«Αποφασιστική δράση σε όλα τα επίπεδα για τη διευκόλυνση, αύξηση και επιτάχυνση των επιστροφών από την ΕΕ», ζητούν οι Ευρωπαίοι ηγέτες στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής για το μεταναστευτικό, καλώντας την Επιτροπή «να υποβάλει επειγόντως νέα νομοθετική πρόταση».

Στο τέλος της Συνόδου, η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι είναι αναγκαίο να βρεθεί μια «κοινή προσέγγιση» στο θέμα των επιστροφών και ότι η Επιτροπή θα εργαστεί για να βελτιώσει το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που είναι πεπερασμένο εδώ και είκοσι περίπου χρόνια. Όπως είπε, μόνο το 20% των μεταναστών που δεν έχουν δικαίωμα παραμονής στην ΕΕ έχει επιστρέψει στις χώρες προέλευσης. H Φον ντερ Λάιεν είπε ότι μια παρόμοια πρωτοβουλία για αναθεώρηση της οδηγίας των επιστροφών απέτυχε το 2018, αλλά έξι χρόνια αργότερα, η συζήτηση έχει εξελιχθεί. «Θα έρθουμε με μια νέα πρόταση για επιστροφές», πρόσθεσε.

Για την πρόληψη της παράνομης μετανάστευσης, η Φον ντερ Λάιεν είπε ότι θα πρέπει να εξεταστεί η ιδέα των «ασφαλών τρίτων χωρών» και να προσδιοριστεί ο ορισμός τους. Πρόσθεσε, επίσης, ότι θα πρέπει να εξεταστεί το ζήτημα των «κόμβων επιστροφής» σε τρίτες χώρες, καθώς και η συνεργασία με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης για την επιστροφή των παράτυπων μεταναστών στις χώρες προέλευσης.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στα συμπεράσματά τους επισημαίνουν ότι για να αυξηθούν οι επιστροφές από την ΕΕ, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν «όλες οι πολιτικές, τα μέσα και τα εργαλεία της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της διπλωματίας, της ανάπτυξης, του εμπορίου και των θεωρήσεων». Τονίζουν, επίσης, ότι «θα πρέπει να εξεταστούν νέοι τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης της παράτυπης μετανάστευσης, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ και το διεθνές δίκαιο».

To Ευρωπαϊκό Συμβούλιο απευθύνει επίσης έκκληση για ενισχυμένη συνεργασία με τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, μέσω συνολικά «αμοιβαία επωφελών εταιρικών σχέσεων, για την αντιμετώπιση των βαθύτερων αιτιών και την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων και του λαθρεμπορίου, με σκοπό την πρόληψη της απώλειας ανθρώπινων ζωών και των παράτυπων αναχωρήσεων».

«Είχαμε μια εις βάθος συζήτηση στο θέμα της μετανάστευσης», είπε ο απερχόμενος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. Ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την εξωτερική διάσταση της μετανάστευσης, τόνισε ότι υπάρχει μεγαλύτερη σύγκλιση των θέσεων μεταξύ των χωρών-μελών και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα να δράσουν για καλύτερο έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.

Ο Σαρλ Μισέλ τόνισε, επίσης, ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εκφράζει την αλληλεγγύη του με την Πολωνία που αντιμετωπίζει υβριδικές απειλές και εργαλειοποίηση μεταναστών από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία. Ειδικότερα, στα συμπεράσματά του, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπογραμμίζει «την αποφασιστικότητά του να εξασφαλίσει αποτελεσματικό έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ένωσης με όλα τα διαθέσιμα μέσα, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη της ΕΕ σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο» και «επιβεβαιώνει τη δέσμευσή του για την αντιμετώπιση της εργαλειοποίησης των μεταναστών για πολιτικούς σκοπούς».

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο τονίζει ότι «η μετανάστευση είναι μια ευρωπαϊκή πρόκληση που απαιτεί ευρωπαϊκή απάντηση».