Πως περιέγραφε ο Τύπος της εποχής την «κατάθεση θεμελίου λίθου» απ’ τότε Υπουργό Παιδείας Αχιλλέα Γεροκωστόπουλο για την ανέγερση του διδακτηρίου στη Μαιζώνος και Τριών Ναυάρχων.
Ενώπιον εκπροσώπων των Αρχών, εκπαιδευτικών, εκπροσώπων διαφόρων σωματείων και πλήθους κόσμου, περί την 11ην π.μ. της Κυριακής 5 Ιουνίου 1955 εγένετο υπό του υπουργού Παιδείας κ. Αχιλλέα Γεροκωστοπούλου, η κατάθεσις του θεμελίου λίθου τού νέου διδακτηρίου του Β’ Γυμνάσιου Αρρένων, εις το παρά την διασταύρωσιν των οδών Μαιζώνος και Τριών Ναυάρχων γήπεδόν του, όπερ έχει προσφερθή υπό του Ταμείου Ανεγέρσεως Διδακτηρίων Πατρών.
Εις αυτήν παρέστησαν ο Νομάρχης κ. Αργ. Μπότσης, ο Διοικητής της 3ης Μεραρχίας στρατηγός Τσιτσεκλής, ο Δήμαρχος κ. Ρούφος μετά του προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Φαρμακίδη, ο Ναυτικός Διοικητής κ. Διαμαντόπουλος, ο αστυνομικός Δ)ντής κ. Ψαρράς, ο Γεν. Επιθεωρητής Μ. Εκπαιδεύσεως κ. Παπακωνσταντίνου, ο Επιθεωρητής Στοιχ. Εκπαιδεύσεως κ. Δημόπουλος, το προεδρείον και τα μέλη της Ενώσεως Λειτουργών Μ. Εκπαιδεύσεως, αντιπροσωπείαι των σχολείων Μέσης Εκπαιδεύσεως μετά των σημαιών των, και πλήθος κόσμου.
Η σεμνή τελετή και οι ομιλίες
Άμα τη αφίξει του κ. υπουργού, υπό τους ήχους της μουσικής μπάντας της Εμπορικής Σχολής Πατρών εγένετο η έπαρσις της σημαίας, εν συνεχεία δε χοροστατούντος του πανοσιολ. Αρχιμ. Κ. Ευστ. Ευσταθοπούλου, πρωτοσυγκέλου της Ι. Μητροπόλεως εψάλλη αγιασμός.
Μετά το πέρας του αγιασμού ο υπουργός της Παιδείας κ. Γεροκωστόπουλος κατελθών εις το σκάμα των θεμελίων, υπό τα χειροκροτήματα και τας ευχάς των παρισταμένων κατέθεσε τον θεμέλιον λίθον, επί του οποίου είχεν λαξευθή η φράσις : «Επί Βασιλέως Παύλου, πρωθυπουργού κ. Αλεξ. Παπάγου και υπουργού Παιδείας κ. Αχ. Γεροκωστοπούλου, εθεμελιώθη την 5-6-55».
Εν συνεχεία ωμίλησαν διαδοχικώς ο Γυμνασιάρχης του Β’ Γυμνασίου κ. Σπήλ. Πολυδώρου, ο πρόεδρος της Ενώσεως Λειτουργών Μέσης Εκπαιδεύσεως κ. Δεληγιάννης και εκ μέρους των γονέων και κηδεμόνων ο κ. Κωνσταντίνος Γκόλας, εξάραντες την μεγάλην σημασίαν της θεμελιώσεως νέων διδακτηρίων, καθώς και την όλην προσπάθειαν ανασυγκροτήσεως και αναπτύξεως της Εθνικής Παιδείας από μέρους της Κυβερνήσεως Παπάγου και του υπουργού κ. Γεροκωστοπούλου.
Ο Γυμνασιάρχης του Β’ Αρρένων κ. Πολυδώρου είπε τα εξής:
«Πανηγυρικόν γεγονός ιδιαιτέρας σημασίας θεωρούν την θεμελίωσιν του νέου τούτου διδακτηρίου η Εκπαίδευσις, το Β’ Γυμνάσιον Αρρένων και μαζί των η πόλις των Πατρών.
Η μεν Εκπαίδευσις και μάλιστα η Μέση, χαίρει δια την εις τον τομέα της προσθήκην ενός συγχρονισμένου διδακτηρίου, ως άριστον προϋπόθεσιν επιτυχούς τέλους των σκοπών της αγωγής Ελληνοπαίδων. Το Β’ Γυμνάσιον Αρρένων, διδακτικόν προσωπικόν, κηδεμόνες και μαθηταί, διότι νέα περίοδος αρχίζει δια της πραγματοποιήσεως πόθου δεκάδων ετών, κατά τα οποία έτη μόνον η φιλότιμος επιμονή των διδασκόντων, η επιεικεστάτη ανοχή των γονέων και κηδεμόνων και η ιώβειος υπομονή διδασκομένων, επέτρεψαν την λειτουργίαν του σχολείου τούτου εις χώρους ως οι χρησιμοποιούμενοι. Τέλος, ιδιαιτέρως χαίρει η πόλις των Πατρών, διότι φιλόμουσος και φιλότεχνος ούσα, θεωρεί το υπό κατασκευήν νέον διδακτήριον ως ετοιμαζομένην καθ’ όλα εστίαν δια να δεχθή την απαραίτητον έμψυχον ύλην και να εκπέμψη θερμότητα και φως.
Δίκαιος ο ενθουσιασμός. Δεδικαιολογημένη η χαρά».
Τι είπε ο υπουργός Παιδείας Αχιλλέας Γεροκωστόπουλος
Απαντών ο υπουργός της Παιδείας κ. Γεροκωστόπουλος, είπε τα εξής:
«Βαθύτατη, αγαπητοί συμπολίται, είναι η συγκίνησις, ήτις με κατέχει την στιγμήν ταύτην, διότι ύστερα από διακοπήν πολλών ετών, ετών πλήρων Εθνικών περιπετειών και αγώνων, γίνεται ήδη και εις την πόλιν μας απαρχή θεμελιώσεως νέων εκπαιδευτηρίων.
Το γεγονός αυτό συνδυαζόμενον αφ’ ενός μεν με την θεμελίωσιν διδακτηρίων εις ετέρας περιοχάς, ιδία δε εις εκείνας που αποτελούν τας ακριτικάς επάλξεις του Έθνους, αφ’ ετέρου δε με την έναρξιν των άλλων μεγάλων έργων ανασυγκροτήσεως, παρέχει έμπρακτον απόδειξιν περί του ότι η πολύπαθης Πατρίς μας, ήρχισεν ήδη να βαδίζη την οδόν της ανορθώσεως, της προόδου.
Την συγκίνησίν μου ταύτην επαυξάνει η σκέψις, ότι η σημερινή θεμελίωσις γίνεται εις την γενέτειράν μου, της οποίας μακραίων είναι η πολιτιστική παράδοσις και η προς τα γράμματα ιδιαιτέρα αγάπη.
Σχολεία θεμελιούντες, αγαπητοί συμπατριώται, θεμελιούμεν επί στερεάς γης αύτην ταύτην την ανόρθωσιν της χώρας μας. Εις τα σχολεία, τα εντευκτήρια του πνεύματος και του πολιτισμού γίνεται η κατεργασία των ιδεωδών, τα οποία δικαιώνουν την ύπαρξιν του ανθρώπου. Εις τα σχολεία σμιλεύεται και καλλιεργείται η ηθική ελευθερία και η αγάπη προς την πατρίδα μας.
Είναι τα σχολεία, όπως λέγει ο μεγάλος μας Παλαμάς, “οι βαθείς και απροσπέλαστοι τάφροι και πύργοι του Έθνους που κρατούν μακρυά τον ψεύτη και τον πλάνο της Ρωμιοσύνης”.
Ο Στρατάρχης Παπάγος διεκήρυξε ότι η επίλυσις των διαφόρων προβλημάτων θα έπρεπε να ιεραρχηθή αυστηρώς. Πιστεύων δε ότι τα προβλήματα της χώρας μας είναι κυρίως τοιαύτα Παιδείας, έθεσε κατά την γενομένην ιεράρχησιν εις την πρώτην σειράν και το πρόβλημα της Εκπαιδεύσεως, του οποίου η λύσις εθεωρήθη ως επείγουσα εθνική ανάγκη.
Η Κυβέρνησις καταλήξασα εις την απόφασιν της εν τω πλαισίω των οικονομικών δυνατοτήτων του προϋπολογισμού ικανοποιήσεως των μισθολογικών αιτημάτων των εκπαιδευτικών λειτουργών στρέφει ήδη την προσοχήν της εις τα άλλα ζωτικά θέματα της Παιδείας. Τοιαύτα αναφέρω ενδεικτικώς, το της εκπαιδευτικής μεταρρυθμίσεως, το της αυξήσεως του αριθμού του διδακτικού προσωπικού και το διδακτηριακόν.
Προς αντιμετώπισιν και λύσιν των προβλημάτων αυτών θα πρέπει να υπερπηδηθούν πλείστα και μεγάλα εμπόδια.
Νομίζω έτι η παρούσα στιγμή είναι κατάλληλος δια μίαν σύντομον εμφάνισιν των όσων επραγματοποιήθησαν εν τω Νομώ Αχαΐας παρά την πενιχρότητα των μέσων που είχομεν εις την διάθεσίν μας.
Ούτω διαρκούντος του έτους κατά το οποίον διοικώ το υπουργείον της Παιδείας ελήφθησαν τα κάτωθι μέτρα:
1) Εχορηγήθησαν πιστώσεις δι’ αποπερατώσεις και επισκευάς σχολείων ποσού δραχ. 2 εκατομμυρίων 700 χιλιάδων νέων δραχμών. 2) Ιδρύθησαν 8 νέα σχολεία, 33 Δημοτικά Σχολεία αυξηθέντων εν συνόλω κατά 53 των οργανικών θέσεων των εκπαιδευτικών λειτουργών Στοιχειώδους Εκπαιδεύσεως και 3) Διωρίσθησαν 25 νέοι καθηγηταί.
Υπό τον θεμέλιον λίθον του Β’ Γυμνασίου Αρρένων της πόλεώς μας, το οποίον, εκπροσωπών την Κυβέρνησιν του Στρατάρχου Παπάγου, θέτω σήμερον, πιστεύω ότι θάπτονται οριστικώς μεγάλοι εχθροί της νέας γενεάς και της κοινωνίας.
Επιθυμώ να σας διαβεβαιώσω, ότι το υπουργείον μου συνεχίζον την αρξαμένην ήδη μεγαλήν αυτού προσπάθειαν θ’ ανταποκριθή εις την εθνικήν ανάγκην της αποκτήσεως συγχρονισμένων διδακτηρίων και θα ολοκληρώση ταύτην δια θεμελιώσεως πολλών άλλων, θέλω δε να ελπίζω ότι δεν θα παρέλθη μεγάλο χρονικόν διάστημα μέχρι της ημέρας κατά την οποίαν θα καταστή δυνατόν να κληθήτε και πάλιν όπως παρευρεθήτε εις ομοίαν σεμνήν τελετήν επ’ ευκαιρίας της θεμελιώσεως των κτιρίων τών δύο προ μηνός μόλις ιδρυθέντων νέων δημοτικών σχολείων, του 29ου και του 30ού.
Της δημιουργικής αυτής εθνίκης προσπαθείας εμπράγματος εκδήλωσις είναι η κατάθεσις του παρόντος θεμελίου λίθου, κτιρίου υπό την σκέπην του όποιου θα εκτραφούν, ως πιστεύομεν και ευχόμεθα, αδαμάντινοι χαρακτήρες, χρηστοί πολίται και πιστοί Έλληνες».
Το τέλος του λόγου του κ. Γεροκωστοπούλου εκάλυψαν ζωηρά και παρατεταμένα χειροκροτήματα και η σεμνή εορτή έληξε με την ανάκρουσιν του Εθνικού Ύμνου υπό της μουσικής της Εμπορικής Σχολής.
(Πρβλ. Ανδρέα Ευθ. Μουγγολιά, Το Β’ Γυμνάσιον εν Πάτραις, Αχαΐα: δύο αιώνων παρουσία στην νεοελληνική εκπαίδευση, Εκδοτικό τυπογραφείο Πατρών Ιωαν. Πετράκη, Πάτρα 1999).
Σαν σήμερα
Επιμέλεια: Ισίδωρος Σιδερόπουλος
