| Το έργο δεν «ξεχάστηκε», είναι προ των πυλών η επόμενη φάση – Μετά την μελέτη, επόμενο βήμα είναι η εξασφάλιση χρηματοδότησης
του Αχιλλέα Ροδίτη (από εφημ. Πολιτεία)
Τι γίνεται με το αποτεφρωτήριο της Πάτρας; «Προχωράει η διαδικασία» διαβεβαιώνουν οι αρμόδιοι αντιδήμαρχοι που έχουν κατά αρμοδιότητα αναλάβει κομμάτι της υπόθεσης. Η «Πολιτεία» μίλησε με την κα Αναστασία Τογιοπούλου αλλά και με τον Μιχάλη Αναστασίου και όλα δείχνουν ότι η Πάτρα δεν έχει οπισθοχωρήσει στο θέμα, αντιθέτως φαίνεται ότι θα προχωρήσει με πιο γρήγορα βήματα.
Είναι κάτι που έχει το ενδιαφέρον του αφού για καιρό φάνηκε ως «υπόθεση ξεχασμένη». Υπόθεση που έχει περάσει από… σαράντα κύματα, συμπεριλαμβανομένης και της αδράνειας εξαιτίας της πανδημκής κρίσης, για την δημιουργία του δημοτικού αποτεφρωτηρίου στο οικόπεδο του ΒΙΟΠΑ που έχει περιέλθει στην κυριότητα του Δήμου για τον συγκεκριμένο σκοπό. Η ανάθεση της μελέτης μετά την ολοκλήρωση του διαγωνισμού ιδεών, είναι πλέον προ των πυλών, ώστε αμέσως μετά να αναζητηθεί και η απαιτούμενη χρηματοδότηση.
Το έργο ουσιαστικά είχε «σκαλώσει» στη δυσκολία να περιέλθει το οικόπεδο στην κυριότητα του Δήμου. Μέσα από τη διαδικασία του πλειστηριασμού, ο Δήμος πλήρωσε τα χρήματα που χρωστούσε ο ΒΙΟΠΑ σε εργολάβο και εν τέλει πέρασε στην κυριότητά του το οικόπεδο. Όσο για την σπουδαιότητα του πράγματος; Αρκεί να αναλογιστούμε ότι το 10% των σορών θυμάτων της πανδημίας, στη χώρα μας, κατέληξε στο πρώτο ιδιωτικό αποτεφρωτήριο που λειτούργησε στη Ριτσώνα κοντά στη Χαλκίδα. Μετά από αυτό υπάρχει μόνο η περίπτωση της Πάτρας και έπειτα η περίπτωση του Ελαιώνα του Δήμου Αθηναίων όπου όμως ο δρόμος για κατασκευή αποτεφρωτηρίου μοιάζει ακόμα πιο… μακρινή υπόθεση.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ
Στην Ελλάδα η αποτέφρωση νεκρών θεσμοθετήθηκε με νόμο το 2006 και το 2018 λειτούργησε το ιδιωτικό αποτεφρωτήριο της Ριτσώνας. Το 2019 έγινε ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός που προκήρυξε ο Δήμος Πατρέων και το πρώτο βραβείο κέρδισαν οι αρχιτέκτονες Στέλιος Ανδρικόπουλος, Κώστας Γρίβας (επίκουρος καθηγητής στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών) και Αλεξάνδρα Στράτου (εντεταλμένη διδάσκουσα στο Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Πατρών). Επόμενο βήμα είναι να ανατεθεί σε μελετητικό γραφείο για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού και επόμενος «σταθμός» η δημοπράτηση του έργου, με έναν χρονικό ορίζοντα πραγματοποίησής του περίπου στα δύο χρόνια. Το κόστος της τελικής μελέτης υπολογίζεται ότι θα ανέλθει κοντά στις 40.000 ευρώ, χρήματα που ο Δήμος θα διαθέσει από ιδία έσοδα, δηλαδή, από τα δικά του ταμεία.
ΕΚΤΑΣΗ ΚΑΙ ΕΣΟΔΑ
Το οικόπεδο στο οποίο πρόκειται να κατασκευαστεί το κέντρο αποτέφρωσης έχει εμβαδόν 10.396,41 τ.μ. και σήμερα ο χώρος εντός του οικοπέδου είναι ελεύθερος και αδιαμόρφωτος. Το κόστος κατασκευής εκτιμάται στα 2 εκατ. ευρώ και η απόσβεση εκτιμάται ότι μπορεί να γίνει σε περίπου τέσσερα χρόνια, με βάση το κόστος για κάθε αποτέφρωση. Συγκεκριμένα, σήμερα, μεταφέρονται από την Ελλάδα στη Βουλγαρία προς αποτέφρωση 3.000 σοροί – εκεί η αποτέφρωση κοστίζει περίπου 600 ευρώ. Στο αποτεφρωτήριο της Πάτρας η κάθε καύση εκτιμάται ότι θα κοστίζει περίπου 400 ευρώ, ενώ οι δύο κλίβανοι μπορούν να πραγματοποιούν περίπου 2.500 αποτεφρώσεις τον χρόνο.
ΠΩΣ ΘΑ ΕΙΝΑΙ
Λειτουργικότητα και μυστικισμό είναι τα χαρακτηριστικά που προσέδωσε η συντάκτρια με αφορμή τα σχέδια και τις μακέτες για το αποτεφρωτήριο της Πάτρας. Όπως συγκεκριμένα αναφέρεται, οι αρχιτέκτονες εμπνεύστηκαν από τις πρωτογενείς ταφικές δομές των τύμβων και σχεδίασαν ένα σχεδόν υπόσκαφο συγκρότημα, εσωστρεφές. Ο πυρήνας του κτιρίου, ένα μεγάλο κεντρικό αίθριο και η μικρή εσωτερική αυλή καύσης, φιλτράρει το φως και καδράρει τον ουρανό και τον τόπο. Ο επισκέπτης κατηφορίζει στην αχαϊκή γη έχοντας πλάι του το υδάτινο στοιχείο. Οι αρχιτέκτονες σχεδιάζουν ένα διάτρητο διάφραγμα από κιβωτούς-τεφροδόχους προσανατολισμένους ώστε να επιτρέπεται στο φως της δύσης να εισχωρεί στο αίθριο, αναδεικνύοντας το ανάγλυφο δάπεδο. Το χαραγμένο μοτίβο του έχει αναφορές στον γεωμετρικό διάκοσμο των κεραμικών της Αρχαϊκής περιόδου, με σύμβολα οικεία σε πολλές θρησκείες και πολιτισμούς. Με την κατάργηση φινιρίσματος του εξωτερικού κελύφους μειώνεται το κόστος κατασκευής και η μακροχρόνια συντήρηση του κτιρίου. Τα προϊόντα των εκσκαφών θα αξιοποιηθούν για να κατασκευάσουν το μεγαλύτερο μέρος του συγκροτήματος: τον τύμβο, το τοπίο ενθύμησης και τη βασική όψη. Η χρήση του χώματος ως φυσική μόνωση μειώνει σημαντικά τις ενεργειακές απαιτήσεις του κέντρου. Εκτός από το χώμα, τα υλικά που θα πρωταγωνιστούν θα είναι η φυσική φύτευση, οι κατακόρυφες επιφάνειες από πεπιεσμένη γη, το λευκό ανεπίχριστο σκυρόδεμα. Και παράλληλα, οι γεωμετρίες των σκιών λειτουργούν σαν ηλιακό ρολόι.
ΟΙ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΤΟΙΚΩΝ
Σαφώς και η κατασκευή ενός αποτεφρωτηρίου συνοδεύεται από αντιδράσεις κατοίκων. Βέβαια στη συγκεκριμένη περίπτωση του ΒΙΟΠΑ της Πάτρας δεν φαίνεται να έχουν οργανωθεί αντιδράσεις πέραν των φυσιολογικών ορίων. Περισσότερο εκφράζεται δυσφορία κατοίκων λόγω έλλειψης ενημέρωσης από τους αρμόδιους φορείς, παρά μια κάποια διάθεση ή πρόθεση για σθεναρή αντίσταση και παρεμπόδιση της κατασκευής του έργου. Αυτό που τονίζουν κάτοικοι, εν ολίγοις, είναι ότι υπάρχουν σε φυσιολογικά όρια και πλαίσια το άγχος, οι απορίες και οι αναμενόμενες ανασφάλειες τις οποίες όμως πρέπει από τον Δήμο να υπάρξει φροντίδα ώστε μα καλυφθούν, μέσω ενός γύρου ενημερωτικών συναντήσεων
