– Η πρώτη Γυναίκα Αντιστράτηγος ΕΛ.ΑΣ. ε.α., μας δίνει τα «φώτα» της για το μέγα κοινωνικό πρόβλημα. Σ’ ένα τετ α τετ με την «Πολιτεία», στην Πάτρα, παρουσίασε σοκαριστικά στοιχεία για τη βία των νέων κι είπε ότι η αντιμετώπιση δεν θα «έλθει» μόνο με τιμωρητικά μέτρα…

του Αχιλλέα Ροδίτη (από εφημ. ΠΟΛΙΤΕΙΑ)

Ένα πρώτο πέρασμα από την Πάτρα της πρώτης Γυναίκας Αντιστρατήγου της ΕΛ.ΑΣ. εν αποστρατεία, Ζαχαρούλας Τσιριγώτη, στο πλαίσιο της προεκλογικής της περιοδείας ως υποψήφια Ευρωβουλευτής με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, στάθηκε ευκαιρία για εμάς ώστε να αντλήσουμε γνώση και θέσεις γύρω από τη βία των νέων. Κι είναι ενδιαφέροντα και άξια προσοχής τα στοιχεία που εκείνη μας αποκάλυψε.

Πρώτα απ’ όλα, ότι η βία ανηλίκων με στοιχεία στην Ελλάδα εξελίχθηκε κάπως έτσι…:

• Περίπου δύο μαθητές καθημερινά έπεφταν θύματα επίθεσης, κλοπής ή απόπειρας το 2022.
• Οι συνολικές υποθέσεις ανηλίκων με τις οποίες ασχολήθηκαν οι υπηρεσίες της Αστυνομίας αυξήθηκαν κατά 60%, από 4.229 το 2020 σε 6.780 το 2023
• Το ίδιο διάστημα οι ανήλικοι παραβάτες από 4.864 το 2020 έφτασαν 10.776 το 2023 (μόνο για το πρώτο οκτάμηνο)
• Υπάρχει αύξηση ξυλοδαρμών και συμπλοκών. Το 2020, η Αστυνομία διαχειρίστηκε 126 υποθέσεις που αφορούσαν σωματικές βλάβες ανηλίκων, ενώ το πρώτο οκτάμηνο του 2023 διαχειρίστηκε 377 (αύξηση 199%)
• Αρκετά περιστατικά καταγράφηκαν εντός σχολικών συγκροτημάτων, ενώ τα κρούσματα bullying αναφέρονται όλο και πιο συχνά
• Αύξηση παρατηρείται και στις υποθέσεις οπλοφορίας, από 72 υποθέσεις το 2000 σε 201 το 2023 (179%).

Επίσης:

• 1 στα 3 παιδιά σε όλη την χώρα, δηλώνει ότι έχει δεχθεί bullying
• 1 στα 4 παιδιά, αισθάνεται πώς το σχολείο δεν του μαθαίνει να μην εκφοβίζει τους συμμαθητές τους
• 1 στα 3 παιδιά που δηλώνει ότι ξοδεύει πολλές ώρες σε οθόνες ημερησίως, βιώνει σχολικό εκφοβισμό (Πηγή, Χαμόγελο του Παιδιού, 2023)

ΕΙΔΗ ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΣ

Αλλά ποια είναι τα κύρια χαρακτηριστικά περιστατικών βίας με δράστες ανήλικους; Η κα Τσιριγώτη τονίζει πως υπάρχουν διαφοροποιήσεις… 1) Στη μορφή της βίας που ασκείται (σωματική, ψυχολογική, κ.α.), 2) Στα χαρακτηριστικά των δραστών και των θυμάτων, 3) Στις συνθήκες εκδήλωσης της βίας. Όμως προσθέτει πως τα σημεία που συγκλίνουν οι συγκεκριμένες συμπεριφορές με τις εκδηλώσεις βίας των ενηλίκων αφορούν τόσο στην ένταση του φαινομένου  (ποσοτική αύξηση περιστατικών σε όλο το ηλικιακό φάσμα της εφηβείας), όσο και στην ποιοτική τους διάσταση (σκληρότητα, γενικευμένη απαξίωση αρχών και αξιών).

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ

Οι επιπτώσεις της βίας αφορούν τους άμεσα εμπλεκόμενους, αλλά και το ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο όπου λαμβάνει χώρα. Η υποψήφια Ευρωβουλευτής που ως υψηλόβαθμο στέλεχος της ΕΛ.ΑΣ. έχει ασχοληθεί σε βάθος με το πρόβλημα, εξηγεί ότι δεν είναι μόνο τα σωματικά και ψυχικά τραύματα και οι επιπτώσεις στις διαπροσωπικές σχέσεις των θυμάτων, ούτε η εμπλοκή με τον νόμο των θυτών, είναι και οι συνέπειες στο οικογενειακό και στενό κοινωνικό περιβάλλον και στο σχολείο, καθώς και ευρύτερα.

_{ΑΡΚΟΥΝ ΤΑ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑ ΜΕΤΡΑ;}

«Τόσο η βίαιη όσο και η παραβατική συμπεριφορά είναι σύνθετα και πολυπαραγοντικά φαινόμενα», μας εξηγεί η κα Τσιριγώτη, παρέχοντας μας το απόσταγμα πολύχρονης εμπειρίας της. «Δεν προκύπτουν ποτέ από μία και μόνον αιτία, αλλά θα πρέπει να συνυπάρξουν ταυτόχρονα πολλοί και διαφορετικοί παράγοντες προκειμένου ένα άτομο να γίνει βίαιο ή και να εκδηλώσει οποιαδήποτε παραβατική συμπεριφορά», προσθέτει.

Και καταλήγει: «Συνεπώς, οποιαδήποτε απόπειρα ερμηνείας του φαινομένου της βίας και παραβατικότητας των νέων πρέπει να συμπεριλαμβάνει όλες του τις διαστάσεις, και ως προς την εμφάνιση του, αλλά και ως προς την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που επιφέρει».

Και το ερώτημά μας: Αρκεί, άραγε, η αυξημένη αστυνόμευση και η αυστηροποίηση των ποινών για να αντιμετωπιστεί  το φαινόμενο; 

Ιδού η απάντησή της:

«Το πρόβλημα δεν είναι σε καμία περίπτωση μόνο αστυνομικό, ούτε επιλύεται με βασική αντίδραση την αύξηση της τιμωρητικότητας». Για τον αποτελεσματικό έλεγχο της νεανικής βίας και παραβατικότητας, μεταξύ άλλων, απαιτούνται:

• θεσμική αναγνώριση συγκεκριμένων μορφών βίας,
• πολιτικές κοινωνικής πρόληψης του φαινομένου,
• ορθολογική πολιτική δημόσιας ασφάλειας,
• οι όποιες παρεμβάσεις γίνονται θα πρέπει να συμπεριλαμβάνουν όλους τους εμπλεκόμενους (γονείς, σχολείο, μαθητές, τοπική κοινότητα, αστυνομία κ.α.)
• να έχουν συνέχεια και να μην είναι αποσπασματικές,
• να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
• Οικογένεια και καλές πρακτικές αντιμετώπισης του προβλήματος
• αποδοχή και αναγνώριση του προβλήματος,
• συνεργασία με το σχολείο, την τοπική κοινότητα, κ.α.,
• αναζήτηση εξατομικευμένης υποστήριξης παιδιού και οικογένειας.

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΝΕΑΝΙΚΗ ΒΙΑ

Συνολικά τα μέτρα που τίθενται σ’ εφαρμογή για την αντιμετώπιση της βίας ανηλίκων είναι τα παρακάτω:

• Panicbutton για ανηλίκους, 24ωρης βάσης τηλέφωνο στην αστυνομία και επέκταση γραμμής 10306.

• Λειτουργία ψηφιακής πλατφόρμας επώνυμων καταγγελιών (από μαθητές και γονείς) για περιστατικά εκφοβισμού στα σχολεία.

• Η διαχείριση του περιστατικού θα εξαρτάται από τη βαρύτητά του

• Σε πρώτο βαθμό θα ασχολείται το σχολείο

• Αυστηροποιείται το πλαίσιο συνεπειών για το Bullying.

Γυναίκες αστυνομικοί από την πανεπιστημιακή αστυνομία και τη δύναμη «Οδός» θα αναλάβουν την επιτήρηση περιοχών στις οποίες έχουν καταγραφεί βίαιες επιθέσεις ανηλίκων και σε συνέργεια με άτομα της ασφάλειας θα προχωρούν σε συλλήψεις.

• Ανοικτή γραμμή αστυνομικών με διευθυντές σχολείων ώστε να καταγγέλλονται βιαιότητες εντός εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
• Ξανασυστήνεται το Κεντρικό Συμβούλιο Πρόληψης της Παραβατικότητας.
• Ενεργοποίηση των Τοπικών Συμβουλίων Πρόληψης και Παραβατικότητας που υποχρεούται να συστήσει κάθε δήμος.
• Αν το περιστατικό αξιολογηθεί ως πολύ σοβαρό, τότε θα το διαχειρίζεται η διεύθυνση εκπαίδευσης (τετραμελής επιτροπή με ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό και δύο εκπαιδευτικούς).
• Επανέρχεται η πενθήμερη αποβολή
• Επανέρχεται και ο διαχωρισμός των απουσιών σε αδικαιολόγητες και δικαιολογημένες
• Στις περιπτώσεις μαθητών, οι οποίοι έχουν προκαλέσει υλικές ζημιές στο σχολείο τότε οι γονείς θα επιβαρύνονται οικονομικά για την κάλυψη του κόστους της επιδιόρθωσης
• Θα ψηφιοποιηθεί το απουσιολόγιο, το βιβλίο ύλης και οι βαθμολογικές επιδόσεις των μαθητών, έτσι ώστε να μπορούν οι γονείς να γνωρίζουν ανά πάσα στιγμή τι συμβαίνει στο σχολείο
• Όσοι μαθητές χρησιμοποιούν τα κινητά τους τηλέφωνα για να εκθέσουν συμμαθητές τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα έρχονται αντιμέτωποι με την αυστηρότερη ποινή που είναι η αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος.