Ούρηση. Είναι μια φυσική ανάγκη των ανθρώπων που ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας όλοι το κάνουν μέσα στην ημέρα. Ωστόσο, ειδικοί προειδοποιούν για ορισμένες καθημερινές συνήθειες που έχουμε αναπτύξει γύρω από την ούρηση, τις οποίες οφείλουμε να αναθεωρήσουμε προτού οδηγήσουν σε μακροχρόνια προβλήματα υγείας.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, ορισμένες από τις μεθόδους που πολλοί υιοθετούν αλλά πρέπει να αποφεύγουν είναι να «πιέζονται» για να ουρήσουν, να πηγαίνουν τουαλέτα «για να μην τους έρθει αργότερα», να κρατούν τα ούρα τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα, ή να κάνουν την ανάγκη τους στο ντους.
«Είτε στέκεστε, είτε κάθεστε, είτε σκύβετε — αν πρέπει να σφίξετε για να ουρήσετε — αυτό δεν είναι υγιεινό», δήλωσε ο Ekene Enemchukwu, αναπληρωτής καθηγητής ουρολογίας στη Σχολή Ιατρικής του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ και διευθυντής ουρολογίας στο Κέντρο Υγείας της Πυελικής Περιοχής, όπως αναφέρει η Washington Post.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι μέθοδοι ούρησης μπορούν να αυξήσουν την επείγουσα ανάγκη, τις «διαρροές» και τα ατυχήματα και να προκαλέσουν αποδυνάμωση των μυών με αποτέλεσμα να παρουσιαστούν σεξουαλικά προβλήματα καθώς και πρόπτωση πυελικών οργάνων. Αυτό συμβαίνει όταν ένα ή περισσότερα από τα όργανα της ουροδόχου κύστης, της ουρήθρας, του κόλπου και της μήτρας μετατοπίζονται από τη θέση τους.
Σύμφωνα με μια μελέτη του 2024, περίπου 13 εκατομμύρια άνδρες και γυναίκες στις Ηνωμένες Πολιτείες πάσχουν από ακράτεια ούρων (αν και τα στοιχεία δείχνουν ότι περισσότερο επηρεάζονται οι γυναίκες από τους άνδρες άνδρες). Επίσης, η ηλικία παίζει ρόλο: περίπου το 50% των γυναικών που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση και είναι άνω των 65 ετών στις Η.Π.Α. και το 34% των ηλικιωμένων ανδρών αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα.
Οι μύες του πυελικού εδάφους είναι «χτισμένοι σαν αιώρα για να στηρίζουν τη μήτρα, τις ωοθήκες, την ουροδόχο κύστη και τα έντερα», εξήγησε η Reardon. «Είναι αγκυρωμένοι στο ηβικό οστό, στον κόκκυγα και ανταποκρίνονται σε δραστηριότητες υψηλής πίεσης, όπως το τρέξιμο και το άλμα», συνέχισε.
Όταν κάποιος ουρεί, «οι μύες του πυελικού εδάφους πρέπει να χαλαρώσουν», είπε ο Enemchukwu.
Μέρα και νύχτα, «η ουροδόχος κύστη γεμίζει με ούρα και στέλνει ένα σήμα στον εγκέφαλο για να ελέγξει αν είναι η κατάλληλη στιγμή για ούρηση», εξηγεί ο Enemchukwu. «Αν είναι η κατάλληλη στιγμή, χαλαρώνετε τον πυελικό σας πυθμένα [και] η ουροδόχος κύστη σας συμπιέζει τα ούρα. Όταν η ουροδόχος κύστη αισθάνεται ότι έχει αδειάσει, σταματά να συμπιέζεται. Ο εσωτερικός σφιγκτήρας σας — ένας ακούσιος μυς — κλείνει και ο εξωτερικός σφιγκτήρας σας — ένας εκούσιος μυς — κλείνει επίσης υποσυνείδητα και επιστρέφει στην κανονική του κατάσταση».
Αλλά αν πιέζετε με δύναμη για να ουρήσετε ή σταματάτε πολύ νωρίς αντί να αφήσετε τα ούρα να βγουν, μπορεί να προκαλέσετε μυϊκή ένταση και να μπερδέψετε τα σήματα μεταξύ της ουροδόχου κύστης, του πυελικού εδάφους και του εγκεφάλου. «Όταν σφίγγουμε, είναι ένα ένστικτο επιβίωσης. Λέει στην ουροδόχο κύστη: «Δεν είναι καλή στιγμή για να ουρήσετε»», είπε ο Enemchukwu. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ατελή κένωση της ουροδόχου κύστης, κατακράτηση ούρων, διαρροή ούρων μετά την ούρηση και δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους. Αν το κάνετε αυτό τακτικά, μπορεί τελικά να χρειαστεί να εκπαιδεύσετε εκ νέου το πυελικό έδαφος για να συντονιστεί ξανά σωστά με την ουροδόχο κύστη.
Τι πρέπει λοιπόν να αποφύγετε;
1. Μην πιέζετε κατά την ούρηση
Όπως εξηγεί η φυσικοθεραπεύτρια Meghan Markowski από το Νοσοκομείο Brigham and Women’s στη Βοστώνη, το σπρώξιμο ενεργοποιεί και σφίγγει τους μυς του πυελικού εδάφους, αντί να τους χαλαρώνει. Το αποτέλεσμα είναι πιθανή δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους, με συνέπειες όπως ακράτεια ή συχνές ουρολοιμώξεις.
2. Μην ουρείτε σε θέση ημικαθίσματος (hovering)
Η συνήθεια πολλών να μην κάθονται στη λεκάνη δημοσίων τουαλετών, αλλά να αιωρούνται πάνω από αυτή, εμποδίζει τη σωστή χαλάρωση των μυών. Το σώμα βρίσκεται σε ένταση και η κύστη δεν αδειάζει πλήρως, αυξάνοντας τον κίνδυνο λοιμώξεων.
3. Μην ουρείτε «προληπτικά»
Η πρακτική να πηγαίνει κανείς στην τουαλέτα πριν καν νιώσει ανάγκη – «για καλό και για κακό» – μπορεί να προκαλέσει υπερευαισθησία της ουροδόχου κύστης. Η συχνή προληπτική ούρηση εκπαιδεύει τον οργανισμό να θεωρεί «φυσιολογική» τη συχνή ανάγκη, οδηγώντας σε ενοχλητικές και πρόωρες παροτρύνσεις.
4. Μην κρατάτε τα ούρα σας για πολύ ώρα
Όσοι, λόγω επαγγελματικών περιορισμών, καθυστερούν να πάνε στην τουαλέτα, βλάπτουν μακροπρόθεσμα την ελαστικότητα της κύστης τους. Όπως σημειώνουν οι ειδικοί, η υπερβολική κατακράτηση μπορεί να προκαλέσει μυϊκή δυσλειτουργία και να διευκολύνει την ανάπτυξη βακτηρίων.
5. Μην ουρείτε στο ντους
Παρότι για πολλούς είναι πρακτικό, για άτομα με διαταραχές του πυελικού εδάφους ή άνδρες με διογκωμένο προστάτη, η όρθια θέση καθιστά δυσκολότερη την πλήρη αποβολή των ούρων. Επιπλέον, η σύνδεση του ήχου του νερού με την παρόρμηση για ούρηση μπορεί να οδηγήσει σε αντανακλαστική ανάγκη.
6. Μην επιμένετε να αδειάσετε πλήρως την κύστη
Η κύστη γεμίζει συνεχώς. Ακόμα κι αν προσπαθήσει κανείς να την αδειάσει εντελώς, πάντα θα απομένει λίγη ποσότητα. Το επίμονο σπρώξιμο όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά επιβαρύνει τους μυς του πυελικού εδάφους.
Πώς να χτίσετε υγιείς συνήθειες
1. Αναπνεύστε σωστά
Η λεγόμενη «αναπνοή από την κοιλιά» μπορεί να βοηθήσει σημαντικά. «Καθίστε, γείρετε ελαφρώς προς τα εμπρός και αναπνεύστε», προτείνει η φυσικοθεραπεύτρια Reardon. Η κίνηση αυτή δίνει σήμα στους μύες του πυελικού εδάφους να χαλαρώσουν και στην κύστη να αποβάλει φυσικά τα ούρα. Έρευνα του 2022 έδειξε ότι αυτή η τεχνική συμβάλλει στη βελτίωση συμπτωμάτων όπως η ακράτεια και η υπερδραστήρια κύστη.
2. Χαλαρώστε τους μύες — δοκιμάστε το “αντίστροφο κέγκελ”
Σε αντίθεση με τις κλασικές ασκήσεις Kegel που βασίζονται στη «σύσφιξη και ανύψωση» των πυελικών μυών, το αντίστροφο Kegel εστιάζει στη χαλάρωση και το άνοιγμα. Εισπνεύστε βαθιά και καθώς εκπνέετε από την κάτω κοιλιά, επιτρέψτε στα ούρα να ρεύσουν φυσικά, χωρίς να πιέζετε.
3. Δοκιμάστε τη μέθοδο της “διπλής ούρησης”
Αν νιώθετε ότι η κύστη δεν αδειάζει πλήρως, σκουπιστείτε, σηκωθείτε και καθίστε ξανά. Η δεύτερη φορά βοηθά τους μύες να χαλαρώσουν περισσότερο. Εναλλακτικά, κινήστε ελαφρώς τους γοφούς σας μπρος-πίσω όσο είστε στη λεκάνη. Μικρή μελέτη έδειξε ότι η τεχνική αυτή μπορεί να μειώσει τα επίπεδα βακτηρίων στα ούρα.
4. Κρατήστε ημερολόγιο ούρησης
Καταγράψτε για τρεις ημέρες τη συχνότητα ούρησης, την ποσότητα υγρών που καταναλώνετε και τις στιγμές που νιώθετε έντονη ανάγκη. Στόχος, σύμφωνα με την Reardon, είναι η ούρηση κάθε 2–4 ώρες μέσα στην ημέρα και έως δύο φορές κατά τη διάρκεια της νύχτας.
5. Ζητήστε βοήθεια από ειδικό
Αν τα συμπτώματα επιμένουν, απευθυνθείτε σε φυσικοθεραπευτή πυελικού εδάφους ή ουρολόγο. Οι ειδικοί μπορούν να σας καθοδηγήσουν στην ενίσχυση των μυών και στη σωστή τεχνική ούρησης.
Όπως συνοψίζει η ειδικός Markowski: «Μπες, κάτσε και βγες» — και αν είναι δυνατόν, χωρίς να έχεις το κινητό στο χέρι.
