Τράπεζες: Ουραγός στις αποδόσεις καταθέσεων η Ελλάδα

21 Δεκεμβρίου, 2024
8:07 μμ
ΠΟΛΙΤΕΙΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Ουραγός στα επιτόκια καταθέσεων συνεχίζει εμφανίζεται η χώρα μας έναντι του Ευρωπαϊκού μέσου όρου όπως σημειώνει η ενδιάμεση έκθεση της ΤτΕ. Στη σημαντικότερη σε όρους όγκου κατηγορία, τις καταθέσεις με συμφωνημένη διάρκεια έως 1 έτος, το επιτόκιο στην Ελλάδα (2,5%) κατά το δεκάμηνο του 2024 ήταν κατά περίπου 90 μονάδες βάσης χαμηλότερο έναντι του αντίστοιχου ευρωπαϊκού μέσου όρου.

Τα θετικά ωστόσο νέα είναι πως ανακάμπτει ο ρυθμός χορήγησης δανείων στους ιδιώτες.

Πορεία επιτοκίων

Τα επιτόκια καταθέσεων προθεσμίας, μετά την ανοδική τάση που ακολουθούσαν επί ένα έτος περίπου, παρέμειναν σχεδόν αμετάβλητα το δ΄ τρίμηνο του 2023 και τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 στην πλειονότητα των κατηγοριών, παρά τις μειώσεις στα επιτόκια πολιτικής του Ευρωσυστήματος. Εκτιμάται ότι τα πιστωτικά ιδρύματα, προκειμένου να περιορίσουν τις εκροές αποταμιευτικών πόρων από τους λογαριασμούς προθεσμίας προς εναλλακτικές τοποθετήσεις, αναβάλλουν την προσαρμογή των επιτοκίων που προσφέρουν στους καταθέτες.

Αντίθετα σε ότι συμβαίνει με τις αποδόσεις καταθέσεων οι τράπεζες τα πήγαν καλύτερα σε ότι αφορά το κόστος τραπεζικού δανεισμού. Το κόστος τραπεζικού δανεισμού των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών εν γένει υποχώρησε το τρέχον έτος σε συνέπεια με το μετριασμό του νομισματικού περιορισμού κατά τους τελευταίους μήνες και την αποκλιμάκωση του κόστους αναχρηματοδότησης των τραπεζών από τις αγορές κεφαλαίων και ομολόγων.

Ειδικότερα, τα επιτόκια στις περισσότερες κατηγορίες τραπεζικών χορηγήσεων προς ΜΧΕ κατέγραψαν τάσεις σταθεροποίησης ή και υποχώρησης, με συνέπεια το μεσοσταθμικό επιτόκιο στα επιχειρηματικά δάνεια τακτής λήξης να μειωθεί κατά μέσο όρο την περίοδο Ιανουαρίου Οκτωβρίου σε 5,5%, 25 μονάδες βάσης χαμηλότερα από τη μέση τιμή του 2023.

Τα επιτόκια στα δάνεια προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις (που αντιπροσώπευαν περίπου το 25% της ακαθάριστης ροής επιχειρηματικών δανείων με τακτή λήξη το 2024) κατέγραψαν μειώσεις μόλις από τα μέσα του τρέχοντος έτους, με συνέπεια – λόγω της προηγηθείσας ανοδικής τάσης τους – το μεσοσταθμικό επιτόκιο να διαμορφωθεί το τρέχον έτος κατά μέσο όρο σε 5,9%, ελαφρώς υψηλότερα έναντι της μέσης τιμής του 2023.

Πορεία δανείων

Ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τραπεζικών δανείων προς τις ΜΧΕ το δεκάμηνο Ιανουαρίου Οκτωβρίου 2024 ενισχύθηκε και διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο σε 8,5%, έναντι μέσης τιμής 6,5% το 2023 . Το δεκάμηνο, η μέση μηνιαία καθαρή ροή τραπεζικής χρηματοδότησης προς ΜΧΕ ήταν 590 εκατ. ευρώ, έναντι 43 εκατ. ευρώ το ίδιο διάστημα του 2023.
Παρομοίως, η μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή τραπεζικών δανείων καθορισμένης διάρκειας προς τις ΜΧΕ την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2024 ανήλθε σε 2,0 δισεκ. ευρώ (έναντι 1,3 δισεκ. ευρώ το δεκάμηνο του 2023).

Η επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης προς τις επιχειρήσεις συνδέεται με την ενίσχυση της ζήτησης τραπεζικών δανείων, ιδίως εκ μέρους των μεγάλων επιχειρήσεων.
Τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα άντλησαν πόρους από τις εισροές καταθέσεων λιανικής, μέσω της έκδοσης ομολόγων και σε κάποιο βαθμό από τη διατραπεζική αγορά του εξωτερικού.
Επίσης, την παροχή επιχειρηματικών πιστώσεων ενίσχυσαν τα προγράμματα συγχρηματοδότησης και εγγυοδοσίας αναπτυξιακών φορέων (βλ. Ενότητα 2 του παρόντος κεφαλαίου), καθώς και τα τραπεζικά δάνεια συγχρηματοδότησης των επενδυτικών σχεδίων τα οποία εντάσσονται στο Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).

Ο μέσος ετήσιος ρυθμός μεταβολής των τραπεζικών δανείων προς τα νοικοκυριά έγινε λιγότερο αρνητικός τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 (-1,1%) σε σύγκριση με τη μέση τιμή του 2023 (-2,4%). Αυτή η εξέλιξη οφείλεται αφενός στα στεγαστικά δάνεια, τα οποία κατέγραψαν μειωμένο ρυθμό συρρίκνωσης, και αφετέρου στην καταναλωτική πίστη, ο ρυθμός μεταβολής της οποίας ήταν θετικός και συνέχισε να επιταχύνεται.