Κάθε εκπαιδευτικός μπορεί να συμβάλλει στην προσπάθεια για ασφαλές σχολείο, όταν:

– Δημιουργεί παιδαγωγική σχέση η οποία βασίζεται στην εμπιστοσύνη και στοχεύει τόσο στην αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας όσο και στην ολόπλευρη ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών. Στο πλαίσιο αυτό διαμορφώνει κλίμα αμοιβαίου σεβασμού στην τάξη και περνάει το μήνυμα ότι το σχολείο ανήκει στους μαθητές του και αποτελεί ένα φιλόξενο περιβάλλον.

– Υιοθετεί τη θέση ότι όλοι οι μαθητές μπορούν να επιτύχουν στο σχολείο και να έχουν λειτουργική συμπεριφορά.

– Δεν κάνει διακρίσεις και μεταχειρίζεται όλους τους μαθητές με τον ίδιο σεβασμό.

– Έχει ενεργή παρουσία στον χώρο του σχολείου, είναι διαθέσιμος για τη διαχείριση ιδιαίτερων, σοβαρών ή μη, καταστάσεων και δείχνει ενδιαφέρον για τους μαθητές.

– Προσπαθεί να κατανοεί τις διάφορες μορφές συμπεριφοράς των μαθητών, λαμβάνοντας υπόψη τόσο το πλαίσιο μέσα στο οποίο αυτές εκδηλώνονται όσο και το αναπτυξιακό στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι μαθητές, ώστε να προσαρμόζει κατάλληλα τις παιδαγωγικές του παρεμβάσεις..

– Λειτουργεί ως θετικό πρότυπο συμπεριφοράς (θετική/αγωνιστική στάση ζωή)

– Φροντίζει για την επαγγελματική και προσωπική του εξέλιξη, η οποία αποτελεί παράγοντα προστασίας απέναντι στον κίνδυνο επαγγελματικής εξουθένωσης και έχει θετικές επιπτώσεις στο έργο του και στους μαθητές.

– Δημιουργεί συνθήκες που επιτρέπουν την έκφραση, το μοίρασμα και την επεξεργασία των συναισθημάτων. Η παρακολούθηση σχετικών εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών προγραμμάτων που διενεργούν αρμόδιοι φορείς μπορεί να βοηθήσει αυτή την προσπάθεια.

– Προωθεί την ομαδικότητα στην τάξη και το σχολείο και αξιοποιεί ομαδοσυνεργατικές μεθόδους. Η αξιοποίηση των ομάδων στην εκπαιδευτική διαδικασία έχει αποδειχθεί πολλαπλά επωφελής για τη λειτουργία ολόκληρης της σχολικής κοινότητας.

– Προάγει μια ουσιαστική σχέση μεταξύ όλων των μελών της σχολικής κοινότητας.

– Εφαρμόζει προγράμματα πρόληψης και αγωγής υγείας. Τα προγράμματα αυτά καλλιεργούν βασικές προσωπικές και διαπροσωπικές δεξιότητες, όπως την αποτελεσματική επικοινωνία, την έκφραση συναισθημάτων, την επίλυση προβλημάτων, την επίλυση συγκρούσεων, τη διαχείριση του θυμού κ.ά. Η εφαρμογή τους συμβάλλει στη δημιουργία θετικού κλίματος τόσο στην τάξη όσο και στην ευρύτερη σχολική κοινότητα. Επιπλέον, έρευνες έχουν δείξει ότι τα προγράμματα αυτά έχουν μακροχρόνια θετικά αποτελέσματα στη μείωση των αποβολών και της παραβατικότητας (η παρέμβαση πχ. που κάνουμε στα σχολεία σαν ΕΣΥΝ είναι μέσα στα πλαίσια της πρόληψης κατά των εξαρτήσεων).

– Στηρίζει τους μαθητές κατά τη μετάβασή τους από τη μια σχολική βαθμίδα στην άλλη.

– Επιδιώκει να συζητούνται ανοιχτά τα θέματα ασφάλειας στον Σύλλογο Διδασκόντων, ώστε να διαμορφώνεται κοινή στάση και πολιτική. Η συζήτηση αυτή χρειάζεται να αφορά και την καθιέρωση διαδικασιών μέσα από τις οποίες οι μαθητές θα αισθάνονται ασφαλείς να μοιραστούν τις ανησυχίες τους ή να αναφέρουν περιστατικά.

– Συζητά ανοικτά τα ζητήματα ασφάλειας με τους μαθητές, καθιστώντας σαφείς τους κανόνες και τα όρια. Ενθαρρύνει τους μαθητές να μοιραστούν ανησυχίες ή να αναφέρουν δυσκολίες και περιστατικά, να συνειδητοποιήσουν ότι είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για τις πράξεις τους και ότι η τήρηση των κανόνων και των ορίων επαφίεται σε όλα τα μέλη της σχολικής κοινότητας.

– Επιδιώκει τη συμμετοχή των γονιών/κηδεμόνων στη ζωή του σχολείου. Οι μαθητές των οποίων οι γονείς συμμετέχουν ενεργά στην εξέλιξή τους εντός και εκτός σχολείου παρουσιάζουν μεγαλύτερες πιθανότητες για σχολική επιτυχία και αποχή από αντικοινωνικές μορφές συμπεριφοράς.

– Μεριμνά για την ανάπτυξη ενός δικτύου επικοινωνίας και συνεργασίας ανάμεσα στην τοπική κοινωνία και τη σχολική κοινότητα.

– Διενεργεί ενεργητικές εφημερίες.

– Δηλώνει σαφώς και εμπράκτως την απόλυτη αντίθεσή του στην κατοχή και χρήση αλκοόλ, ψυχοτρόπων ουσιών ή αντικειμένων που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν από τους μαθητές ως όπλα.

– Εφόσον χρειαστεί να επιβάλλει κυρώσεις για μια πράξη, φροντίζει αυτές να μην είναι δυσανάλογες και να βοηθούν τους μαθητές να μάθουν από τα λάθη τους και να αναπτύξουν νέες δεξιότητες και εναλλακτικές μορφές συμπεριφοράς.

– Φροντίζει να πάρει βοήθεια και υποστήριξη από εξειδικευμένους φορείς για την αντιμετώπιση δύσκολων καταστάσεων στον χώρο του σχολείου ή για τη στήριξη μαθητών με δυσλειτουργικές μορφές συμπεριφοράς.

– Εντοπίζει τους παραμελημένους ή κακοποιημένους μαθητές και, σε συνεργασία με τη διεύθυνση του σχολείου, φροντίζει για την υποστήριξη αυτών και των οικογενειών τους από εξειδικευμένους φορείς. Κατά τη διαδικασία αυτή είναι απολύτως αναγκαίο να διασφαλίζεται ο σεβασμός στην ιδιωτική ζωή και το απόρρητο.

^*  Πηγή: Τομέας Πρόληψης ΚΕ.Θ.Ε.Α.