Του Αχιλλέα Ροδίτη

Στο προηγούμενο φύλλο δημοσιεύσαμε φωτογραφίες από καλλιέργειες πατάτας που έγιναν… πάγος, (κεντρική φωτογραφία), στη Δυτική Αχαΐα, μεταφέροντας την απόγνωση των αγροτών για μια ακόμα καιρική καταστροφή.

Οι φωτογραφίες είναι από τις εκτάσεις του Κώστα Π., στο Λιμνοχώρι Αχαΐας, ο οποίος διαθέτει 20 στρέμματα βγάζοντας σταθερά 3 με 3,5 τόνους πατάτας ανά στρέμμα, δηλαδή περίπου 70 τόνους συνολικά, αλλά φέτος όλη κι όλη η παραγόμενη ποσότητα ήταν… μόλις 20 τελάρα, δηλαδή κάπου στα 1.200 κιλά μόνο! Ο παγετός ακύρωσε με μιας όλους τους κόπους.

Τα χρήματα που ξοδεύτηκαν για λιπάσματα, τις ατελείωτες ώρες σκληρής δουλειάς στο χωράφι και τέλος, τον προγραμματισμό των καλλιεργητών με βάση τα εκτιμώμενα έσοδα της σοδειάς. Μεταφέραμε επίσης το πώς όλα τα παραπάνω αφορούν καθέναν εξ ημών, κι όχι μόνο τους αγρότες, αφού το κόστος των ζημιών το… πληρώνουμε όλοι εφόσον το μεγαλύτερο μέρος παραγωγής καταστρέφεται κι αυτομάτως αυξάνονται οι τιμές στα λιγοστά διαθέσιμα προϊόντα.

Για παράδειγμα, ενώ το κόστος παραγωγής πατάτας ανά στρέμμα κυμαίνεται στα 650 με 800 ευρώ, με τη μέση τιμή απόδοσης να φτάνει τους 3 τόνους ανά στρέμμα, οι τιμές πατάτας διαμορφώνονται στα 50 λεπτά περίπου το κιλό. Όμως αυτή η εξίσωση, φέτος, δεν αφορούσε τις περιοχές Αχαΐας και Ηλείας αφού η συνολική συγκομιδή και στους δυο νομούς, μόλις που άγγιξε τους 300 τόνους, από 8.000 – 12.000 τόνους που παράγονται συνήθως! Και φυσικά, δεν ήταν μόνο ο πρόσφατος παγετός. Λίγο πιο πριν, στις αρχές Δεκεμβρίου 2021, οι ισχυρές βροχοπτώσεις είχαν καταστρέψει χιλιάδες στρέμματα.

Κι ακόμα πιο πριν, πέρυσι το καλοκαίρι, ο παρατεταμένος καύσωνας είχε κάνει… κάρβουνο σειρά άλλων προϊόντων, εκτινάσσοντας τις τιμές στον πάγκο της λαϊκής. Μ’ άλλα λόγια, η κλιματική αλλαγή έρχεται ως πρόσθετο εμπόδιο στην ελληνική παραγωγή, προσθέτοντας επιπλέον βάρος, μετά την ακρίβεια στην ενέργεια και τα λιπάσματα (το κόστος λιπασμάτων έφτασε τα 40 € από μόλις 14€) που «γονατίζουν» οικονομικά τους ανθρώπους της υπαίθρου.

ΛΥΣΗ Η ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ;

Είναι λοιπόν αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι οι αγρότες αντιμετωπίζουν τον νέο παράγοντα, της κλιματικής συνθήκης, ο οποίος γίνεται βραχνάς από τη στιγμή που είναι αποδεκτή απ’ όλες τις πλευρές η αντικειμενική αδυναμία του ΕΛΓΑ να αποζημιώνει πλήρως και άμεσα τις καταστροφές. Μόλις πριν δύο μήνες, στις 6 Δεκεμβρίου, ο βουλευτής Αχαΐας της Νέας Δημοκρατίας, Ιάσων Φωτήλας, μέσω της «Πολιτείας» έβαλε στο τραπέζι του δημόσιου διαλόγου τη λύση της ιδιωτικής ασφάλισης καλλιεργειών, λέγοντας πως πρέπει να δοθούν κίνητρα από την κυβέρνηση. Είναι μια άποψη που ο βουλευτής στηρίζει και επαναφέρει, περισσότερο τώρα μετά τις νέες καταστροφές απ’ τον παγετό, ενημερώνοντας πως: «είναι η ώρα να δούμε το θέμα πολύ σοβαρά για να διαμορφώσουμε ένα πλαίσιο προστασίας των αγροτών μέσω της ιδιωτικής γεωργικής ασφάλισης, πλαίσιο που θα βασίζεται σε κανόνες οι οποίοι θα τους διασφαλίζουν και θα παρέχουν ισχυρά κίνητρα».

ΤΙ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΟΙ ΑΓΡΟΤΕΣ

Με όσους παραγωγούς επικοινώνησε η «Πολιτεία» για να αλιεύσει τη δική τους αντίδραση επί της πρότασης περί ιδιωτικής ασφάλισης της υπαίθριας φυτικής παραγωγής, η απάντηση ήταν καθ’ όλα σύμφωνη ως προς τη βάση όμως της διαμόρφωσης ειδικού νομοθετικού πλαισίου και της ύπαρξης «κινήτρων» και «κανόνων». Επισημαίνουν ότι μόνο έτσι θα «ανοίξει» η αγορά σε αυτό το κομμάτι, τονίζοντας ότι προς το παρόν το τοπίο είναι πολύ πρώιμο και εντελώς απροετοίμαστο. Κι ως εκ τούτου, καθίσταται ασύμφορη και απαγορευτική κάθε τέτοια συζήτηση. Για παράδειγμα, ο Βασίλης Παναγιωτόπουλος από τη Δυτική Αχαΐα μας εξηγεί ότι όταν απευθύνθηκε σε ιδιωτική ασφαλιστική εταιρεία, του ζήτησαν το ποσό των 3.500€ και μάλιστα για το «μικρότερο» ασφαλιστικό πακέτο. «Καταλαβαίνετε ότι είναι αδιανόητο ένας αγρότης να πληρώσει τέτοια ποσά για να ασφαλιστεί», υπογραμμίζει. Με τους υπόλοιπους παραγωγούς να συμπληρώνουν ότι στην πράξη, η πολιτεία «θέλει» αλλά είναι «απούσα» από αυτό το θέμα, αφού δεν έχει κάνει… βήμα προόδου. Υποστηρίζοντας ότι η συγκεκριμένη διέξοδος είναι επιτρεπτή μόνον για μεγάλες εταιρείες παραγωγής ή για ομάδες αγροτών που συνασπίζονται για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός συμβολαίου.

ΜΟΝΟ ΜΙΑ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ!

Και όλα αυτά γιατί; Διότι υπάρχει μόνο… μία ασφαλιστική εταιρεία στην Ελλάδα, που παρέχει το εν λόγω προϊόν… Είναι το πλέον αξιοσημείωτο που προκύπτει από το ρεπορτάζ της «Πολιτείας», ότι στη χώρα μας υπάρχει μόνο μία εταιρεία που πουλά γεωργικά «πακέτα». Γεγονός που σημαίνει ότι οι άνθρωποι της υπαίθρου δεν έχουν καν την εναλλακτική της σύγκρισης και επιλογής, ενώ το περιβάλλον δεν είναι ανταγωνιστικό ώστε να υπάρχει περιθώριο παροχής εκπτώσεων ή ελκυστικών προτάσεων. Έτσι, η προσπάθεια της υφιστάμενης κυβέρνησης να εμπλέξει πιο δυναμικά τις ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρείες στο πεδίο των γεωργικών ασφαλίσεων δεν απέφερε τα προσδοκώμενα και το ενδιαφέρον της αγοράς παρέμεινε περιορισμένο. Άλλωστε το ρίσκο ανάληψης του συγκεκριμένου κινδύνου είναι ιδιαίτερα υψηλό, αφού ο παράγοντας της κλιματικής αλλαγής καθιστά το κομμάτι των αγροτικών ασφαλίσεων μη ελκυστικό.

ΤΙ ΛΕΝΕ ΟΙ ΑΣΦΑΛΙΣΤΕΣ

Ο πατρινός ασφαλιστικός σύμβουλος της NP ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ, Πάνος Πανταζόπουλος, εξηγεί με απλά λόγια: «αν η πολιτεία έδινε κίνητρα, πχ: η καταβολή ασφαλίστρων να εκπίπτει από τη φορολογία των παραγωγών, τότε θα υπήρχε κι η ανάλογη ζήτηση. Όσο, λοιπόν, η κυβέρνηση δεν προχωρά σε ένα τέτοιο πλαίσιο, δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Άρα και οι εταιρείες εγκαταλείπουν τη συγκεκριμένη κατηγορία απ’ τη στιγμή μάλιστα που αφορά έναν ολοένα αυξανόμενο δείκτη κινδύνου, όπως η κλιματική αλλαγή». Κατά άλλους ασφαλιστές το «κλειδί» είναι η σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα. Η δημιουργία ενός μοντέλου διαχείρισης κινδύνων σε συνεργασία ΕΛΓΑ και ιδιωτικού τομέα, με συγκεκριμένες διασφαλίσεις. Σε τέτοιο ενδεχόμενο, τονίζουν ότι η ασφαλιστική αγορά, που διαχρονικά δηλώνει πρόθυμη, θα εμπλεκόταν πιο ενεργά και άμεσα.