Η στάθμη της θάλασσας αναμένεται να αυξηθεί δραματικά, απειλώντας εκατομμύρια κτήρια σε ολόκληρο τον κόσμο, εάν η ανθρωπότητα συνεχίσει να καίει ορυκτά καύσιμα και να επιδεινώνει την κλιματική κρίση, προειδοποιεί νέα επιστημονική μελέτη.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Urban Sustainability, αποτελεί την πρώτη μεγάλης κλίμακας αξιολόγηση ανά κτήριο για το μέλλον των παράκτιων υποδομών στον παγκόσμιο Νότο, καλύπτοντας την Αφρική, τη Νοτιοανατολική Ασία, καθώς και την Κεντρική και Νότια Αμερική.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δορυφορικούς χάρτες υψηλής ανάλυσης και δεδομένα υψομέτρου για να υπολογίσουν πόσα κτήρια θα «βυθιστούν» με την πάροδο του χρόνου, υπό διαφορετικά σενάρια ανόδου της στάθμης της θάλασσας.
Ακόμα και μικρή άνοδος σημαίνει εκατομμύρια βυθισμένα κτήρια
Η μελέτη εξετάζει σενάρια αύξησης της στάθμης της θάλασσας από 0,5 έως 20 μέτρα. Είναι, λοιπόν, ανησυχητικό πως ακόμα και στην πιο αισιόδοξη εκδοχή –όπου οι εκπομπές μειώνονται σημαντικά– περίπου τρία εκατομμύρια κτήρια θα πλημμυρίζουν τακτικά.
Η καθηγήτρια Νατάλια Γκόμεζ, συν-συγγραφέας της μελέτης και επικεφαλής ερευνών στο Πανεπιστήμιο McGill, προειδοποιεί: «Η άνοδος της στάθμης της θάλασσας είναι μια αργή αλλά ασταμάτητη συνέπεια της υπερθέρμανσης, που ήδη πλήττει παράκτιους πληθυσμούς και θα συνεχιστεί για αιώνες. Οι άνθρωποι συνήθως μιλούν για λίγα εκατοστά ή ένα μέτρο, όμως στην πραγματικότητα μπορεί να φτάσει πολλά μέτρα αν δεν σταματήσουμε άμεσα τη χρήση ορυκτών καυσίμων».
Αν η στάθμη ανέβει πάνω από πέντε μέτρα, κάτι που οι επιστήμονες θεωρούν πιθανό μέσα στους επόμενους αιώνες, περισσότερα από 100 εκατομμύρια κτήρια θα τεθούν σε άμεσο κίνδυνο.
«Μας εξέπληξε ο τεράστιος αριθμός των κτηρίων που κινδυνεύουν ακόμα και από σχετικά μικρή αύξηση της στάθμης. Κάποιες χώρες είναι πολύ πιο εκτεθειμένες λόγω της μορφολογίας των ακτών και της θέσης των υποδομών τους» επεσήμανε, δίχως να κρύβει την ανησυχία του, ο καθηγητής Τζεφ Καρντάιλ, που επίσης συμμετείχε στη διαμόρφωση της έκθεσης.
Ολόκληρες συνοικίες και κρίσιμες υποδομές σε κίνδυνο
Τα περισσότερα από τα κτήρια που απειλούνται βρίσκονται σε πυκνοκατοικημένες, χαμηλού υψομέτρου περιοχές, γεγονός που σημαίνει πως ολόκληρες γειτονιές αλλά και κρίσιμες υποδομές – όπως νοσοκομεία, σχολεία και λιμάνια – ενδέχεται να βρεθούν μόνιμα κάτω από το νερό.
Η μελέτη επικεντρώνεται στον παγκόσμιο Νότο, ωστόσο η άνοδος της στάθμης της θάλασσας αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο.
Στην Ευρώπη, τα δεδομένα δείχνουν πως η οικονομική ζημία από τις πλημμύρες που συνδέονται με την άνοδο της στάθμης θα μπορούσε να αγγίξει τα 872 δισ. ευρώ έως το 2100, σύμφωνα με μοντέλο που δημοσιεύτηκε στο Scientific Reports.
Οι πιο ευάλωτες περιοχές της Ευρώπης
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι περιοχές που αναμένεται να πληγούν περισσότερο περιλαμβάνουν τη Βόρεια Ιταλία (Βένετο και Εμίλια-Ρομάνια), την Πολωνία, τις παράκτιες περιοχές του Βελγίου, τη δυτική Γαλλία, αλλά και τμήματα της Ελλάδας και της Βαλτικής.
Η Βενετία έχει ήδη βιώσει καταστροφικές πλημμύρες το 2019, με ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, ενώ στη Βαρκελώνη οι κάτοικοι βλέπουν τις τεχνητές παραλίες να εξαφανίζονται.
Στην Ελλάδα, το φαινόμενο απειλεί ακόμη και μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, όπως η Δήλος, δεδομένου πως ήδη μνημεία που προστατεύονται από την UNESCO έχουν υποστεί δομικές φθορές από την αυξημένη στάθμη των υδάτων.
Η νέα έρευνα επιβεβαιώνει πως η άνοδος της στάθμης της θάλασσας δεν είναι απλώς μελλοντικό ενδεχόμενο, αλλά μια ήδη εξελισσόμενη κρίση που απαιτεί άμεση παγκόσμια δράση για τη μείωση των εκπομπών και την προστασία των παράκτιων κοινωνιών.
