Ψηλά στην ατζέντα πρέπει να μπει το πρόβλημα Γήρανσης του πληθυσμού καθώς προμηνύονται επιπτώσεις για οικονομία και ανάπτυξη, με παράλληλες κοινωνικές προεκτάσεις

του Αχιλλέα Ροδίτη

Ένα από τα στοιχήματα της επόμενης διακυβέρνησης, εκτός άλλων σοβαρών προβλημάτων (ανισότητες, χρέος, ευελιξία εργασίας, κλιματική κρίση κ.α.) είναι το Δημογραφικό και η Γήρανση πληθυσμού. Αν δεν καταπιαστεί με αυτό, το πρόβλημα θα διογκωθεί με αδιανόητες ολέθριες συνέπειες στο μέλλον.

Η μείωση του πληθυσμού στην χώρα μας είναι εμφανής και διαπιστωμένη με βάση τα επίσημα στοιχεία που προσφάτως δόθηκαν στην δημοσιότητα από την ΕΛΣΤΑΤ, από την απογραφή του 2021. Καταγράφεται συνολική μείωση πληθυσμού στην Ελλάδα, κατά 3,1% και στην Περιφέρεια μας (Δυτική Ελλάδα) κατά 4,6%.

Άρα, προδιαγράφεται ως το πιο σημαντικό πρόβλημα όχι μόνο γιατί επηρεάζει την βιωσιμότητα των συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης και πρόνοιας αλλά και γιατί επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την ίδια την λειτουργία και αναπαραγωγή των κοινωνικο-οικονομικών σχηματισμών.

ΤΡΑΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Βάσει επίσημων στατιστικών στοιχείων του κράτους, στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα η Ελλάδα διατηρούσε ρεκόρ γεννήσεων (200.000 ετησίως). Από την δεκαετία του ’80 ο ρυθμός μειώθηκε (κάτω των 140.000 γεννήσεων ανά έτος,). Ρυθμός που μειώθηκε περαιτέρω και σήμερα βρίσκεται στα χαμηλότερα επίπεδα. Κοντολογίς, από το 1980 έχει ξεκινήσει η δραστική μείωση του πληθυσμού στην  Ελλάδα και σήμερα η χώρα προβάλλεται στις πρώτες θέσεις υπογεννητικότητας.

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, τη δεκαετία 2011-2020 ο πληθυσμός μειώθηκε περαιτέρω, κατά 450.000, ενώ μέχρι το 2040 υπολογίζεται βάσει επίσημων στατιστικών μελετών ότι θα υπάρξουν 950.000 περισσότεροι θάνατοι απ’ ότι γεννήσεις. Ως αποτέλεσμα αυτού, το ισοζύγιο θανάτων-γεννήσεων θα είναι αρνητικό μέχρι και το 2050 και θα αποτελέσει την κορύφωση μιας καταστροφής που έχει ήδη ξεκινήσει.

ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ

Όταν η ανάπτυξη μιας χώρας εξαρτάται από τους εργαζομένους, αποτελεί προαπαιτούμενο να υπάρχουν περισσότεροι οικονομικά ενεργοί πολίτες. Με άλλα λόγια, πρέπει να ενταχθεί στην αγορά εργασίας το νεανικό ανθρώπινο δυναμικό και παράλληλα να γεννιούνται κάθε χρόνο περισσότερα παιδιά. Διαφορετικά, δεν μπορούν να διατηρηθούν υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης, γεγονός που συμπαρασύρει το ΑΕΠ. Και η μείωση της παραγωγικότητας στην εργασία με την αποδυνάμωση του εργατικού δυναμικού θα έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην οικονομία και την κοινωνία.

Εξάλλου, ήδη το ποσοστό του πληθυσμού που εργάζεται στην Ελλάδα είναι πολύ χαμηλό σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, γι’ αυτό η Ελλάδα καταλαμβάνει μια από τις πρώτες θέσεις της κατάταξης στην ανεργία των νέων, σύμφωνα με τη Eurostat. Το παραπάνω πρόβλημα έχει γιγαντώσει τις διαστάσεις και της διαπιστωμένης έλλειψης εργαζομένων, αφού μόνο στον κλάδο του τουρισμού φέτος το καλοκαίρι καταγράφονται ελλείψεις σε πάνω από 50.000 εργαζόμενους σε ξενοδοχεία και εστίαση, ανά την ελληνική επικράτεια.

ΤΙ ΛΕΕΙ Η ΕΣΕΕ

Σε ανύποπτο χρόνο, ο Πρόεδρος της ΕΣΕΕ κ. Γιώργος Καρανίκας είχε δηλώσει στην «Πολιτεία» ότι: «πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα που σίγουρα θα απασχολήσει, και πρέπει να απασχολήσει, σε κεντρικό επίπεδο». Επικρατεί καταιγισμός τηλεφωνημάτων από τους Εμπορικούς Συλλόγους της χώρας και Σωματεία επαγγελματιών που σχετίζονται με τουρισμό και εστίαση, αλλά ακόμα και επαγγέλματα εκτός των προαναφερόμενων κατηγοριών, που ζητούν λύση στο πρόβλημα εξεύρεσης εργαζομένων».

Εντόπιζε την αιτία του προβλήματος τόσο στο διογκωμένο δημογραφικό πρόβλημα, όσο και σε παραμέτρους, όπως η μετανάστευση νέων, η επιλογή τους σε άλλες εργασιακές οδούς, καθώς και οι χαμηλοί μισθοί που κινούνται σε επίπεδα που δεν επιτρέπουν την επιβίωση. Προβάλλοντας την πάγια της ΕΣΕΕ για την επιδότηση της απασχόλησης, αντί της ανεργίας, ζήτημα που επίσης θα απασχολήσει έντονα την επόμενη κυβέρνηση.

ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ

Συνεπώς, η Υπογεννητικότητα, η Γήρανση του Πληθυσμού και οι Επιπτώσεις στην ίδια την Κοινωνία, στην Οικονομία και στην Ανάπτυξη, αποτελούν δικαίως μια «βραδυφλεγή βόμβα» που καθιστά επιτακτική την ανάγκη διερεύνησης άμεσων και δραστικών παρεμβάσεων στο πλαίσιο μιας «επιθετικής» πολιτικής στην πράξη κι όχι επί «χάρτου», με τη ενεργό συμμετοχή και υποστήριξη των φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και των ίδιων των  πολιτών.

Παράλληλα, το πρόβλημα δεν αφορά μόνο την Οικονομία και την Ανάπτυξη, διότι μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και το μείζον ζήτημα των Υιοθεσιών παιδιών. Κατά συνέπεια, οι διαστάσεις του αγγίζουν, και κοινωνικές «χορδές» που άπτονται Κοινωνιολογικής προσέγγισης, εξ ου και απασχολούν έντονα και επιστήμονες οι οποίοι κινούνται σε αυτήν την «περιοχή» και οι οποίοι επίσης κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις εξαιρετικά κρίσιμες και συνταρακτικές αλλαγές που τελούνται σε παρόντα χρόνο.

ΕΛΛΕΙΨΗ ΣΕ ΕΡΓΑΤΕΣ ΓΗΣ

Οι μετανάστες… μετανάστευσαν και άδειασαν τα χωράφια!

Μια ακόμα «γάγγραινα» με αλυσιδωτές επιπτώσεις οι οποίοι φθάνουν άμεσα και στον καταναλωτή, είναι κι έλλειψη Εργατών Γης. Πρόβλημα το οποίο φάνηκε έντονα και στην Αχαΐα, πέρυσι, αφού εξαιτίας της έλλειψης εργατών σε χωράφια μεγάλο μέρος της παραγωγής πετάχτηκε ή δεν μαζεύτηκε καν και ως εκ τούτου επιβαρύνονται και οι τιμές προϊόντων στο ράφι.

Το συναντήσαμε από τότε που λόγω καλύτερων αμοιβών και συνθηκών εργασίας, μετανάστες άρχισαν να φεύγουν από την Ελλάδα και να μεταναστεύουν σε Ιταλία, Γαλλία και Ολλανδία. Έγινε αισθητό στην περίπτωση μαζέματος ελιών, αλλά και την προηγούμενη θερινή περίοδο όταν τόνοι καρπών της Αχαϊκής γης κατέληξαν στ’ …αζήτητα συνεπεία της απουσίας εργατών. Ενώ οι λιγοστοί που υπήρχαν ανέβαζαν τα μεροκάματα, άρα αυξήθηκε το κόστος συγκομιδής, συμπεριλαμβανομένων κι όλων των άλλων αυξήσεων, σε ενέργεια, λίπασμα κ.λπ..

Αν και υπεγράφη η συμφωνία με την Αίγυπτο για είσοδο εργατών στην Ελλάδα, με την Δυτική Ελλάδα να μετέχει στο πλάνο, ωστόσο είναι μια λύση που απαιτεί χρόνο και πολύ περισσότερα μέχρι να αρχίσει να αποδίδει. Έτσι, για την επόμενη Κυβέρνηση, και αυτό αποτελεί ένα από τα μεγάλα «στοιχήματα» ειδικά στον τομέα της αγροτικής και κτηνοτροφικής πολιτικής, που αγγίζει βέβαια και την γενικότερη οικονομία.

ΟΙ ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ

Ο Πρόεδρος του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου Δυτικής Ελλάδας κ. Θανάσης Πετρόπουλος ο οποίος πλην των άλλων κατέχει και την ιδιότητα του Τομεάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Πετρόπουλος, διατυπώνει διαφωνίες.

Υποστηρίζει πως η πολιτική που ακολουθείται περιλαμβάνει πολλά «όχι». «Όχι στη μονιμότητα της εγκατάστασης, στη μακρόχρονη απασχόληση (άρα όχι στα συνταξιοδοτικά δικαιώματα), στην κοινωνική ένταξη,  την οικογενειακή επανένωση, στη δυνατότητα για απόκτηση καθεστώτος μακράς διαμονής και ιθαγένειας».

Επισημαίνει πως οι εργαζόμενοι από «τρίτες» χώρες θα έχουν την αποστολή εμβασμάτων στις οικογένειες τους που θα παραμείνουν στις πατρίδες τους. Και άρα η πολιτική που ακολουθείται δεν είναι ελκυστική ώστε οι εργάτες γης να παραμείνουν διαθέσιμοι σε βάθος χρόνου.

Γι’ αυτό προτείνει μεταξύ άλλων:

• πρόνοια για στέγαση,
• μαθήματα γλώσσας,
• νομιμοποίηση και οικογενειακή επανένωση,
• δομές υποστήριξης τους

ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ: