγέννησης. Για όλα τα κτίρια. Προφανώς και για το πάλαι ποτέ «Κτήριο Υπηρεσιών Λιμένα Πατρών».

ΠΟΙΟΙ ΕΔΕΙΞΑΝ «ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ»

• Η πρώτη ανακοίνωση κατά της κατεδάφισης του κτιρίου ήταν αυτή της Σχολής Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ, από τις 15 Φεβρουαρίου του 2021 (φωτογραφία 1).

• Η δεύτερη, η ανακοίνωση του DOCOMOMO (Documentation of modern architecture), ο σημαντικότερος διεθνώς φορέας καταγραφής και προστασίας της Μοντέρνας αρχιτεκτονικής, που από τις 16 Φεβρουαρίου 2021 ανέφερε: «Το ελληνικό docomomo παρακολουθεί με ανησυχία τις εξελίξεις τις σχετικές με τον αρχιτεκτονικό διαγωνισμό του Δήμου Πατρέων για την ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της πόλης και συγκεκριμένα την απόφαση του Δήμου για την κατεδάφιση του παλαιού κτιρίου Υπηρεσιών του Λιμένος Πατρών» (φωτογραφία 2).

• Η τρίτη, ήταν του Δημήτρη Ξυνομηλάκη, πρώην προέδρου του Πανελλήνιου Συλλόγου Αρχιτεκτόνων ο οποίος τον Μάρτιο 2021 αναφέρθηκε σε ανακοίνωση που είχε βγάλει παλαιότερα ο Σύλλογος υπέρ της συντήρησης του κτιρίου (φωτογραφία 3.

• Και η τέταρτη, η εισήγηση της ίδιας της επιτροπής που έκρινε τον διαγωνισμό για το παραλιακό μέτωπο της Πάτρας, που αναφέρεται ρητά (κόκκινο πλαίσιο) ότι οι κριτές ήταν κατά της κατεδάφισης του κτιρίου (φωτογραφία 4).

ΣΠΑΝΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΕΚΔΟΤΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

Πέρα όμως από τη φάση της «διαμάχης» όπου στρέφουμε τα «φώτα» στην πιο ψύχραιμη φωνή της κας Κιούρτη, η «Πολιτεία» ρίχνει το βάρος στον φωτογραφικό «θησαυρό» που δημοσιεύει σήμερα. Τις σπάνιες και ανέκδοτες μέχρι σήμερα φωτογραφίες, αναλογικές λήψεις από το 1990, του κ. Πάνου Εξαρχόπουλου, Αρχιτέκτονα και φοιτητή του Α. Συριόπουλου ο οποίος δημιούργησε το κτίριο. Είναι μια απόδοση τιμής σε ένα κτίριο που επί σειρά ετών υπήρξε «κόσμημα» της πόλης για να δέχεται τώρα «πυρά» που «πληγώνουν» την ιστορία του (η δημοσίευση γίνεται με την ευγενική παραχώρηση του κου Εξαρχόπουλου).

Παράλληλα, στην κεντρική φωτογραφία βλέπετε την όψη του κτιρίου από τη θάλασσα, έτσι όπως είναι σήμερα, καταπονημένο από τον χρόνο και το ανθρώπινο χέρι…

ΑΧΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ / ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ