Ως ένα ακόμη βέλος στη θεραπευτική τους φαρέτρα που ενδεχομένως μπορεί να στοχεύσει τον πόνο (καρκινικό, νευροπαθητικό) βλέπουν οι Ελληνες γιατροί τη φαρμακευτική κάνναβη που πλέον συνταγογραφείται στη χώρα μας.

Και όπως συμβαίνει με κάθε νέο φαρμακευτικό όπλο που προστίθεται στο δύσκολο πεδίο χρόνιων επώδυνων ασθενειών και για την αντιμετώπισή τους, απαιτείται, όπως επισημαίνουν, σαφές πλαίσιο χορήγησης και αυξημένα αντανακλαστικά τόσο από τους ειδικευμένους γιατρούς που έχουν δυνατότητα συνταγογράφησης όσο και από τους ασθενείς που θα τα λάβουν.

Ο ειδικός κωδικός στο σύστημα ηλεκτρονικής συνταγογράφησης της ΗΔΙΚΑ για τη χορήγηση φαρμακευτικής κάνναβης ενεργοποιήθηκε πριν από δύο εβδομάδες και ενώ είχε προηγηθεί η τροφοδοσία της αγοράς. Δύο μεγάλες ελληνικές φαρμακευτικές εταιρείες (ΦΑΡΜΑΣΕΡΒ και LAVIPHARM) διαθέτουν τα φάρμακα, που παράγονται σε μονάδα στην Κορινθία (Tikun Olam).

Αρθρίτιδα

Σύμφωνα με στοιχεία που έχει το «ΘΕΜΑ», έχουν συνταγογραφηθεί μερικές δεκάδες σκευάσματα φαρμακευτικής κάνναβης, περίπου 70 μέχρι και την περασμένη Παρασκευή. Σημειώνεται πως πρόκειται για φάρμακο συνταγογραφούμενο, το οποίο όμως δεν αποζημιώνεται από τον ΕΟΠΥΥ, συνεπώς το πληρώνει εξ ολοκλήρου ο ασθενής. Από το δελτίο τιμών του υπουργείου Υγείας προκύπτει εύρος τιμής από 75,41 έως 165,91 ευρώ.

Το πρώτο σκεύασμα δόθηκε σε ασθενή με ψωριασική αρθρίτιδα, ρευματολογικό αυτοάνοσο νόσημα που προκαλεί μεταξύ άλλων αφόρητους πόνους.

«Εμείς ως γιατροί, αλγολόγοι, ειδικευμένοι στον πόνο, χαιρόμαστε που έχουμε ακόμη ένα σκεύασμα στη διάθεσή μας. Οτιδήποτε φαρμακευτικό μπορεί να βοηθήσει στην αντιμετώπιση του πόνου είναι σημαντικό. Αλλά προφανώς δεν λύθηκε το πρόβλημα του πόνου στην Ιατρική. Είναι ένα δύσκολο πεδίο που επιχειρούμε να χαρτογραφήσουμε με γνώμονα την ανακούφιση των ασθενών», λέει στο «ΘΕΜΑ» η αναισθησιολόγος, διευθύντρια ΜΕΘ στο Αντικαρκινικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Θεαγένειο», υπεύθυνη Ιατρείου Πόνου του νοσοκομείου, Σουζάνα Ανίσογλου.

Συμπληρώνει, μάλιστα, πως η χορήγηση των ελληνικών φαρμάκων προϋποθέτει κυρίως και πρωτίστως την εκπαίδευση των επαγγελματιών υγείας, δηλαδή των γιατρών και των φαρμακοποιών, και φυσικά των ασθενών και των φροντιστών τους. «Είναι κάτι νέο για όλους μας, και σε ό,τι αφορά τη φαρμακευτική κάνναβη – μία από τις ελεγχόμενες ουσίες όπως την ονομάζουμε οι αναισθησιολόγοι, που μπαίνει για πρώτη φορά στο ιατρικό οπλοστάσιο- , και σε ό,τι αφορά τη διαθέσιμη φαρμακοτεχνική μορφή της. Τα σκευάσματα των 5 και 10 γρ. που διατίθενται περιέχουν ολόκληρα ξηρά άνθη του φυτού κάνναβης και συνοδεύονται από συσκευή ατμίσματος. Πρόκειται για εισπνεόμενο φάρμακο, με τιτλοποίηση δόσης, δηλαδή με δοσολογία που χορηγείται σταδιακά και εξατομικευμένα στους ασθενείς», εξηγεί η κυρία Ανίσογλου.

Τη σωστή θέση των νέων σκευασμάτων μέσα στο φαρμακευτικό οπλοστάσιο επιχειρεί να ορίσει και ο αντιπρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας για τα κανναβινοειδή, δρ Αίας-Θεόδωρος Παπασταύρου. «Στην παρούσα φάση η κυκλοφορία τους συνοδεύεται από αυξημένες προσδοκίες – ευλόγως γιατί ο πόνος είναι μείζον ιατρικό θέμα. Ωστόσο, αυτά τα φάρμακα δεν είναι πανάκεια. Είναι φάρμακα δεύτερης γραμμής. Πρώτα θα χορηγήσουμε τα συμβατικά φάρμακα στους ασθενείς και μετά, εφόσον δεν υπάρχει αποτελεσματική κάλυψη, θα προχωρήσουμε στη φαρμακευτική κάνναβη», λέει ο ειδικός μιλώντας στο «ΘΕΜΑ». Σημειώνει, μάλιστα, πως τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη η ιατρική κοινότητα είναι ανέτοιμη για τη χορήγηση σκευασμάτων φαρμακευτικής κάνναβης, προσθέτοντας πως «η κυκλοφορία τους φαίνεται να προέκυψε ως αποτέλεσμα ενός έντονου ακτιβισμού».

Στοχεύουν στον πόνο

Περίπου 100 εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ υποφέρουν από χρόνιο πόνο. Στην Ευρώπη υπολογίζονται σε 70 εκατομμύρια. Στην Ελλάδα ακριβή δεδομένα δεν υπάρχουν, ωστόσο πρόσφατη μελέτη μέτρησε περίπου 6.000 ασθενείς στα Ιατρεία Πόνου, από τους οποίους οι 2.500 με νευροπαθητικό πόνο.

Σύμφωνα με γιατρούς στα Ιατρεία Πόνου, οι δύο μεγάλες κατηγορίες ασθενών τους οποίους αφορά η φαρμακευτική κάνναβη είναι οι ογκολογικοί ασθενείς, καθώς και εκείνοι που έχουν τη διάγνωση του νευροπαθητικού πόνου (προκαλείται από βλάβη ή δυσλειτουργία του περιφερικού ή του κεντρικού νευρικού συστήματος).

«Τα σκευάσματα που κυκλοφορούν έχουν περιεκτικότητα ανθών στην ψυχοδραστική ουσία Δ9 – τετραϋδροκανναβινόλη μεγαλύτερη από 0,2%. Με βάση τις ενδείξεις, μπορούν οι αναισθησιολόγοι, οι νευρολόγοι, οι παθολόγοι-ογκολόγοι και οι ρευματολόγοι να τα συνταγογραφούν σε ασθενείς με καρκίνο ή με τη νόσο HIV/AIDS για τη ναυτία και τον έμετο, σε ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας για τον πόνο και τη σπαστικότητα, σε ασθενείς που λαμβάνουν παρηγορική/ανακουφιστική φροντίδα και σε ασθενείς με χρόνιο ανθεκτικό πόνο που δεν ανταποκρίνεται σε άλλες διαθέσιμες θεραπείες ή όταν οι διαθέσιμες θεραπείες δεν γίνονται καλά ανεκτές από τον ασθενή», λέει περιγράφοντας το πλαίσιο συνταγογράφησης η κυρία Ανίσογλου.

Ενδεικτικά, φαρμακευτική κάνναβη δεν επιτρέπεται να χορηγείται σε άτομα ηλικίας έως 18 χρόνων, σε έγκυες και λεχωίδες, καθώς και σε άτομα με ψυχιατρική ασθένεια ή με σχετικό οικογενειακό ιστορικό. Ιδιαίτερη προσοχή συστήνεται όταν η χορήγηση αφορά ηλικιωμένους, καθώς και καρδιολογικούς ασθενείς.