Πέντε χρόνια. Δεκάδες ανακοινώσεις. Μία λεωφόρος μήκους περίπου μισού χιλιομέτρου. Πλαστικά πορτοκαλί κιγκλιδώματα που γράφουν «Προσοχή έργα» και ταμπέλες που ενημερώνουν πως ο δρόμος είναι κλειστός: αυτό είναι το σκηνικό ενός σίριαλ με επεισόδια που ξεκινούν δεκαετίες πριν και «παίζονται» – ακόμη πιο δυναμικά – μέχρι και σήμερα. Το «άνοιγμα» της Βασιλίσσης Ολγας, του πιο πολύπαθου ελληνικού δρόμου, έχει καθυστερήσει και απ’ ό,τι φαίνεται το αίσιο τέλος θα αργήσει κι άλλο να έρθει.
Η ιστορία της Βασιλίσσης Ολγας ξεκινά το μακρινό 1998, τότε που θα εντασσόταν στον σχεδιασμό για την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων από το Καλλιμάρμαρο έως τον Κεραμεικό. Η αρχική αυτή σκέψη δεν προχώρησε ποτέ και το σχέδιο για αλλαγές στη λεωφόρο παρέμενε κλειδωμένο στα συρτάρια των υπευθύνων μέχρι τον Μάιο του 2020, τότε που ο δρόμος «έκλεισε» λόγω… κορωνοϊού. Η συζήτηση για το τι θα γίνει με τη Βασιλίσσης Ολγας ξανάνοιξε επί δημαρχίας Κώστα Μπακογιάννη, με τη λεωφόρο να εντάσσεται πια στην πιλοτική εφαρμογή του «Μεγάλου Περιπάτου». Το 2023 ξεκινά και η κατασκευή των έργων πεζοδρόμησης, μετά και την υπογραφή της σύμβασης της Ανάπλασης ΑΕ με την ανάδοχο κατασκευαστική εταιρεία.
Από την πρώτη στιγμή, βέβαια, είχε γίνει αντιληπτό πως τα αρχαιολογικά ευρήματα και οι ανασκαφικές εργασίες θα ήταν ένας από τους σημαντικότερους λόγους που η παράδοση του έργου θα καθυστερούσε. «Είναι μια πόλη κάτω από την πόλη» συνήθιζαν να λένε όσοι ασχολούνταν με το κομμάτι της ανάπλασης της λεωφόρου.
Παρά το γεγονός ότι το έργο έχει ουσιαστικά ολοκληρωθεί, εξακολουθεί να μην παραδίδεται στους πολίτες, εξαιτίας καθυστερήσεων και γραφειοκρατικών εμποδίων που βάζουν τόσο υπουργεία όσο και οι υπεύθυνοι που έχουν αναλάβει την υλοποίηση του έργου. Το έργο έχει κοστίσει περίπου 6 εκατομμύρια ευρώ – ενταγμένο στον Μεγάλο Περίπατο – και η πολύχρονη καθυστέρηση, σύμφωνα με πηγές στον Δήμο Αθηναίων, όχι μόνο στερεί από την πόλη μια κρίσιμη κυκλοφοριακή αρτηρία, αλλά συνεπάγεται και σπατάλη δημοσίου χρήματος, καθώς εργοτάξια και εργολαβίες παρατείνονται συνεχώς. Οπως έχει τονίσει, άλλωστε, ο δήμαρχος, «τα υπερκοστοβόρα έργα βιτρίνας του Μεγάλου Περίπατου, της Πανεπιστημίου και της Βασιλίσσης Ολγας που επιβάρυναν τους πολίτες με εκατομμύρια ευρώ, τελειώνουν εδώ – εμείς υπηρετούμε το συμφέρον των πολιτών της Αθήνας».
Σύμφωνα με πληροφορίες, η καθυστέρηση φαίνεται να οφείλεται σε ένα… πινγκ πονγκ μεταξύ υπουργείου Μεταφορών και Αποκεντρωμένης Διοίκησης σχετικά με τις εγκρίσεις των αλλαγών που προτείνονται στη μελέτη. Παρότι, λοιπόν, το υπουργείο έχει βγάλει σχετική ανακοίνωση ότι η έγκριση πρέπει να περάσει από το ίδιο, φαίνεται πως δεν αναλαμβάνει την ευθύνη και πετά το μπαλάκι.
Αυτή την αναίτια καθυστέρηση, όμως, δεν μπορούν να εξηγήσουν ούτε εκείνοι, τους οποίους εκ των πραγμάτων αφορά το άνοιγμα της λεωφόρου, δηλαδή οι ίδιοι οι Αθηναίοι. Στις αρχές του περασμένου μήνα, κατά τη διάρκεια του συμμετοχικού εργαστηρίου του Δήμου Αθηναίων για την «Ανοιχτή Γειτονιά 15 λεπτών», οι κάτοικοι της 2ης Δημοτικής Κοινότητας πήραν θέση για το ζήτημα. Στο ερώτημα εάν πιστεύουν ότι πρέπει να ανοίξει η Βασιλίσσης Ολγας για τα αυτοκίνητα, η συντριπτική πλειονότητα (83%), έδωσε θετική απάντηση, με μόλις το 17% να εκφράζει την αντίθεσή του. Σχεδόν 1 στους 2 θεωρεί πως η μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης είναι το σημαντικότερο όφελος από το άνοιγμα της λεωφόρου ενώ για το 20% των ερωτηθέντων είναι σημαντικό που ο δρόμος θα λειτουργεί ως πολυτροπικός, δηλαδή με συνύπαρξη ΜΜΜ, ΙΧ, πεζών μέσα από σαφείς κανόνες.
«Ανοίγει με σχέδιο»Μάλιστα, τότε, ο δήμαρχος Αθηναίων είχε αναλύσει με λεπτομέρεια το έργο για το άνοιγμα της Βασιλίσσης Ολγας ως δρόμου ήπιας κυκλοφορίας, δίνοντας έμφαση στα πολλαπλά οφέλη που απορρέουν από αυτή την αλλαγή. «Η Βασιλίσσης Ολγας δεν μπορεί να παραμένει κλειστή, κόβοντας την Αθήνα στα δύο. Ανοίγει με σχέδιο, νομιμότητα και ισορροπία. Δεν είναι πια δρόμος για λίγους, αλλά ένας άξονας για όλους» είχε επισημάνει.
Με βάση, άλλωστε, την πλήρη κυκλοφοριακή μελέτη, που εκπονήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, προβλέπεται η συνολική βελτίωση της κυκλοφορίας με μεγάλη μείωση καθυστερήσεων, έως και 20%, καθώς και μείωση ρύπων στην ευρύτερη περιοχή. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη μελέτη η Βασιλίσσης Ολγας θα λειτουργεί ως πολυτροπικός διάδρομος (πεζοί, ποδηλάτες, τραμ, τρόλεϊ και λίγα ΙΧ με χαμηλή ταχύτητα έως 20 χλμ./ώρα), με τις επιπτώσεις στα μέσα μαζικής μεταφοράς να αναμένεται, βάσει των ειδικών, να είναι πολύ μικρές. Βασικοί άξονες της μελέτης είναι ότι δημιουργείται εκτεταμένη διαδρομή πεζών με πράσινο, από το Ζάππειο έως τους Στύλους του Ολυμπίου Διός ενώ το σχέδιο ανάπλασης δεν αλλάζει. Χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση, διορθώνονται παραλείψεις και προχειρότητες του παρελθόντος. Η διέλευση ΙΧ δεν επηρεάζει τις αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την Πύλη του Αδριανού ενώ στόχος είναι η βιώσιμη κινητικότητα, η καλύτερη ροή και η λιγότερη δυνατή ρύπανση.
Αξίζει να σημειωθεί πως τις επόμενες μέρες τα έργα για την αναστροφή της λεωφόρου Αμαλίας θα εξασφαλίσουν καλύτερη ροή κυκλοφορίας στο κέντρο της πόλης, καθώς οι κάτοικοι της Πλάκας δεν θα χρειάζεται να κάνουν τον γύρο της πλατείας Συντάγματος για να πάνε σπίτι τους.
«Η Βασιλίσσης Ολγας πρέπει να ανοίξει – και πρέπει να ανοίξει τώρα. Πέντε χρόνια για ένα έργο μισού χιλιομέτρου είναι υπερβολή, είναι άδικο και είναι ντροπή για μια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Το έργο είναι ολοκληρωμένο κατά 90%, σύμφωνα με την ενημέρωση που έχουμε και παραμένει μία εκκρεμότητα, ένα τεχνικό βήμα που αφορά το τραμ. Η δημοτική μας αρχή παρακολουθεί καθημερινά την πορεία του έργου και πιέζει θεσμικά για την άμεση ολοκλήρωσή του. Είμαστε αποφασισμένοι να προχωρήσουμε μέχρι τέλους σύμφωνα με όσα έχουμε εξαγγείλει στους Αθηναίους. Το άνοιγμα της Βασιλίσσης Ολγας είναι πλέον ζήτημα αξιοπρέπειας, λογικής και σεβασμού προς την πόλη και τους ανθρώπους της» δηλώνει στα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Αθηναίων Χάρης Δούκας, λίγο πριν βρεθεί στην εναρκτήρια συνεδρίαση του παγκόσμιου συνεδρίου δημάρχων του δικτύου πόλεων C40 στο Ρίο ντε Ζανέιρο, ως βασικός ομιλητής.
Τρία υπουργεία κατά Δούκα για τη Βασ. Ολγας
Ενα ακόμη επεισόδιο στο… πολυετές σίριαλ παίχτηκε με τη σύμπλευση τριών υπουργείων, τα οποία τάχθηκαν κατά του δημάρχου Αθηναίων. Με κοινή τους δήλωση στα τέλη του καλοκαιριού τόνιζαν πως η τήρηση του θεσμικού πλαισίου για οποιαδήποτε τροποποίηση της λειτουργίας της οδού Βασιλίσσης Ολγας είναι απαραίτητη. Πρόκειται για τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πολιτισμού, Υποδομών και Μεταφορών, τα οποία επισημαίνουν αρχικά ότι «προτεινόμενες παρεμβάσεις στον εγκεκριμένο τρόπο λειτουργίας της οδού Βασιλίσσης Ολγας προϋποθέτουν εκ νέου αποφάσεις των αρμόδιων υπηρεσιών των συναρμόδιων υπουργείων», σημειώνοντας πως «η οδός Βασιλίσσης Ολγας βρίσκεται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου της Αθήνας, ενώ κατά τη διάρκεια του εν εξελίξει έργου της ανάπλασης έχουν αποκαλυφθεί σημαντικές αρχαιότητες, οι οποίες συντηρούνται και αναδεικνύονται. Συγχρόνως, αποτελεί κοινόχρηστο χώρο ιδιαίτερης σημασίας. Επομένως, οι σχετικές πρωτοβουλίες του Δήμου Αθηναίων, όπως ανακοινώθηκαν, δεν παράγουν έννομα αποτελέσματα. Ο Δήμος καλείται να τηρήσει τις προβλεπόμενες από το θεσμικό πλαίσιο διαδικασίες», καταλήγει η κοινή ανακοίνωση των τριών υπουργείων.
