«Ο κίνδυνος δίπλα μας είναι μεγάλος και δυστυχώς στρουθοκαμηλίζουμε»

  | του Αχιλλέα Ροδίτη

«Για μία νέα στρατηγική απέναντι στην Τουρκία-Πως θα ακυρώσουμε τη ‘Γαλάζια Πατρίδα’», είναι ο τίτλος του βιβλίου του πρώην υφυπουργού Εξωτερικών (περίοδο 2004-2009), Καθηγητή Γιάννη Βαληνάκη, που θα παρουσιαστεί απόψε στην Πάτρα. Η εκδήλωση θα γίνει στην αίθουσα του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών, (6:30 μ.μ.),ενώ διοργανώνεται από το ΙΝ.Α.Δ.Ε. (Ινστιτούτο Ανάπτυξης Δυτικής Ελλάδας),το Ευρωπαϊκό Κέντρο Αριστείας JeanMonnet του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και τις εκδόσεις Ι. Σιδέρης.

Για το βιβλίο θα μιλήσουν, ο πρώην Υπουργός Εθνικής Άμυνας, Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος, ο Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου και πρώην Υπουργός, Ανδρέας Λοβέρδος, ο Γ.Γ. ΙΝ.Α.Δ.Ε και  ΑντιπεριφερειάρχηςΠΕ Αχαΐας, Φωκίων Ζαΐμης, και  ο ίδιος ο συγγραφέας. Ενώ συντονιστής θα είναι ο δημοσιογράφος, Κωνσταντίνος Μάγνης. Ήταν μια καλή ευκαιρία ώστε η «Πολιτεία» να μιλήσει με τον πρώην Υπουργό και ο ίδιος να απαντήσει ευθέως για τα ελληνοτουρκικά και την εξωτερική πολιτική της χώρας μας. Και ιδού οι απαντήσεις του:

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:

• Κύριε Υπουργέ, παρουσιάζετε σήμερα στην πόλη μας το βιβλίο σας με τίτλο:  «Για μία νέα στρατηγική απέναντι στην Τουρκία-Πως θα ακυρώσουμε τη “Γαλάζια Πατρίδα”». Γιατί, πιστεύετε ότι είναι αναγκαία μια νέα στρατηγική;

Πράγματι, σήμερα μαζί με τους πρώην υπουργούς Σπήλιο Σπηλιωτόπουλο και Ανδρέα Λοβέρδο, καθώς και τον Φωκίωνα Ζαΐμη, παρουσιάζουμε το νέο βιβλίο μου. Νομίζω ακόμη και οι συμπολίτες μας που δεν παρακολουθούν πολύ τα ελληνοτουρκικά αντιλαμβάνονται ενδόμυχα ότι στα εξωτερικά τα πράγματα δεν πάνε καλά. Δίπλα μας γιγαντώνεται με ταχείς ρυθμούς η Τουρκία με πολύ επιθετικές διαθέσεις και αυξανόμενους εξοπλισμούς. Έχει φτάσει να διεκδικεί αλλαγή συνόρων, όχι απλά στη θάλασσα και στον εναέριο χώρο αλλά και στο έδαφος, δηλ. θέλει τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου. Πρώτα τα μικρότερα με τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών» και πρόσφατα ακόμη και τα μεγάλα (Λέσβο, Χίο, Ρόδο κλπ) επειδή δήθεν παραβιάζουμε τις διεθνείς συνθήκες παίρνοντας εκεί αμυντικά μέτρα. Και απειλεί ότι αν δεν τα αποστρατιωτικοποιήσουμε, «θα ‘ρθει μια νύχτα ξαφνικά»…

Πολύ απλά λοιπόν, για να καταλάβουμε όλοι, η αποτρεπτική στρατηγική  που ακολουθούμε δεν απέτρεψε την Τουρκία από οποιαδήποτε διεκδίκησή της. Απεναντίας, αυτές αυξάνονται συνεχώς. Χρειαζόμαστε λοιπόν μια άλλη στρατηγική, πιο αποτελεσματική και κερδοφόρα. Την εξηγώ στο βιβλίο μου που είναι, νομίζω, από τα ελάχιστα που προσπαθούν να σχεδιάσουν μια συνολική πολιτική για την αντιμετώπιση της Τουρκίας χωρίς φαντασιώσεις και λύσεις-πανάκεια αλλά με φιλόδοξο ρεαλισμό. Εμπεριέχει πολλές νέες ιδέες και προσπαθεί να συμβάλει σε ένα δημόσιο διάλογο που θεωρώ επειγόντως αναγκαίο για το καλό της χώρας μας. Ο κίνδυνος δίπλα μας είναι μεγάλος και δυστυχώς στρουθοκαμηλίζουμε ελπίζοντας ότι το διεθνές δίκαιο από μόνο του θα σταματήσει και θα τιμωρήσει την Τουρκία. Δυστυχώς πολλοί στη χώρα μας ζουν με τέτοιες φρούδες ελπίδες.

• Η απειλή του πολέμου είναι πάντα ο ανασταλτικός παράγοντας και προτάσσεται ως ο προφανής λόγος για τον οποίο καθίσταται μονόδρομος ο διάλογος. Άρα το δίλημμα είναι «διάλογος ή πόλεμος». Ή μήπως κατ’ εσάς, δεν υπάρχει καν τέτοιο δίλημμα;

Το πραγματικό δίλημμα που αντιμετωπίζουμε είναι ανάμεσα σε ένα αποτελεσματικό και διεκδικητικό διάλογο και τον σημερινό. Διεξάγουμε δηλαδή διαπραγματεύσεις χωρίς όρους, χωρίς κανόνες, χωρίς διεκδικήσεις, χωρίς θέσεις, χωρίς συμμάχους. Τι κέρδη να αποκομίσουμε έτσι για τη χώρα; Είναι πχ. χαρακτηριστικό ότι δεν έχουμε καταθέσει ποια ΑΟΖ θεωρούμε δική μας και προτιμήσαμε να μας καταδικάσει το Δικαστήριο της ΕΕ παρά να καταθέσουμε (όπως είχαμε υποχρέωση μέχρι το 2022) τους σχετικούς χάρτες!

Ο σημερινός διάλογος βασίζεται στην ψευδαίσθηση κάποιων ότι «υποχωρώντας λίγο» και  «σπρώχνοντας το τενεκεδάκι» πιο πέρα και μάλιστα υπό χειρότερους κάθε φορά όρους,  η «καυτή πατάτα» θα σκάσει τελικά στα χέρια  του επόμενου χειριστή που θα εμφανιστεί και ως ο υπεύθυνος. Όσο για την υπεράσπιση της πατρίδας ακόμη και στρατιωτικά αν χρειαστεί, δεν δείχνουμε όσο αποφασιστικοί απαιτείται. Στέλνουμε έτσι δυστυχώς μηνύματα χειρότερα και από διστακτικότητα με ενδεχομένως επικίνδυνες συνέπειες.

• Με δυο λόγια, ποια σημεία και ποιους στόχους πρέπει να μπαίνουν «ψηλά» στην ατζέντα της χώρας μας για τα ελληνοτουρκικά; 

Πρώτον, πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι έχουμε ένα τεράστιο πρόβλημα ενός επιθετικού γείτονα. Δεύτερον, ότι διεκδικεί ελληνικό έδαφος και αυτό θα έπρεπε να προκαλεί συναγερμό. Τρίτον, ότι για να τον αντιμετωπίσουμε χρειάζονται θυσίες, όχι ο σημερινός εφησυχασμός. Και τέταρτον, πρέπει να επιδιώκουμε κέρδη στις διαπραγματεύσεις που κάνουμε. Από εκεί κρίνεται η επιτυχία της εθνικής στρατηγικής.Αυτά και πολλά άλλα που αναλυτικά παρουσιάζω ως προτάσεις μου στο βιβλίο.

• Ο Υφυπουργός Εξωτερικών της περιόδου 2004-2009 πώς θα «βαθμολογούσε» συνολικά την εξωτερική πολιτική της χώρας μας σήμερα; Και ποιες «χτυπητές» διαφορές θα αναδείκνυε συγκρίνοντας την εξωτερική πολιτική εκείνης της περιόδου με την σημερινή;

Δεν θα ήθελα να βαθμολογήσω και θα παρεξηγηθώ αν συγκρίνω το τότε με το τώρα,  παρόλο που θα μπορούσα -πιστέψτε με – να πω πολλά. Έχω όμως μια εμπειρία δεκαετιών ως καθηγητής διεθνών σχέσεων και στρατηγικής στο ΕΚΠΑ αλλά και πάνω από δέκα χρόνια στην εξωτερική πολιτική επί του πεδίου. Και προσπαθώ με τα εφόδια αυτά να επισημάνω καλόπιστα σημερινά και κυρίως μελλοντικά προβλήματα και να αντιπροτείνω καλύτερους κατά τη γνώμη μου χειρισμούς για το καλό της χώρας. Δεν διεκδικώ κάποιο αξίωμα. Απλά δημοσιοποιώ την αγωνία μου για την «βοή των πλησιαζόντων γεγονότων», κάπως σαν τον σεισμολόγο που βλέπει τη γη υπόκωφα να σείεται και οφείλει με το βάρος της γνώσης του να προειδοποιήσει.

• Εν όψει εκδήλωσης θα θέλαμε ένα σχόλιό σας και για τους ομιλητές, πρώην υπουργούς Σπ. Σπηλιωτόποουλο και Α. Λοβέρδο… για την προσφορά του καθενός…

Το ότι τους επέλεξα ως συμπαρουσιαστές δείχνει τη μεγάλη εκτίμηση που τρέφω απέναντί τους. Γνωρίζομαι και με τους δυο από παλιά, με τον πολύπειρο κ.Λοβέρδο από τα πανεπιστημιακά χρόνια, ενώ με τον Σπήλιο μας συνδέει μια στενή φιλία και η συνυπηρέτηση στην ίδια κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή. Εκλεκτοί πολιτικοί που λείπουν δυστυχώς από τη Βουλή. Επιτρέψτε μου να ευχαριστήσω θερμά και τον αγαπητό Φωκίωνα Ζαΐμη που είχε την ευγενή πρωτοβουλία να μας καλέσει στην Πάτρα και να οργανώσει τη σημερινή εκδήλωση.

ΑΧΑΪΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ / ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ