Σε μια προσπάθεια αποτροπής των τετελεσμένων, τα οποία αλλοιώνουν τη φυσιογνωμία αλλά και το νομικό καθεστώς της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς και μοναδικού ζωντανού χώρου χριστιανικής θρησκευτικής έκφρασης και λειτουργίας, η Αθήνα καλεί το Κάιρο σε νέες διαβουλεύσεις, ώστε να αποτυπωθεί στην πράξη το πνεύμα της κατανόησης που είχε επιτευχθεί μεταξύ των ηγετών των δύο χωρών αλλά και των ομάδων εργασίας που είχαν διαπραγματευτεί τον εξωδικαστικό διακανονισμό.

Μετά την επικοινωνία Μητσοτάκη – Σίσι, είχε συμφωνηθεί να υπάρξουν συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών. Τελικά, ενώ επρόκειτο να μεταβεί σήμερα στο Κάιρο η ομάδα εμπειρογνωμόνων, χθες ανακοινώθηκε ότι της αποστολής θα ηγηθεί ο ίδιος ο ΥΠΕΞ, Γιώργος Γεραπετρίτης, και η συνάντηση θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη στην αιγυπτιακή πρωτεύουσα με επικεφαλης από αιγυπτιακής πλευράς τον ΥΠΕΞ Μ.Αμπντελατι.

Είναι προφανές ότι η αιγυπτιακή πλευρά προκρίνει την πολιτική διαπραγμάτευση, από τη συζήτηση σε επίπεδο τεχνοκρατών, η οποία θα εστιαστεί, εκ των πραγμάτων, και στον διακανονισμό που είχε επιτευχθεί. Σε κάθε περίπτωση εάν υπάρξει η όποια προσέγγιση θα χρειάζονταν και πολιτική επιβεβαίωση της σε ανώτερο επίπεδο.

Αυστηρά μηνύματα

Η προτεραιότητα της ελληνικής πλευράς είναι η «διατήρηση του προσκυνηματικού και ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής και η επίλυση του ζητήματος με τρόπο θεσμικό», ενώ οι δύο ηγέτες συμφώνησαν ότι η λύση βρίσκεται στην ήδη καταγεγραμμένη κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, καθώς και σε όσα είχαν συμφωνηθεί κατ’ ιδίαν και ανακοινωθεί δημοσίως κατά την επίσκεψη του Προέδρου της Αιγύπτου στην Αθήνα στις 7 Μαΐου.

Η αποκάλυψη (από το protothema.gr χθες) ότι η ίδια η Αίγυπτος έχει αποδεχθεί εδώ και χρόνια, στο πλαίσιο της UNESCO, τη Μονή ως νόμιμο ιδιοκτήτη των κτιρίων και των χώρων της, αφήνει εκτεθειμένο το Κάιρο έναντι της Μονής και του διεθνούς οργανισμού και προσφέρει ένα σημαντικό επιχείρημα στην ελληνική πλευρά.

Μετά την κινητοποίηση της Αθήνας, μόλις έγινε γνωστή η αιφνιδιαστική κίνηση με την έκδοση της απόφασης του Εφετείου Ισμαηλίας για τις προσφυγές και εφέσεις που είχαν στόχο την αμφισβήτηση και αφαίρεση της κυριότητας της Μονής επί της ιδιοκτησίας της, μέσα και έξω από την ίδια τη Μονή, το Κάιρο έστειλε στην Αθήνα καθησυχαστικά αλλά όχι σαφή μηνύματα ως προς την ουσία της υπόθεσης.

Η αιγυπτιακή Προεδρία, μάλιστα, επιμένει ότι οι αποφάσεις του δικαστηρίου «ενισχύουν» τις δεσμεύσεις της για διατήρηση του θρησκευτικού χαρακτήρα της Μονής.

Και το ερώτημα που παραμένει είναι εάν αφήνει περιθώρια το Κάιρο για ουσιαστικές συζητήσεις , καθώς άφησε να εξελιχθεί ένα δικαστικό τετελεσμένο παραβιάζοντας τη συνεννόηση που είχε επέλθει σε ανώτατο πολιτικό επίπεδο, που θα επικύρωνε τον εξωδικαστικό συμβιβασμό που είχε επιτευχθεί μεταξύ της Μονής και του Διοικητή του Σινά. Σύμφωνα με τον συμβιβασμό αυτό, προβλεπόταν ρητά ότι θα σταματήσει η δικαστική διαδικασία και θα αναγνωριστεί η νομική προσωπικότητα της Μονής ως ιδιοκτήτριας των κτισμάτων και εκτάσεων που κατέχει επί αιώνες, με παράλληλη αναγνώριση αρμοδιοτήτων της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας της Αιγύπτου. Έτσι, θα λυνόταν οριστικά η εκκρεμότητα της κυριότητας της Μονής και θα θωρακιζόταν θεσμικά και νομικά. Για την Αθήνα θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδεχθεί μια διαδικασία που θα οδηγούσε απλώς στην θεσμική κατοχύρωση της απόφασης του Δικαστηρίου με την υπογραφή μάλιστα της Αθήνας…

Αραβικό παζάρι

Με την απόφαση του Δικαστηρίου, περίληψη της οποίας δημοσίευσαν τα αιγυπτιακά ΜΜΕ και έχουν στην κατοχή τους οι νομικοί της Μονής, ουσιαστικά, με τη λογική του αραβικού παζαριού, καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να θεωρήσουν ευμενή εξέλιξη το γεγονός ότι δημεύονται μόνο τα απομακρυσμένα περιουσιακά στοιχεία (κτίσματα, οικόπεδα, αγροτεμάχια), και ότι παραμένει σε «γκρίζα ζώνη» το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Μονής και των κτισμάτων εντός των τειχών και του περιβάλλοντος χώρου.

Εκεί, η πρόβλεψη είναι ότι θα ….παραχωρηθεί στους μοναχούς το δικαίωμα να συνεχίσουν να ασκούν τα καθήκοντά τους. Η αναφορά αυτή, χωρίς ρητή μνεία στο ιδιοκτησιακό καθεστώς, καθιστά ουσιαστικά έκπτωτη τη Μονή από την κυριότητα των χώρων και μάλιστα με δικαστική απόφαση, καθώς απλώς της παραχωρείται το δικαίωμα χρήσης για την τέλεση των θρησκευτικών καθηκόντων.

Στην απόφαση έχει απορριφθεί η αγωγή εναντίον της Μονής για μια σειρά περιουσιακών στοιχείων, μεταξύ αυτών της ίδιας της Μονής και των χώρων εντός των τειχών, μόνο στο σκέλος που αφορούσε το αίτημα για άμεση έξωση των «καταπατητών» μοναχών και την καταβολή από μέρους τους αποζημίωσης για την «παράνομη» κατοχή και χρήση του χώρου. Όμως, δεν έγινε δεκτή η έφεση της Μονής που ζητούσε την αναγνώριση της κυριότητας της επί της ίδιας της Μονής και των εντός των τειχών κτισμάτων.

Οι δηλώσεις τόσο της Προεδρίας της Αιγύπτου όσο και του ΥΠΕΞ, ότι δεν θα θιγεί ο «θρησκευτικός χαρακτήρας» της Μονής, κάθε άλλο παρά είναι καθησυχαστικές, καθώς φυσικά ποτέ δεν τέθηκε ζήτημα μετατροπής του Ναού και του ιερού χώρου εντός των τειχών σε… θέρετρο ή κλαμπ. Αυτό, όμως, ποτέ δεν ήταν το ζητούμενο, παρά μόνο η αναγνώριση από το Αιγυπτιακό κράτος της κυριότητας της Μονής επί των περιουσιακών στοιχείων της.

Εχθρική κίνηση

Ο χειρισμός του Καΐρου δημιουργεί προβληματισμό στην Αθήνα, καθώς αποτελεί ένα πρώτο μεγάλο πλήγμα στην αξιοπιστία της Αιγύπτου ως στενού εταίρου και συνομιλητή, με τον οποίο μοιράζονται κοινά συμφέροντα και αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Και η Αθήνα προσπαθεί να ισορροπήσει, ώστε να μην υποχρεωθεί να αποδεχθεί τα τετελεσμένα στο Σινά, προκειμένου να μην διαταραχθεί η πολιτική σχέση των δύο χωρών, η οποία έτσι θα παύσει να είναι ισότιμη.

Η αιγυπτιακή κυβέρνηση, η οποία τα τελευταία χρόνια επενδύει στην τουριστική ανάπλαση πολλών περιοχών ως μέσο για την οικονομική ανάταξη και επιβίωση της χώρας, έχει βάλει εδώ και χρόνια στο στόχαστρο την περιοχή του Σινά.

Επίσης, με φαραωνικά έργα όπως αυτό που σχεδιάζει, θέλει να «τσιμεντώσει» την κυριαρχία της στο Σινά, το οποίο αποτέλεσε μήλον της έριδος με το Ισραήλ και την τελευταία δεκαετία αποτελεί επίκεντρο της ισλαμικής τρομοκρατίας και του ISIS. Η σημασία επίσης που αποδίδεται σε αυτά τα έργα έχει και έναν ακόμη λόγο: την ενδημική διαφθορά στα δημόσια έργα, καθώς υπάρχουν τεράστια οικονομικά συμφέροντα για τη σύντομη ολοκλήρωση της τουριστικής αξιοποίησης της περιοχής. Και η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, με τους συγκεκριμένους κανόνες λειτουργίας της, την πνευματικότητα και τη σημαντική ιδιοκτησία της στην περιοχή, αποτελεί ένα σοβαρό εμπόδιο στο σχέδιο αυτό.

«Η Μεγάλη Μεταμόρφωση»

Σε μια «Ντίσνεϋλαντ» ψυχαγωγικού, θρησκευτικού, ιαματικού, αναρριχητικού και πολυτελούς τουρισμού θέλει να μετατρέψει την περιοχή του Σινά η αιγυπτιακή κυβέρνηση, με ένα από τα γνωστά φαραωνικά σχέδια που έχει λάβει την ονομασία «Η Μεγάλη Μεταμόρφωση».

Πρόσφατα είχε επισκεφθεί την περιοχή ο πρωθυπουργός Μουστάφα Μαντμπούλι για να επιβλέψει τις πρώτες εργασίες και να ζητήσει επίσπευση των έργων, ώστε σύντομα να πραγματοποιηθούν τα εγκαίνια από τον Πρόεδρο Σίσι, ο οποίος έχει επιδείξει προσωπικό ενδιαφέρον για το μεγαλόπνοο αυτό έργο.

Το σχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μεγάλων έργων υποδομής, την επαναχρησιμοποίηση των υπόγειων υδάτων, την αντιπλημμυρική προστασία, τη δημιουργία οδικού δικτύου που συνδέει τους τουριστικούς προορισμούς του Νοτίου Σινά, όπως η Νταχάμπ και το Σαρμ Ελ Σέιχ, καθώς και την ανάπτυξη του αεροδρομίου Αγίας Αικατερίνης κ.α.

Τα έργα που βρίσκονται υπό κατασκευή περιλαμβάνουν ένα νέο κέντρο επισκεπτών στην είσοδο της πόλης στην πλατεία Γουάντι Ελ-Κουντς. Υπάρχει επίσης η «Πλατεία και Κτίριο Ειρήνης», μια έκταση 12.000 τετραγωνικών μέτρων που θα περιλαμβάνει υπαίθριο χώρο εορτασμών, μουσείο, θέατρο, αίθουσα συνεδριάσεων, καφετέρια και αίθουσες συσκέψεων.

Το υπάρχον οικολογικό κατάλυμα επεκτείνεται, με 74 σαλέ και ένα νέο εστιατόριο, για να φιλοξενήσει έναν αυξανόμενο αριθμό επισκεπτών. Ένα νέο οικολογικό κατάλυμα στο Wadi El-Raha αναπτύσσεται, με 192 φιλικά προς το περιβάλλον δωμάτια και 56 σουίτες. Ένα ορεινό ξενοδοχείο που καλύπτει 12.900 τετραγωνικά μέτρα θα προσφέρει πολλαπλή θέα στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, στο οροπέδιο του Όρους της Μεταμόρφωσης και στο Wadi El-Raha. Το ξενοδοχείο θα ενσωματώνει μια μεγάλη σπηλιά στα βουνά, δημιουργώντας ένα μοναδικό περιβάλλον με πανοραμική θέα. Δίπλα στους πρόποδες του βουνού, ένας κήπος στην έρημο θα συνδέει το νέο οικολογικό κατάλυμα με το ορεινό ξενοδοχείο, και ένας πεζόδρομος, γνωστός ως «Μονοπάτι του Μωυσή», θα μιμείται την ιστορική διαδρομή του Μωυσή μέσω του Wadi El-Raha, που οδηγεί στο Όρος της Μεταμόρφωσης.

Το έργο περιλαμβάνει επίσης μια νέα οικιστική περιοχή στην περιοχή Ζεϊτούνα, η οποία θα περιλαμβάνει οικιστικές μονάδες, υπηρεσίες και 21 ξενοδοχειακά συγκροτήματα με συνολικά 546 οικιστικές μονάδες. Το έργο «Μεγάλη Μεταμόρφωση» περιλαμβάνει την αναβάθμιση του υπάρχοντος οικολογικού καταλύματος και την κατασκευή ενός νέου, τη δημιουργία ενός Πάρκου Ειρήνης, την κατασκευή ενός ξενοδοχείου στο βουνό, το άνοιγμα ενός νέου κέντρου επισκεπτών και διοικητικού συγκροτήματος, καθώς και την ανάπτυξη της τουριστικής περιοχής και του κέντρου πολιτιστικής κληρονομιάς στην πόλη.

Θα επικεντρωθεί, επίσης, στην αναβάθμιση της οικιστικής περιοχής των τοπικών Βεδουίνων και την κατασκευή ενός νέου οικιστικού συγκροτήματος, την ανάπτυξη της Κοιλάδας του Μοναστηριού και την κατασκευή ενός νέου δικτύου δρόμων και υπηρεσιών κοινής ωφέλειας με μέτρα ασφαλείας κατά των πλημμυρών. Θα υπάρχει επίσης ένα πνευματικό καταφύγιο στα βουνά που περιβάλλουν την Ιερή Κοιλάδα, το οποίο θα γίνει ένας κορυφαίος προορισμός για ολιστικό και θεραπευτικό τουρισμό, εκτός από το ότι θα αποτελέσει και Μέκκα για τους ορειβάτες.

Το έργο θα καταστήσει διαθέσιμες διάφορες τουριστικές και ψυχαγωγικές υπηρεσίες για τους επισκέπτες, όπως αυτοκίνητα γκολφ για τη μεταφορά τουριστών από τον χώρο στάθμευσης στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, ένα από τα αρχαιότερα χριστιανικά μοναστήρια στον κόσμο. Ο πρωθυπουργος Μαλμπουλι τόνισε προσφάτως τη δέσμευση της κυβέρνησης να ξεπεράσει τυχόν εμπόδια που θα προκύψουν κατά την υλοποίηση του έργου