Ο κυβερνητικός σχεδιασμός για την επίλυση του στεγαστικού προβλήματος προβλέπει 36.000 ακίνητα του Δημοσίου που θα περάσουν σε ιδιώτες, επιπλέον κονδύλια για έναν νέο κύκλο του προγράμματος «Σπίτι μου», πρόσθετες παρεμβάσεις -ίσως και με πλαφόν- σε ιδιοκτήτες με πολλά Airbnb, πρόγραμμα κοινωνικής αντιπαροχής που θα διαθέτει σπίτια με φθηνά ενοίκια, τίτλους ιδιοκτησίας σε καταπατημένα, αλλά και πλατφόρμα ανεύρεσης φθηνής κατοικίας.

Η επίλυση του στεγαστικού προβλήματος αποτελεί προσωπικό στοίχημα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, κάτι που φροντίζει να επαναλαμβάνει σε κάθε δημόσια εμφάνισή του. Το νέο και ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι αμέσως μετά τις ευρωεκλογές τα προγράμματα αυτά θα είναι βασική προτεραιότητα για τα συναρμόδια υπουργεία, προκειμένου εντός του έτους να αλλάξουν τα δεδομένα τόσο στην αγορά ακινήτων όσο και στις μισθώσεις. Στόχος είναι να αυξηθεί η προσφορά των ακινήτων και να συγκρατηθεί το συνεχιζόμενο ράλι σε τιμές αγοράς αλλά και στα ενοίκια.

Το αποτέλεσμα των κυβερνητικών παρεμβάσεων, προφανώς, θα διαμορφωθεί ανάλογα με τις ευρύτερες συνθήκες που επικρατούν, καθώς οι διακυμάνσεις στην ελληνική κτηματαγορά επηρεάζονται σε μεγάλο βαθμό από εξωγενείς παράγοντες όπως οι διεθνείς τιμές και το αυξημένο κόστος στα υλικά για οικοδομή – ανακαινίσεις κ.λπ. Κι όλα αυτά, ενώ συνεχίζεται η τάση με τις μαζικές αγορές ακινήτων, τόσο ως επενδυτική κίνηση όσο και λόγω της μεταβατικής περιόδου για την απόκτηση Golden Visa με τις χαμηλές τιμές.

Ειδικότερα:

Δημόσια ακίνητα: Είναι σε εξέλιξη η πλήρης καταγραφή και ταυτοποίηση 36.000 ακινήτων της Εταιρείας Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Αυτό το project θα δώσει τη δυνατότητα να αποτιμηθούν πλήρως 6.000 ακίνητα, εκ των οποίων τα 1.000 θα μπουν σε άμεσο πλάνο ωρίμανσης και αξιοποίησης.

Βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb: Η κυβέρνηση προχωράει σε μια μελέτη σκοπιμότητας για το αν πρέπει να υπάρξουν νέες παρεμβάσεις στη βραχυχρόνια μίσθωση. Η μελέτη θα λαμβάνει υπόψη αφενός το κόστος, δηλαδή τις απώλειες για τους ιδιοκτήτες και για τα δημόσια έσοδα από νέα περιοριστικά μέτρα (π.χ. πλαφόν στις ημέρες ή στον αριθμό αδειών λειτουργίας), και αφετέρου το πώς θα επηρεαστεί -ή, καλύτερα, θα περιοριστεί- το οικιστικό πρόβλημα. Η μελέτη αυτή θα είναι η μια παράμετρος που θα επηρεάσει τις κυβερνητικές αποφάσεις για νέους περιορισμούς στις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Η άλλη παράμετρος είναι η μόνιμη στρατηγική της κυβέρνησης, δηλαδή ο διαχωρισμός όσων έχουν επιχείρηση με πάνω από δύο Airbnb και όσων νοικιάζουν απλώς ένα ακίνητο μέσα από τις πλατφόρμες. Προφανώς, στο επίκεντρο των όποιων νέων μέτρων θα είναι και πάλι η επιχειρηματική δράση στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.

Κοινωνική αντιπαροχή: Το πρόγραμμα θα εστιάζει στην εύρεση προσιτής κατοικίας για νέους, 18-39 ετών, αξιοποιώντας ακίνητα του Δημοσίου μέσω ΣΔΙΤ για την ανέγερση κοινωνικών κατοικιών. Στην πρώτη φάση του προγράμματος θα ανακατασκευαστούν αδρανή κτίρια του Δημοσίου ώστε να παραχωρηθούν έναντι μικρού μισθώματος σε νέους ή νέα ζευγάρια. Στη δεύτερη φάση θα πραγματοποιηθούν εντός του 2024 οι διαγωνισμοί για να επιλεχθούν οι ανάδοχοι που θα αξιοποιήσουν αδόμητα οικόπεδα της ΔΥΠΑ, με στόχο το 2025 να έχει ολοκληρωθεί η ανέγερση των πρώτων κατοικιών από τους ιδιώτες κατασκευαστές. Στη συνέχεια, η ΔΥΠΑ θα δημοσιεύσει την πρόσκληση για την επιλογή των δικαιούχων βάσει κοινωνικών κριτηρίων. Οι πρώτοι διαγωνισμοί είναι σε ώριμο στάδιο προκήρυξης.

Καταπατημένα ακίνητα του Δημοσίου: Χιλιάδες ιδιώτες με ακίνητα που διεκδικούνται ως καταπατημένα από το Δημόσιο θα έχουν τη δυνατότητα από το καλοκαίρι να υποβάλουν αίτημα στην ψηφιακή πλατφόρμα η οποία θα τεθεί σε λειτουργία προκειμένου να αποκτήσουν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας. Πρόσφατα έγιναν και πιο ελαστικά τα κριτήρια εξαγοράς και ελκυστικότερο το τίμημα για όσους αποδεχτούν τη ρύθμιση, αντί να προσφύγουν στα δικαστήρια. Ωστόσο τίθεται νέα προϋπόθεση ο ιδιώτης που διεκδικεί το ακίνητο να το δήλωνε τουλάχιστον για πέντε χρόνια στο Ε9 πληρώνοντας και τον ανάλογο ΕΝΦΙΑ και θεωρώντας εαυτόν ιδιοκτήτη.

Σχολάζουσες κληρονομίες και κοινωφελείς περιουσίες: Η κυβέρνηση σχεδιάζει την αξιοποίηση ενός κεφαλαίου 1,2 δισ. ευρώ από κοινωφελείς περιουσίες και σχολάζουσες κληρονομίες. Πέρα από τα μετρητά, υπάρχουν και πολλά ακίνητα στα αζήτητα του Δημοσίου. Ολα αυτά λοιπόν θα αποτιμηθούν και θα αξιολογηθούν για το αν και κατά πόσο μπορούν να συμβάλουν στην επίλυση του στεγαστικού προβλήματος.

Πλατφόρμα για στεγαστικά προγράμματα: Πρόκειται για νέα μηχανή αναζήτησης που δημιουργείται με στόχο να διευκολύνει όσους ψάχνουν φθηνή στέγη μέσω των κυβερνητικών προγραμμάτων. Στην πλατφόρμα αυτή θα ενταχθούν όλα τα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής και η εξέλιξή τους προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι να αναζητήσουν και να υποβάλουν αίτηση σε αυτά όπου μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες τους.

«Σπίτι μου»: Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών αναζητά πρόσθετα κονδύλια για το πρόγραμμα «Σπίτι μου». Ηδη τα πρώτα 5.500 ζευγάρια έχουν αποκτήσει το δικό τους σπίτι με τον επιδοτούμενο δανεισμό και έχουν τετραπλασιαστεί οι αιτήσεις που εκκρεμούν, ενώ ανάλογη αποδοχή έχει και το πρόγραμμα «Ανακαινίζω – Νοικιάζω». Το «Σπίτι μου» έδωσε την ευκαιρία για αγορά πρώτης κατοικίας με χαμηλότοκο ή άτοκο δάνειο σε πολύτεκνες οικογένειες. Εχουν ήδη εγκριθεί 10.000 αιτήσεις ενώ εκκρεμούν άλλες 30.000 αιτήσεις.