Για τους Ουκρανούς, περισσότερα από τρία χρόνια μετά την ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας, ο πόλεμος δεν διεξάγεται μόνο στα χαρακώματα. Αντίθετα, έχει μεταφερθεί και στους χώρους των μουσείων και της πολιτιστικής κληρονομιάς, την οποία προσπαθούν απεγνωσμένα να διατηρήσουν.
Εν μέσω της συνεχιζόμενης επίθεσης, τα ιστορικά κέντρα της Ουκρανίας – τα οποία κατέχουν ουσιαστικά την πολιτιστική ταυτότητα της χώρας – βρίσκονται σε σοβαρή απειλή.
Τοποθεσίες πολιτιστικής κληρονομιάς έχουν υποστεί εκτεταμένες ζημιές, μουσεία έχουν λεηλατηθεί και αμέτρητα αντικείμενα έχουν κλαπεί.
Οι καταστροφές αυτές δεν είναι τυχαίες – νομικοί εμπειρογνώμονες και ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η Ρωσία στοχεύει σκόπιμα στους καλλιτεχνικούς και πολιτιστικούς χώρους ως μέσο εξάλειψης της ουκρανικής ταυτότητας.
«Ακόμα κι αν έχουμε ένα πλεονέκτημα στο πεδίο της μάχης, καταστρέφουν όλα τα μουσεία μας, καίνε όλα μας τα βιβλία, αναρωτιόμαστε αν θα μπορέσουμε να παραμείνουμε Ουκρανοί;» ρώτησε η Χαλίνα Τσίζικ, νομικός εμπειρογνώμονας που εργάζεται για την προστασία των εναπομεινάντων πολιτιστικών τοποθεσιών της Ουκρανίας. «Τι θα μας απομείνει;»
Πολιτικά, η Ουκρανία έχει αντιμετωπίσει επίσης προκλήσεις με τον μεγαλύτερο σύμμαχό της, τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε να επισπεύσει μια ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία. Εν τω μεταξύ, η Ρωσία συνέχισε την επίθεσή της, εξαπολύοντας τη μεγαλύτερη επίθεση με drone των τελευταίων τριών ετών την παραμονή της επετείου του πολέμου.
Παρ’ όλα αυτά, Ουκρανοί ιστορικοί τέχνης και διευθυντές μουσείων καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την ανάκτηση των κλεμμένων έργων τέχνης και την προστασία όσων έχουν απομείνει.
Από τον Ιανουάριο, η UNESCO έχει επαληθεύσει ζημιές σε 476 πολιτιστικές περιουσίες — από καθεδρικούς ναούς και μουσεία μέχρι μνημεία και βιβλιοθήκες. Το Ουκρανικό Εργαστήριο Παρακολούθησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς έχει τεκμηριώσει, σύμφωνα με το CNNi, πάνω από 1.200 κατεστραμμένα μνημεία και πολιτιστικές υποδομές σε όλη τη χώρα, με τις περισσότερες τοποθεσίες να έχουν στοχοποιηθεί και καταστραφεί από τις ρωσικές δυνάμεις, και όχι ως παράπλευρες ζημιές.
Καθώς ο πόλεμος συνεχίζεται, ιστορικοί και εργαζόμενοι στα μουσεία της Ουκρανίας έχουν αρχίσει να λαμβάνουν μέτρα.
Ο ιστορικός Λεονίντ Μαρούσικα, συνιδρυτής της ΜΚΟ «Museum Open for Renovation», έχει διασώσει σχεδόν 2 εκατομμύρια αντικείμενα — πίνακες, γλυπτά και πολλά άλλα — καθώς οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν να στοχεύουν μουσεία σε όλη τη χώρα.
Μεταξύ των εκθεμάτων που εκκενώθηκαν ήταν ένα πέτρινο γλυπτό ενός λιονταριού, το οποίο μπορεί να είναι μέχρι και 1.000 ετών.
Το γλυπτό φυλασσόταν σε ένα μουσείο στο Μπαχμούτ, μια πόλη που καταλήφθηκε από τους Ρώσους μετά από σφοδρές μάχες που διήρκεσαν περισσότερο από έξι μήνες.
ΜΕΛΟΣ Μ.Η.Τ. 232294