Μόλις πριν από 20 ημέρες, η Wall Street βρισκόταν στα υψηλότερα επίπεδα όλων των εποχών, η αμερικανική οικονομία φαινόταν να αναπτύσσεται με σταθερούς ρυθμούς και μια ύφεση δεν φαινόταν πουθενά στον ορίζοντα. Σήμερα, οι φόβοι για ύφεση βρίσκονται παντού.

Οι προβλέψεις για το ΑΕΠ των ΗΠΑ μειώνονται, οι φόβοι για ύφεση ταρακουνούν τη Wall Street, ενώ ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump και το οικονομικό του επιτελείο αντιμετωπίζουν πλέον ερωτήματα για την τύχη της αμερικανικής οικονομίας, με τις απαντήσεις τους να μην καταφέρνουν να αμβλύνουν τις αυξανόμενες ανησυχίες.

Η Wall Street έδωσε την Τρίτη συνέχεια στην πτώση της Δευτέρας, με τις ρευστοποιήσεις να εντείνονται αφότου ο Trump ανακοίνωσε σχέδια για δασμούς 50% στις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου από τον Καναδά.

Είναι εκπληκτικό πόσο γρήγορα έχει ανατραπεί το κλίμα, σημειώνει το CNN, καθώς οι επενδυτές που μόλις πριν από λίγους μήνες αναρωτιόντουσαν αν η αμερικανική οικονομία ήταν ίσως υπερβολικά ισχυρή, τώρα βλέπουν προβλήματα μπροστά.

Τα στοιχεία, πάντως, δεν δείχνουν ότι η οικονομία των ΗΠΑ βρίσκεται κοντά σε μια επικείμενη ύφεση. Το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε με σταθερό ρυθμό στο τέλος του περασμένου έτους και ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2025 δεν έχει τελειώσει ακόμη, η αγορά εργασίας παρέμεινε σε κατάσταση ανάπτυξης τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.

Είναι πολύ νωρίς για να πει κανείς εάν επίκειται μία ύφεση που θα φέρει μαζική απώλεια θέσεων εργασίας, χρεοκοπίες και κατασχέσεις κατοικιών.

Όμως, οι προηγούμενες ανησυχίες για ύφεση αποδείχθηκαν υπερβολικές. Το 2022, για παράδειγμα, κάποιοι έλεγαν ότι οι πιθανότητες ύφεσης άγγιζαν το 99%.

Σήμερα, οι οικονομολόγοι λένε και πάλι ότι ο κίνδυνος της ύφεσης έχει αυξηθεί, αν και από σχετικά χαμηλά επίπεδα.

Και η αβεβαιότητα σχετικά με την οικονομική ατζέντα του Trump – ειδικά η σύγχυση σχετικά με τα σχέδιά του για δασμούς – είναι ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος.

«Η οικονομία σήμερα είναι πολύ ανθεκτική. Αλλά δεν της αρέσει αυτή η αβεβαιότητα», είπε στο CNN ο David Kelly, της JPMorgan Asset Management.

Τη Δευτέρα, ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Larry Summers, είπε στο CNN ότι υπάρχει «πραγματική πιθανότητα» ύφεσης.  «Έχουμε μια πραγματική πιθανότητα ενός φαύλου κύκλου όπου μια αποδυνάμωση της οικονομίας οδηγεί σε πιο αδύναμες αγορές και, στη συνέχεια, οι πιο αδύναμες αγορές οδηγούν σε μια αποδυνάμωση της οικονομίας», είπε.

Ο Kelly της JPMorgan μίλησε για έναν «φόρο αβεβαιότητας» που επιβάλλεται τόσο στην οικονομία όσο και στην αγορά, λόγω των ερωτημάτων σχετικά με τους δασμούς του Trump, τις περικοπές δαπανών στο ομοσπονδιακό κράτος και τις μαζικές απολύσεις ομοσπονδιακών εργαζομένων.

Ο Bill Dudley, πρώην πρόεδρος της Fed της Νέας Υόρκης, δήλωσε στο CNN τη Δευτέρα ότι είναι «πρόωρο» να προβλεφθεί ύφεση, αλλά πρόσθεσε ότι ο κίνδυνος «έχει αυξηθεί σίγουρα». Ο Dudley επέρριψε την ευθύνη στη σύγχυση σχετικά με τον εμπορικό πόλεμο.

«Οι δασμοί έχουν δύο επιπτώσεις: Πρώτον, ανεβάζουν τις τιμές. Και δύο, πιέζουν την ανάπτυξη», είπε ο Dudley. «Η κυβέρνηση Trump χειροτερεύει τα πράγματα με αυτήν την προσέγγιση του μπρος-πίσω. Το επίπεδο αβεβαιότητας είναι υψηλότερο από αυτό που θα έπρεπε».

Ο Summers σημείωσε ότι οι αγορές βασίζονται στην προβλεψιμότητα, αλλά αντίθετα βιώνουν τη μία έκπληξη μετά την άλλη.

«Όλη αυτή η έμφαση στους δασμούς και όλη η ασάφεια και η αβεβαιότητα που δημιουργείται σχετικά με τους δασμούς, κατά ειρωνικό τρόπο, έχει παγώσει τη ζήτηση, έχει κάνει τις επιχειρήσεις να μην επενδύουν, έχει κάνει τους καταναλωτές να πιστεύουν ότι πρέπει να σταματήσουν πριν δεσμευτούν για μεγάλες δαπάνες», είπε.

Αυτή η σύγχυση διαχέεται στην αγορά. Μετά τη χειρότερη εβδομάδα των τελευταίων έξι μηνών, ο S&P 500 έπεσε σχεδόν 3% ακόμα τη Δευτέρα. Ο δείκτης έχει πλέον υποχωρήσει περίπου 9% από τότε που έφτασε σε ιστορικό ρεκόρ, στις 19 Φεβρουαρίου.

«Το χρηματιστήριο χάνει την εμπιστοσύνη του στις πολιτικές του Trump 2.0», δήλωσε στο CNN ο Ed Yardeni, πρόεδρος της επενδυτικής συμβουλευτικής Yardeni Research. «Τα πάντα κινδυνεύουν τώρα, κυρίως λόγω της βιασύνης της κυβέρνησης να ορίσει τόσους πολλούς στόχους σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα – με ανεπιθύμητες συνέπειες».

Και βέβαια, υπάρχει ο κίνδυνος η αναταραχή της αγοράς να διαχυθεί στην πραγματική οικονομία.

Η καταναλωτική εμπιστοσύνη ήδη πέφτει τους τελευταίους μήνες και θα μπορούσε να μειώσει τις καταναλωτικές δαπάνες, που αποτελούν τον ​​κύριο μοχλό της οικονομίας των ΗΠΑ.

Την ίδια στιγμή, οι εταιρικές χρεοκοπίες αρχίζουν να συσσωρεύονται. Οι χρεοκοπίες εταιρειών στις ΗΠΑ ανήλθαν συνολικά στις 129 τους δύο πρώτους μήνες του 2025. Πρόκειται για το υψηλότερο νούμερο πρώτου διμήνου από το 2010, όταν η αμερικανική οικονομία βρισκόταν στον απόηχο της Μεγάλης Ύφεσης.

Κατόπιν τούτων, η Goldman Sachs ανέβασε τις πιθανότητες ύφεση στο 20% για τους επόμενους 12 μήνες, από 15% που ήταν προηγουμένως. Όπως εξηγεί ο οίκος, πρόκειται για μια μικρή αύξηση, καθώς πιστεύει ότι ο Λευκός Οίκος έχει την επιλογή να υποχωρήσει από κάποιες αλλαγές πολιτικής, εάν οι κίνδυνοι αρχίσουν να φαίνονται πιο σοβαροί.

Τι γίνεται όμως αν ο Trump δεν υποχωρήσει;

«Αν ο Λευκός Οίκος παρέμενε προσηλωμένος στις πολιτικές του ακόμη και μπροστά σε πολύ χειρότερα δεδομένα, ο κίνδυνος ύφεσης θα αυξανόταν περαιτέρω», τονίζει η Goldman Sachs.