Του Ζώη Μαρίνου
Είναι η νέα τάση που διαμορφώνεται σ’ όλη την Ευρώπη και κινητοποιεί μεσιτικά γραφεία και στη Δυτική Ελλάδα. Είναι μια νέα πραγματικότητα στην οποία η «Πολιτεία» έχει ήδη αναφερθεί με πολλά ρεπορτάζ της. Η πανδημική κρίση συνετέλεσε ώστε να καθιερωθεί στο λεξιλόγιο μας ο όρος της «τηλεργασίας».
Έστω κι αν στην εγχώρια πραγματικότητα, οι πιο πρόσφατες μελέτες, λένε ότι η τηλεργασία αρχίζει να εξασθενεί, στην υπόλοιπη Ευρώπη παραμένει μια συνθήκη που έφερε ο κορωνοϊός και η οποία είχε ευεργετικά αποτελέσματα στην παραγωγική επίδοση των εργαζομένων.
Στην Ελλάδα σήμερα ,το 83% των εργαζομένων δουλεύουν, πια, κανονικά στον χώρο εργασίας τους και μόνο το 10% εργάζονται με τηλεργασία. Και οι υπόλοιποι σποραδικά.
Εν τούτοις, η έννοια των ψηφιακών νομάδων, ως τάση με διεθνές πρόσημο, ανοίγει νέους ορίζοντες ακόμα και στον επαναπατρισμό πατρινών που αναγκάστηκαν να φύγουν στο εξωτερικό, κατά τα χρόνια της μεγάλης κρίσης.
«ΤΟ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ, ΝΑ ΓΥΡΙΣΩ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΑ»
«Μπορώ, πια, να κάνω -ή έτσι νομίζω- τη δουλειά μου, το ίδιο καλά, εξ αποστάσεως. Δεν έχει νόημα, δηλαδή, να παραμένω κάτοικος μιας χώρας με υψηλό κόστος ζωής όταν μπορώ ν’ ανταποκριθώ, χωρίς προβλήματα, απ’ το γραφείο μου στην περιοχή του Ρίου. Αλλά, ακόμα το ψάχνω… Δεν έχω αποφασίσει, δεν ξέρω ακόμα», λέει στην «Πολιτεία», απ’ την άλλη άκρη του Skype, ο Νίκος Κανελλόπουλος, προγραμματιστής και γραφίστας σήμερα, σ’ εταιρεία που έχει έδρα στην Ολλανδία, κοντά στα σύνορα με το Βέλγιο.
Αλλά και άλλα «παιδιά» του brain drain διερευνούν τη δυνατότητα επανόδου στην Ελλάδα, αρκεί, ως «ψηφιακοί νομάδες», να πειστούν ότι δεν θα χάσουν την «πηγή» του σημερινού βιοπορισμού τους. Ανάμεσα τους, ο Δημήτρης Αναγνώστου, φίλος της «Πολιτείας», με καταγωγή απ’ την Θεσσαλονίκη που σήμερα ζει και εργάζεται στην πόλη Γκατινό, στην επαρχία του Κεμπέκ, στον Καναδά.
Αφορμή για το ρεπορτάζ στάθηκε, πριν από οκτώ μέρες, ολοσέλιδη καταχώρηση στον αθηναϊκό Τύπο, όπου το κτηματομεσιτικό γραφείο «Πλούμης-Σωτηρόπουλος», αναφερόταν σε 14 εξοχικές κατοικίες στην Ελλάδα. Με τιμές αγοράς ή ενοικίασης που δεν αφορούν, επ’ ουδενί τα «παιδιά» του brain drain, αλλά υπαινικτικά αναφερόμενες στους «ψηφιακούς νομάδες» με εισοδήματα εκατοντάδων χιλιάδων ευρώ το χρόνο. Και παραπάνω. Γιατί και σ’ αυτή την «κατηγορία» υπάρχει -και οξύνεται- το ενδιαφέρον μετοίκησης σε μια χώρα με πιο «ανθρώπινες συνθήκες» ζωής, χωρίς να απαιτείται η παραίτηση απ’ την θέση του «επικεφαλής» και «white collar» στελέχους…
Στην έρευνα μας «πέσαμε» πάνω στο 1ο Συνέδριο Digital Mobilities. Συνέδριο που οργανώθηκε στις αρχές Νοεμβρίου στην Ελλάδα.
Το Συνέδριο «πραγματεύτηκε» μια πανσπερμία θεμάτων. Ένα από αυτά ήταν το Rebrain Greece, ένας μηχανισμός διασύνδεσης ανάμεσα σε εργαζόμενους υψηλής εξειδίκευσης στο εξωτερικό και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
Η πλατφόρμα Rebrain Greece δημιουργήθηκε, λοιπόν, από το υπουργείο Εργασίας. Έντονη είναι όμως η δραστηριότητα και στον ιδιωτικό τομέα, όπως μαρτυρά η ομάδα Τhe Digital Nation, που δημιουργήθηκε στο facebook.
Όπως αναφέρθηκε στο συνέδριο, η ομάδα αριθμεί πάνω από 15.000 μέλη και στην ουσία πρόκειται για μια πλατφόρμα αλληλεπίδρασης ανάμεσα σε επαγγελματίες, στελέχη, επιχειρηματίες marketing και digital marketing στην Ελλάδα, όπου αναρτώνται αγγελίες, ανταλλάσσονται πληροφορίες για τις βέλτιστες πρακτικές, ενώ παρέχονται συμβουλές και διοργανώνονται εκδηλώσεις και σεμινάρια.
ΔΕΝ ΑΡΚΟΥΝ ΜΟΝΟ Η ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ
Αρκούν όμως αυτά τα εργαλεία για την προσέλκυση ενός τέτοιου δυναμικού; Όπως ειπώθηκε χαρακτηριστικά, δεν αρκεί ο ήλιος και η θάλασσα. Για να δείξει ένας τόπος ότι «μπορεί να αποτελέσει έναν ιδανικό προορισμό, είναι απαραίτητες δράσεις, από την οργάνωση κοινοτήτων, τη συνεργασία με ξενοδόχους/ιδιοκτήτες ακινήτων για προσφορές προσέλευσης και τη συμμετοχή σε κοινότητες ‘ψηφιακών νομάδων’, έως την ενεργοποίηση ψηφιακών μέσων προώθησης».
Οι «ψηφιακοί νομάδες» είναι υψηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι. Ένας τέτοιος εργαζόμενος π.χ. σε νησί του Αιγαίου διέθεσε το 41% του εισοδήματός του στη διαμονή του, ενώ ακολούθησαν το φαγητό (29%), η διασκέδαση (12%), οι μετακινήσεις (10%) και τα έξοδα για τον χώρο εργασίας (8%).
Την ίδια στιγμή αναδύεται η αγορά των συνεργατικών χώρων, δηλαδή χώρων όπου προσφέρονται παροχές για να εργαστεί κανείς. Συνεργατικοί χώροι, έχουν εμφανιστεί, κατά τους διοργανωτές του Συνεδρίου, σε πολλές πόλεις, όπως η Αθήνα, η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, το Ηράκλειο, το Ρέθυμνο, τα Χανιά, ο Βόλος, η Λευκάδα, η Καλαμάτα και η Μυτιλήνη.
Στο Συνέδριο η Πάτρα ήταν απούσα. Όχι, όμως κι άλλες πόλεις. Για παράδειγμα (φωτογραφία στη μέση της σελίδας), ο δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος συμμετείχε σε συζήτηση με τον δήμαρχο Ιωαννιτών Μωυσή Ελισάφ και τον διευθύνοντα σύμβουλο της Εταιρείας Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών Ευάγγελο Βλάχο, με συντονιστή τον γ.γ. της ΚΕΔΕ Δημήτρη Καφαντάρη.
Ο δήμαρχος Καλαμάτας, μεταξύ όλων των άλλων, είπε, ότι «ως Δήμος, ως δημοτική αρχή, όχι στα λόγια, αλλά με πράξεις, έχουμε ξεκάθαρα τοποθετηθεί απέναντι στις σύγχρονες αυτές προκλήσεις, με στόχο φυσικά να καταστήσουμε την πόλη μας, το Δήμο μας, έναν τόπο σύγχρονο, πρωτοπόρο, πρωταγωνιστή στη νέα εποχή».
Η «ΠΡΟΦΗΤΙΚΗ» ΣΚΕΨΗ ΤΗΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΛΟΗ
Η όλη συζήτηση θύμισε στην «Πολιτεία» μια παρέμβαση της Ολυμπίας Λόη, υποψήφιας βουλευτή Αχαΐας του Κινήματος Αλλαγής, η οποία, προ πενταμήνου είχε γράψει ότι «ο ανταγωνισμός, εντός της χώρας μας, για την προσέλκυση ψηφιακών νομάδων θα είναι σίγουρα μεγάλος. Ήδη, πρώτη από όλους, η Περιφέρεια Κρήτης έχει προχωρήσει στην στρατηγική επιλογή να προβληθεί ως ιδανικός προορισμός για την κατηγορία αυτή των επαγγελματιών μέσω στοχευμένων δράσεων. Κατά συνέπεια, η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, που τόσο έχει πληγεί κατά το παρελθόν από τις παγκόσμιες οικονομικές μεταβολές, θα πρέπει αυτή τη φορά να δράσει διαφορετικά, και αντιλαμβανόμενη τις διεθνείς τάσεις να βρεθεί στους πρώτους προορισμούς που θα διαμορφώσουν εκείνο το περιβάλλον που θα είναι κατάλληλο για την προσέλκυση αυτής της νέας κατηγορίας εργαζομένων».
